به گزارش وبسایت Indojournalpmr، یک مطالعه روی 95 کودک 2 تا 7 ساله انجام شد. نتایج این تحقیقات نشان داد که عواملی مثل خفگی هنگام تولد، وجود بیماریهای دیگر (مثل تشنج یا مشکلات عصبی) در کودک یا یک محیط پرسروصدا میتوانند باعث تاخیر در گفتار شوند. از آنجا که تاخیر در گفتار کودک میتواند برای بسیاری از والدین تبدیل به یک معضل بزرگ شود و حتی برخی آن را با اوتیسم اشتباه میگیرند، در این مقاله میخواهیم درباره این موضوع بیشتر صحبت کنیم.
سرفصلهای این مطلب
Toggleعلائم تاخیر در گفتار کودکان

تاخیر در گفتار کودک علائم رایجی دارد. توجه به این علائم و نشانهها چالش برانگیز است، اما میتواند کمک شایانی به والدین کند. والدین با آشنایی این علائم میتوانند به فرزند خود کمک کرده و از او حمایت کنند. علائم تاخیر در گفتار کودکان در سنین مختلف متفاوت است و والدین باید به سن فرزند خود و علائم او توجه کنند. در صورتی که نوزاد به صداها پاسخ نمیدهد، باید فورا به پزشک مراجعه کنید. علائم تاخیر در گفتار کودکان را در اینجا قرار دادهایم:
- نوزاد در 12 ماهگی حرکاتی مانند اشاره کردن یا دست تکان دادن هنگام خداحافظی را انجام نمیدهد.
- در 12 تا 15 ماهگی کودک کلمات سادهای مانند مامان یا بابا را به طور نامشخصی میگوید.
- کودک در 18 ماهگی ترجیح میدهد برای برقراری ارتباط به جای صدا، از حرکات استفاده کند.
- در 18 ماهگی کودک در تقلید صداها و درک درخواستهای کلامی ساده مشکل دارد.
- کودک تا 2 سالگی فقط میتواند گفتار را از دیگران تقلید کند، او نمیتواند کلمات و عبارات را خود به خود تولید کند.
- کودک تا 2 سالگی فقط برخی از کلمات و صداها را تکرار میکند و نمیتواند بیش از نیازهای فوری خود را بیان کند.
- کودک تا 2 سالگی دارای لحن غیرمعمول صدا است و صدای او خشدار یا از بینی است.
- کودک تا سن 2 سالگی صحبت نمیکند و هیچ کلمهای را نمیگوید.
- کودک در سن 3 سالگی در صحبت کردن و بیان جملات کوتاه نیز ناتوان است.
- کودک در پیروی از دستور زبان، تلفظ کلمات یا در کنار هم قرار دادن کلمات یک جمله مشکل دارد.
- کودک در 4 یا 5 سالگی نمیتواند یک داستان ساده را تعریف کند.
برای آشنایی بیشتر با مباحثی مثل ترس کودکان از کوتاه کردن مو و بهترین حیوان خانگی برای کودکان میتوانید به همین مقالات مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید:
علت تاخیر در گفتار کودکان
تاخیر در گفتار و زبان کودکان به دلایل مختلفی رخ میدهد و ممکن است کودک در درک کلمات و استفاده از زبان کلامی برای بیان نیازها و احساسات خود، دچار مشکل شود. در برخی از موارد، ممکن است بیش از یک عامل باعث تاثیر در گفتار کودک شود.
برخی از علتهای رایج تاخیر در گفتار کودک عبارتند از:
1_ عوامل محیطی و اجتماعی

صحبت نکردن والدین با کودک و مواجه نشدن او با زبان، میتواند در گفتار او تاثیرات منفی بسیاری بگذارد. بیتوجهی به کودک و محرومیت عاطفی هیجانی او در گفتار او اختلال ایجاد میکند. بزرگسالان زمان کافی را با فرزند خود برای صحبت کردن صرف نمیکنند و در نهایت، کودک از نظر زبانی و گفتاری دچار مشکل میشود.
