صبح زود است، مادری آرام اما خسته بچه‌ها را آماده می‌کند، خانه را سروسامان می‌دهد و آماده رفتن به محل کار می‌شود. این دقیقا همان مدیریت زمان مادران شاغل است؛ کاری که به نقل از پژوهش LifeHackMethod مثل انجام ۲.۵ شغل تمام‌وقت فشار و استرس به همراه دارد. وقتی روز کاری تمام می‌شود، هنوز مسئولیت خانواده بر دوش اوست و احساس گناه و خستگی مثل سایه‌ای همراهش باقی می‌ماند.

در این میان با برنامه‌ریزی دقیق، اولویت‌بندی و تفویض مسئولیت‌ها این فشارها کمتر می‌شوند. این‌ها بخشی از استراتژی‌های مدیریت زمان مادران شاغل بودند که در این مقاله سلام آگاهی به آنها می‌پردازیم.

نکات مهم مدیریت زمان مادران شاغل

مادران شاغل مجموعه‌ای منحصربه‌فرد از چالش‌های گوناگون دارند. تعادل بین کار، خانواده، روابط، مدیریت خانه و تلاش برای اختصاص زمانی کوتاه برای خودتان، هنر می‌خواهد! ایجاد تعادل سخت است، اما کارهایی وجود دارد که می‌توانید برای آسان‌تر کردن زندگی خود انجام دهید. 

وقتی مادر بودن معادل کار کردن در ۲.۵ شغل تمام‌وقت است، جای تعجب نیست که مادران شاغل ۲۸ درصد بیشتر از پدران در معرض فرسودگی شغلی قرار دارند. (منبع)

لازم به ذکر است که برای آشنایی بیشتر با مباحث فرزند پروری زنان شاغل و نقش مادر در فرزند پروری، می‌توانید به همین مقالات  مراجعه کنید.

در ادامه به برخی از نکات مدیریت زمان مادران شاغل اشاره می‌کنیم:

۱ـ تعیین محدودیت‌ها 

تا حالا شنیده‌اید که بعضی مادران می‌گویند وقت کم است و اعمال زیاد! به‌عنوان مادر شاغل، بزرگ‌ترین چالش شما نداشتن زمان کافی است. ما هم مثل بقیه زمانی بیشتر از دیگران نداریم که این زمان هم خیلی سریع می‌گذرد. پس چگونه می‌توانیم از داشته‌هایمان نهایت استفاده را ببریم؟

برای ایجاد روندی مطلوب، ساعات کاری، تعاملات و فعالیت‌های اجتماعی خود را تعیین کنید و به آنها پایبند بمانید. طبق این ساعات هر زمان برای انجام کاری است و فقط فراموش نکنید که گنجاندن بیش‌ازحد کارهای مختلف در زمانی محدود، فقط باعث سردرگمی و استرس می‌شود. همچنین به ذهن بسپارید که گاهی در روند برنامه‌هایتان، تغییراتی هم پیش می‌آید، ولی شما نباید عذاب وجدان بگیرید. پس فهرستی تهیه کنید از کارهایی که باید انجام شوند. برای هر فعالیتی هم زمان مشخصی در نظر بگیرید.

۲ـ تقویم خانوادگی و فهرست کارها

یک تخته وایت‌برد روی یخچال خانه شما می‌تواند برنامه ماهانه و برنامه غذایی هفتگی را نشان دهد. جای فهرست کارهای شخصی‌تان نیز در دفتری کوچک خوب خواهد بود، البته که شاید این روش طبق سلیقه شخصی شما تغییر کند، ولی برای بسیاری از ما تیک‌زدن کارهای انجام‌شده در یک دفتر لذت خاصی دارد. پس با توجه به سلیقه خود برای داشتن تقویم مشترک، لیست‌های خرید و لیست‌ کارها، روشی را انتخاب کنید که هماهنگی و ارتباط با بقیه خانواده را تسهیل می‌کند.

 در ضمن، اگر تمایل به یادگیری عمیق‌تری درباره‌ سبک‌های فرزند پروری و اهداف فرزند پروری  دارید، پیشنهاد می‌کنیم این مطلب را بخوانید.

۳ـ صبح‌های آسان

بیرون‌آوردن سر وقت همه از خانه در هر صبح چالش بزرگی است. برای این کار شب قبل تا حد امکان کارهای لازم را انجام دهید. لباس بچه‌ها و خودتان را آماده کنید. برای جلوگیری از بحث درباره انتخاب لباس، ترجیحا این کار را با بچه‌ها انجام دهید. کیف لوازم مورد نیاز هر کس را بسته‌بندی کنید. همچنین میز صبحانه را از قبل بچینید و در نظر بگیرید که چه چیزی را برای ناهار بسته‌بندی یا از قبل آماده کنید. به احتمال فراوان، صبح چیزی برنامه شما را به هم می‌ریزد، بنابراین هر چه کمتر کار بچینید، بهتر است!

۴ـ برنامه‌ریزی وعده‌های غذایی

از آنجایی که مجبور هستید همزمان به خیلی چیزها فکر کنید، داشتن یک برنامه غذایی برای هر هفته بسیار مفید است. بر اساس این برنامه لیست خرید مواد غذایی هم مشخص می‌شود. البته جزییات برنامه باید واقع‌بینانه و انعطاف‌پذیر تعیین شود. در غیر این صورت، دنبال‌کردن آن سخت خواهد بود و در نهایت به هدررفت زمان، انرژی و پول می‌رسید. 

در حین تعیین برنامه غذایی باید به ذائقه و سلیقه اهالی خانه نیز توجه کنید. اگر سلیقه‌ها با هم فرق دارند، موارد اشتراک بین آنها را بیابید. همچنین می‌توانید در هفته، لااقل یک غذای دلخواه را برای هر فرد اختصاص دهید. این روش باعث می‌شود که بحث درباره نوع غذا به حداقل برسد. 

۵ـ برون‌سپاری

برون‌سپاری از بهترین گزینه‌هایی است که می‌توانید برای بهیود اوضاع خانه از آن کمک بگیرید. مدیریت زمان مادران شاغل به‌معنای انجام همه کارها توسط خودشان نیست. مدیران واقعی می‌دانند که چطور کارهای مختلف را از طرق مختلف پیش ببرند. با سوپرمارکت تماس بگیرید تا مواد غذایی شما را درب منزلتان بیاورد. در هزینه‌ها فقط کمی صرفه‌جویی کنید و در مقابل تمیزکردن هفتگی یا ماهانه خانه را به شخص دیگری بسپارید. 

اگر می‌توانید پرستار بگیرید. شاید هم بتوانید با دیگر والدین برای نگهداری از بچه‌ها، بردن به کلاس یا بردن به پارک برنامه‌ای بچینید. با این روش هر بار یکی از والدین این کار را انجام می‌دهد تا دیگران وقتشان آزاد شود. 

۶ـ وقت‌گذاشتن برای کارهای غیرقابل مذاکره

زندگی شبیه آسمانی پر از ستاره‌ است؛ بعضی ستاره‌ها آن‌قدر درخشان هستند که راه را نشان می‌دهند. این ستاره‌های خاص، همان کارهای غیرقابل‌مذاکره هستند؛ لحظه‌هایی کوچک ولی پرارزش که نباید هیچ‌وقت خاموش شوند. مثل دویدن سبک صبحگاهی که نفستان را تازه می‌کند، پیاده‌روی کوتاهی که وسط شلوغی روز به شما آرامش می‌دهند، یا دقایقی سکوت با فنجان چایی که انگار زمان را برایتان متوقف می‌کند. این ستاره‌ها نور دل تو هستند؛ هم تو باید به آنها وفادار بمانی، هم اطرافیانتان بدانند جایگزینی برای آنها وجود ندارد. کار غیرقابل مذاکره شما چیست؟

۷ـ  ارتباط با مادران همفکر 

همواره افرادی در زندگی خود انتخاب کنید که چالش‌های پیش روی شما را درک کنند. آنها می‌توانند از شما حمایت کنند، به شما ایده بدهند و با شما بخندند. شاید در محل کار افرادی هستند که می‌دانید زمان استراحت می‌توانید به آنها مراجعه کنید. گروه دوستان در رسانه‌های اجتماعی یا مادران شاغلی که اطرافتان زندگی می‌کنند هم از این دست هستند. با این روش زندگی بسیار سرگرم‌کننده‌تر است و کمتر احساس تنهایی خواهید کرد.

۸ـ برنامه‌ریزی قبل شروع هفته

به‌عنوان یک مادر شاغل و پرمشغله، در هفته پیش رو کارهای فراوانی برای انجام‌دادن دارید. بهترین راهکار مدیریت زمان مادران شاغل، نوشتن برنامه‌ای منظم برای هفته آینده است. همه کارها را به اولویت‌ها و اهداف کوچک‌تر تقسیم کنید و ببینید که ناگهان غیرممکن، ممکن به نظر می‌رسد. 