برای رفع مشکل در این زمینه، پیشنهاد میدهیم که به مقاله «ارتباط موثر با کودک» سری بزنید.
2_ مشکلات دهانی
مشکلات دهانی مربوط به عضلات و ساختارهای درگیر در گفتار مانند لبها، زبان و فک میتوانند در صحبت کردن و تلفظ کودکان اختلال ایجاد کنند. به عنوان مثال، فرنولوم (Frenulum) یک بافت کوچک است که زبان را به پایین دهان متصل میکند. زمانی که این بافت کوتاه باشد، بر رشد گفتاری کودک تاثیرات منفی میگذارد.
شکاف کام یا (Cleft Plate) یک ناهنجاری در تشکیل سقف دهان است. این ناهنجاری میتواند بر لب بالا و خط لثه تاثیرات بسیاری گذاشته و کودک را با اختلالات گفتاری مواجه سازند.
در ادامه، مطالعه مقالات روبرو میتوانند به افزایش درک شما از موضوعاتِ فواید زود خوابیدن کودکان و آموزش انگلیسی به کودک در منزل کمک کنند.
3_ تاخیرهای رشدی کودکان
یکی دیگر از علتهای دیگر تاخیر در گفتار کودک، مشکل در پردازش زبان است. در اختلالاتی مانند اوتیسم، سندروم داون یاناتوانیهای ذهنی دیگر، کودک مشکلاتی را در گفتار تجربه میکند. این اختلالات میتواند بر فراگیری زبان او تاثیرات بسیاری بگذارند.
راستی، ما یک مقاله با عنوان «تاخیر رشد در کودکان» داریم که توصیه میکنیم آن را مطالعه کنید.
4_ اختلالات شنوایی و عفونت گوش
کودکانی که دچار مشکلات و اختلالات شنوایی هستند، معمولا تاخیر در گفتار و اختلال زبان را تجربه میکنند.
Hearing loss can affect one or both ears and ranges from mild to profound. Even mild hearing loss can interfere with a child’s speech and language skills. Approximately four in every 1,000 children are born with hearing loss.
کمشنوایی میتواند یک یا هر دو گوش را درگیر کند و شدت آن از خفیف تا عمیق متفاوت است. حتی کمشنوایی خفیف نیز ممکن است در رشد مهارتهای گفتار و زبان کودک اختلال ایجاد کند. تقریباً از هر 1000 کودک، چهار کودک با کمشنوایی مادرزادی متولد میشوند. Boston Children’s Hospital
کودکانی که مشکلات شنیداری دارند، نمیتوانند زبان را بشنوند و در نتیجه، یادگیری زبان و برقراری ارتباط برای آنها دشوار خواهد شد.
یکی از علتهای تاخیر در گفتار کودک، عفونت گوش است. عفونت مزمن گوش میتواند منجر به مشکلات شنوایی و زبانی کودکان شود و والدین باید به آن توجه داشته باشند.
لازم است اضافه کنیم که منابع روبرو اطلاعات جامعتری دربارهی موضوعاتی مثل علت کتک زدن کودک دو ساله و تاثیر عصبانیت مادر بر کودک ارائه میدهند.
چه افرادی در معرض تاخیر در گفتار هستند؟

برخی از کودکان بیشتر از دیگران در معرض خطر تاخیر در گفتار هستند. والدین این کودکان باید توجه ویژهای به آنها کرده تا بتوانند به درستی علائم را تشخیص داده و برای بهبود و درمان کودک اقدام نمایند. این کودکان شامل موارد زیر هستند:
- سابقه خانوادگی: کودکانی که اعضای خانواده آنها سابقه اختلالات زبانی دارند، در معرض تاخیر در گفتار هستند. ممکن است این مشکل در آنها نیز بروز پیدا کند.
- زایمان زودرس و وزن پایین جنین: نوزادانی که زودتر از موعد مقرر به دنیا میآیند یا وزن کمی هنگام تولد دارند، در معرض تاخیر در گفتار قرار میگیرند.
- مشکلات شنوایی: همانطور که گفتیم، یکی از علتهای تاخیر در گفتار کودک، مشکلات شنوایی است. این مشکلات میتوانند بر رشد زبان کودک تاثیر منفی بگذارند.
- آسیبهای مغزی: آسیبهای مغزی مانند سکته مغزی، تومورهای مغزی و فرح مغزی میتوانند باعث اختلالات زبانی در کودکان شوند.
- اختلالات الکل مادر باردار: زمانی که مادر در دوران بارداری الکل مصرف کند، احتمال اینکه کودک به اختلالات زبانی دچار شود وجود دارد.
- عدم رشد نوزاد: کودکانی که در رشد طبیعی و افزایش وزن با مشکل مواجه هستند، ممکن است اختلالات زبانی را نیز تجربه کنند.
- سوءتغذیه: کودکانی که تغذیه نامناسبی دارند، در رشد کلی خود دچار مشکل میشوند. این میتواند بر رشد زبانی کودک نیز تاثیر بگذارد.
- اختلالات فکری: اختلالات و مشکلات در توانایی تفکر و یادگیری میتوانند با اختلالات و تاخیر در زبان مرتبط باشند.
برخی دیگر از عوامل هم در این امر دخیل هستند. اختلالات ژنتیکی مانند سندروم داون موجب افزایش خطر اختلالات گفتاری و زبانی کودکان میشوند.
اگر میخواهید در زمینه چطور به کودک نه بگوییم و هوش مالی کودکان دانشتان بیشتر شود منابع ذکر شده را از دست ندهید.
نحوه تشخیص تاخیر در گفتار کودکان
برای تشخیص تاخیر در گفتار کودک خود، باید به پزشک مراجعه نمایید. پزشک در ابتدا در مورد زبان کودک از شما سوال میپرسد. سپس، تاریخچه سلامت فرزند را بررسی کرده و معاینه فیزیکی و آزمایش شنوایی را انجام میدهد. در مرحله بعد، پزشک کودک شما را به آسیبشناس گفتار و زبان ارجاع میدهد. در اینجا، مراحل تشخیص و درمان کودک آغاز میشود. هر چه تاخیر در گفتار کودک زودتر تشخیص داده شود، احتمال بهبودی نیز بیشتر خواهد شد. آسیبشناس زبان کودک شما را در حین بازی کردن ارزیابی و بررسی میکند. ممکن است این ارزیابی در یک محیط گروهی با سایر کودکان یا به صورت انفرادی انجام شود. متخصص گفتار درمانی با ارزیابیهای مختلف، توانایی کودک را بررسی میکند. عوامل موثر در این آزمایش شامل موارد زیر هستند:
- صحبت کردن کودک
- گوش دادن کودک
- میزان رعایت دستورالعملهای زبانی
- فهمیدن نام وسیلهها و چیزهای مختلف
- تکرار عبارات و قافیههای مشخص
- انجام فعالیتهای زبانی
متخصص گفتار درمانی تستهای استانداردی را در یک محیط طبیعی انجام میدهد و میزان درک زبانی کودک را ارزیابی میکند. انجام این تستها و آزمایشها به تیم درمانی کودک کمک میکند تا اختلالات او را تشخیص داده و میزان شدت اختلال کودک را تعیین کنند. سپس، مراحل درمانی کودک آغاز میشوند.
برای آشنایی بیشتر با مطالبی مثل علائم پریودی دختر 11 ساله و آموزش دستشویی رفتن کودک میتوانید به همین مقالات مراجعه کنید.
انواع تاخیر در گفتار کودکان

تاخیر در گفتار کودک به سه شکل بیانی، دریافتی یا ترکیبی از این دو تقسیمبندی میشود. در اختلال زبان بیانی، کودک در یافتن کلمات مناسب، ساختن جملات صحیح و انتقال پیام دچار مشکل میشود و نمیتواند افکار، ایدهها، احساسات و نیاز خود را به طور واضح و کامل بیان کند.