تنظیم وعده‌های غذایی، مخصوصا برای افراد ضعیف یا بیمار خانواده، تنظیم رویدادهای غیرمعمول هفته پیش رو مثل تولد یا نوبت پزشک و بسیاری از کارهای دیگر شما را از سردرگمی هفته آینده نجات می‌دهد. 

می‌توانید نیازهای خود را به‌صورت آنلاین سفارش دهید و زمان تحویل را برای هفته بعد در نظر بگیرید. همچنین به پیش‌بینی آب‌وهوا نگاه کنید تا برای انتخاب لباس بچه‌ها به دردسر نیفتید. مسلما شما نمی‌توانید همه کارها را در یک روز انجام دهید، ولی در طول هفته چرا. برای انجام این روند فقط باید این پنج مرحله را طی کنید:

• مرور برنامه هفته گذشته
• تعیین اهداف هفته جدید
• اولویت‌بندی وظایف
• نوشتن لیست وظایف
• مرور و تنظیم

برای آسان‌ترکردن کار هم طبق گفته‌های قبل از تقویم استفاده کنید. دانستن دقیق اینکه چه چیزی و چه زمانی باید اتفاق بیفتد، شما را آرام و قادر به تمرکز روی مهم‌ترین چیزها در هر روز نگه می‌دارد.

۹ـ تقسیم‌بندی وظایف در خانواده

مدیریت زمان مادران شاغل به‌معنای انجام همه کارها توسط خودشان نیست. باید بپذیریم که شما به‌عنوان یک مادر شاغل نمی‌توانید همه کارها را انجام دهید. پس «من کارهای را انجام نمی‌دهم، ماهمه با هم انجام می‌دهیم.» شاید کارها بی‌نقص انجام نشود پس حساسیت نداشته باشید، اما می‌توانیم در جایگاه یک تیم با هم رشد کنیم. شما پخت غذا را بر عهده می‌گیرد و یکی از اعضای خانواده ظرف ناهار دیگران را بسته‌بندی می‌کند. حتی شاید هر کس ظرف ناهار خودش را پر کند. از این دست تقسیم کارها فراوان است و نکته مهم در همه آنها همکاری گروهی خواهد بود. 

۱۰ـ خواب خوب اولویت اصلی  

به‌عنوان مادری پرمشغله، اغلب آنقدر درگیر مراقبت از کار و نوزادان خود هستید که از استراحت خوب شبانه غافل می‌شوید. این خواب برای سلامتی و نیاز شما برای داشتن تمرکز و عملکرد بهتر ضروری است. تجربه نشان می‌دهد که اگر قبل از خواب به‌جای دیدن فیلم یا بررسی کارها، به خواندن کتاب بپردازید، نتیجه خوابی بهتر است. دانستن این نکته که خواب بهتر، روحیه و عملکرد بهتر و در نتیجه کیفیت بهتر در گذاشتن زمان برای خانواده خواهد بود، به شما برای تصمیم درست کمک می‌کند.

۱۱ـ اولویت‌بندی

می‌دانیم که برای مادران، همه چیز مهم به نظر می‌رسد، اما بخش بزرگی از مدیریت زمان مادران شاغل، توانایی اولویت‌بندی موثر وظایف است. برای این کار می‌توانید با نوشتن لیست کارها طبق قانون ۱، ۴، ۵ کارها را اولویت‌بندی کنید. 

• انتخاب یک کار با اولویت بالا
• انتخاب چهار کار با اولویت متوسط
• انتخاب پنج کار با اولویت پایین

اکنون به‌جای اینکه مستقیما به‌سراغ کارهای با اولویت پایین بروید، کاری را انتخاب کنید که بیشترین اولویت را دارد. 

۱۲ـ بررسی دقیق زمان 

دانستن دقیق نحوه گذراندن وقت، بخش کلیدی مدیریت زمان مادران شاغل است. بر اساس آمار ۵۶ درصد والدین می‌گویند، بدون اینکه متوجه شوند، زمان فراوانی را صرف تلفن‌های خود می‌کنند. با بررسی دقیق زمان متوجه می‌شوید که زمان شما کجا می‌رود. این روش کمک می‌دهد تا راه‌های آسانی برای بهینه‌سازی روند انجام کارها بیابید.

۱۳ـ پرهیز از حواس‌پرتی

حواس‌پرتی‌ها بهره‌وری ما را از پایین می‌آورند. این خود دلیلی برای گذر سریع زمان و باقی‌ماندن کارهای روز است. تصور کنید که حین کار صدای رسیدن پیامک را می‌شنوید و برای خواندن پیام و کمی چرخیدن در فضای موبایل خود وقت می‌گذارید. از این دست اتفاقات در طول روز فراوان هستند. پس در هر زمان روی انجام کار مربوط به همان متمرکز شوید و حتی به دیگران هم درباره این موضوع هشدار دهید. 

۱۴ـ خودکارسازی وظایف

خودکارسازی هرچه بیشتر وظایف، راهی عالی برای بهبود مدیریت زمان مادران شاغل است. مثلا می‌توانید از یک جاروبرقی رباتیک یا ماشین لباسشویی و خشک‌کن هوشمند استفاده کنید. شاید هم پلوپزی بخرید که در زمانی خاص روشن می‌شود و پلوی ناهارتان را می‌پزد. چنین وسایلی برای زمانی خاص برنامه‌ریزی می‌شوند. البته که چنین وسایل کمی گران هستند، ولی جای فکر دارند. 

۱۵ـ ایجاد ارتباط مثبت با همسر

اگر بتوانید همسرتان را با خود همسو کنید، بسیاری از مشکلات به‌خودی‌خود از بین می‌روند. همچنین از آنجا که پدر خانواده الگوی خوبی برای بچه‌ها است، بدون نگرانی شما، بچه‌ها نیز روندی اصولی در پیش می‌گیرند. 

به‌عنوان یک مادر شاغل، کارهای زیادی پیش روی شماست. تحقیقات نشان می‌دهد که علاوه بر داشتن شغل تمام‌وقت خود، شما مسئول اصلی موارد زیر هم هستید:

• برنامه‌ریزی برای خانواده
• انجام کارهای خانه
• نظافت
• فعالیت‌های کودکان، مراقبت از کودکان و کارهای مدرسه
• رفت‌وآمد فرزندان
• برنامه‌ریزی و آماده‌سازی وعده‌های غذایی
• خرید مواد غذایی

به نظر خیلی زیاد می‌رسد؛ چون واقعا هست!

کیسی لوئیس، سرپرست سلامت و تغذیه در ولچ می‌گوید: «نتایج نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که نقش مادر چقدر طاقت‌فرسا است و چه وظایف بی‌وقفه‌ای را در بر می‌گیرد.» (منبع)

اما مدیریت زمان مادران شاغل می‌تواند همه چیز را تغییر دهد و موارد زیر را بهبود بخشد:

• سطح استرس
• توانایی تمرکز
• تصمیم‌گیری
• تعادل بین کار و زندگی
• جلوگیری از فرسودگی شغلی

البته، نمی‌گوییم که مدیریت زمان مادران شاغل همه چیز را حل می‌کند. اما این استراتژی‌ها گذراندن وقت با خانواده و لذت از زندگی خانوادگی در کنار شغلی تمام‌وقت را آسان‌تر می‌کند. 

کلام آخر

در این مطلب سعی کردیم به دغدغه‌های مادران شاغل بپردازیم و نکات مهمی درباره مدیریت زمان مادران شاغل به آنها ارائه دهیم. البته که با این روش همه مشکلات حل نمی‌شوند، ولی می‌توانید اوضاع را با آرامش بیشتری پیش ببرید. البته سایت‌های معتبر چون سلام آگاهی هم با تخصص خود در تمام این مراحل می‌توانند به شما کمک دهند. 

سوالات متداول

۱ـ اگر  درمدیریت زمان مادران شاغل وقت کم آمد، از کجا شروع کند؟
با اولویت‌بندی؛ اول کارهای ضروری (مثل آماده‌کردن بچه‌ها یا کارهای فوری محل کار) را انجام دهید و باقی کارها را در صورت امکان تفویض یا به تعویق بیندازید.

۲ـ چطور احساس گناه نسبت به فرزندانتان را کمتر کنید؟
به‌جای تمرکز بر کمیت، روی کیفیت زمان با فرزندانتان سرمایه‌گذاری کنید؛ حتی ۲۰ دقیقه حضور واقعی و بدون تلفن همراه برایشان ارزشمند است.

۳. چه راه‌حل سریع برای سبک‌تر شدن کارهای خانه وجود دارد؟
از برون‌سپاری (مثل سفارش آنلاین یا کمک گرفتن از همسر و فرزندان) استفاده و کارها را کوچک‌تر کنید؛ مثلا وعده‌های غذایی ساده‌تر بپزید.

منابع:
.linkedin.com