در اختلال زبان دریافتی نیز کودک در درک زبان گفتاری دچار مشکل شده و نمیتواند مکالمات را دنبال کرده و سوالات را پاسخ دهد. همچنین مشکل در درک زبان نوشتاری نیز در فرد دیده میشود. در اختلال ترکیبی نیز کودک هم در بیان و هم در درک زبان مشکل دارد.
تفاوت اوتیسم و تاخیر در گفتار کودکان
اکثر کودکان در 1 تا 2 سالگی شروع به استفاده از ارتباط کلامی با والدین خود میکنند. برخی از کودکان صحبت کردن را دیرتر شروع میکنند و با تاخیر در گفتار مواجه میشوند. تاخیر در گفتار و اوتیسم هر دو میتوانند بر توانایی برقراری ارتباط کودکان تاثیرگذار باشند. این دو اختلال، با یکدیگر تفاوت دارند و تشخیص دقیق آنها برای درمان اهمیت بسیاری دارد.
در تاخیر در گفتار، کودک در تولید و درک زبان با مشکل مواجه است، اما اوتیسم یک اختلال پیچیده عصبی است که در نحوه تعامل، یادگیری و ارتباط کودکان تاثیر میگذارد. در اینجا تفاوتهای اوتیسم و تاخیر در گفتار کودک را به طور کامل بررسی خواهیم کرد.
- تمرکز اصلی تاخیر در گفتار بر مشکلات تولید و درک زبانی است، در مقابل تمرکز اصلی اوتیسم بر تعاملات اجتماعی و رفتاری و مشکل در برقراری ارتباط است.
- علائم تاخیر در گفتار کودکان دیر حرف زدن، استفاده از واژگان محدود و مشکلات دستور زبانی است، اما علائم اوتیسم مشکلات حسی، رفتارهای تکراری و مشکلات اجتماعی است.
- علت بروز تاخیر در گفتار مختلف است و موارد ژنتیکی، محیطی و مشکلات شنوایی در آن تاثیر میگذارد. در مقابل، علت اوتیسم ناشناخته است و بیشتر عوامل ژنتیکی و محیطی در آن نقش دارند.
- درمان تاخیر در گفتار در بسیاری از موارد با بهبودی همراه است، اما در اختلالات اوتیسم درمان مداوم و تخصصی صورت میگیرد.
راستی، ما یک مقاله با عنوان «لجبازی در کودکان اوتیسم» هم داریم که شما را دعوت به خواندن آن میکنیم.
بیشتر بخوانید:
روش های درمان تاخیر در گفتار کودک
تاخیر در گفتار کودک برای والدین نگرانکننده است و باعث کاهش عزت نفس ;,N; در محیطهای اجتماعی میشود. بهتر است والدین در صورت مشاهده هرکدام از علائمی که در این مقاله ذکر کردیم، با متخصص گفتار درمانی در ارتباط باشند. درمان و غلبه بر تاخیر در گفتار، یک مسیر پرتلاش و مشترک برای والدین و مراقبان سلامت است.
والدین و پزشک متخصص نقش مهم و حیاتی در بهبود و حمایت از کودک دارند. خوشبختانه درمانهای اصولی برای تاخیر در گفتار کودک وجود دارد که با مراجعه و تشخیص به موقع، میتوان بهبودی چشمگیری را مشاهده کرد. در اینجا روشهای درمان تاخیر در گفتار کودکان را قرار دادهایم.
در ضمن اگر تمایل به یادگیری دربارهی مباحثی مثل عوارض دیر از پوشک گرفتن کودک و دندان درآوردن نوزاد دارید، پیشنهاد میکنیم این مقالات را بخوانید.
1_ گفتار درمانی نخستین روش برای درمان تاخیر در گفتار کودک

گفتار درمانی یا (Speech Therapy) به هدف درمان تاخیر در گفتار کودک انجام میشود. در این درمان، تمرینات هدفمند و خاصی برای بهبود تولید صداها، بهبود درک زبانی کودک، افزایش واژگان و مهارتهای گفتوگو طراحی میشوند. در این روش، درمانهای بازی محور نیز انجام میشوند تا برای کودک جذابتر باشند. بازیهای خانگی زیر در گفتار درمانی تاثیرات مثبتی دارند.
- یادگیری را برای کودک خود لذتبخش کنید. از فعالیتهای روزمره به عنوان ابزاری برای گفتار درمانی استفاده کنید. به عنوان مثال، در هنگام حمام کردن کودک آواز بخوانید و تجربه حسی مانند آب گرم و پارچه نرم را توصیف کنید.
- در زمان غذا خوردن با کودک صحبت کنید و در مورد مزه، بو و طعم غذا او را به گفتوگو تشویق کنید. در طول صرف غذا از زمان استفاده کنید و با کودک حرف بزنید.
- در بازیهای خیالی کودک شرکت کنید. از زبان ساده استفاده کنید. سناریو و داستان بازی را با زبان ساده بگویید تا کودک را به صحبت کردن تشویق کنید.
- خواندن کتاب و داستان را شروع کنید. سعی کنید از کتابها و منابع ساده استفاده کنید که عکسهای زیادی دارد. این باعث میشود در حالی که شما کتاب را برای کودک میخوانید، او برای مشاهده عکسها و یادگیری نام آنها مشتاق شود.
2_ درمانهای رفتاری و افزایش توانایی کودک برای تولید صدا و کلمات
یکی از روشهای درمانی موثر و مثبت برای تاخیر در گفتار کودک، درمانهای رفتاری است. این درمان به هدف افزایش توانایی کودکان برای تولید صداهای مختلف، کلمات و جملات صحیح انجام میشود و یکی از شناختهشدهترین روش درمانی به شمار میرود.
فعالیتهایی از جمله مدلسازی و تقلید کودکان، تقویت مثبت و پاداش به کودک، آموزش ساختار زبانی و بازیهای هدفمند در این درمان صورت میگیرند. درمانهای رفتاری برای کودکانی که در سنین مناسب به اندازه کافی صحبت نمیکنند، کاربردی و مفید است.
بیشتر بخوانید:
3_ کار درمانی و تقویت مهارتهای حرکتی و شناختی کودک

گفتار درمانی به طور مستقیم بر بهبود گفتار کودکان تمرکز دارد، اما کار درمانی یک درمان غیرمستقیم است. کار درمانی یا (Occupational Therapy) به تقویت مهارتهای حرکتی، حسی، شناختی و بهبود تواناییهای ارتباطی کودکان کمک بسیاری میکند و شامل فعالیتهای مختلفی میشود.
- فعالیتهای اجتماعی و بازیهای گروهی برای بهبود مهارتها و تربیت اجتماعی کودک
- فعالیتهای حسی دهانی مانند ماساژ دادن دهان، مکیدن نی و باد کردن بادکنک برای تقویت عضلات دهان کودک
- بازیهای مربوط به هماهنگی دست و چشم مانند بازی با توپ، پازل و ساختن برج
در ضمن اگر تمایل به یادگیری عمیقتری دربارهی موضوعاتی مثل بوی بد پای کودک و پیش دبستانی چیست دارید، پیشنهاد میکنیم این مقالات را بخوانید.
کلام آخر
تاخیر در گفتار کودک میتواند یک چالش و نگرانی برای والدین باشد. کودکانی که دیر صحبت میکنند یا نمیتوانند کلمات را به صورت واضح بیان کنند، باید با متخصص گفتار درمانی در ارتباط باشند تا بتوانند به راحتی با دیگران ارتباط برقرار کرده و نیازهای خود را ابراز کنند.
در این مقاله، علائم، علتها، نحوه تشخیص و روشهای درمان تاخیر در گفتار کودک را بررسی کردیم. بهترین کار این است که به موقع اقدام کنید و روشهای درمان خانگی را نیز با مشورت متخصص انجام دهید. بازیهای خانگی تاثیرات بسیاری در بهبود گفتار و زبان کودکان دارند.
برای یادگیری بیشتر در مورد موضوعاتی مثل بهترین ساعت خواب برای رشد قد و خواب نوزاد نارس میتوانید به همین مباحث مراجعه کنید.
منابع: