کنترل میل جنسی در نوجوانان یکی از چالش‌های بزرگ والدین است. طبق تحقیقات، حدود 50% از نوجوانان در سنین 16 تا 18 سالگی به طور فعال درباره مسائل جنسی با والدین خود صحبت نمی‌کنند. والدین باید با آگاهی و دانش کافی به فرزندان خود کمک کنند تا این مرحله از زندگی را به خوبی مدیریت کنند.
نوجوانان چگونه بهتر است میل جنسیشان را تخلیه کنند؟
میل جنسی در نوجوانان با روش‌های سالم و مثبت قابل تخلیه است.
1ـ فعالیت‌های ورزشی
ورزش یکی از بهترین راه‌ها برای تخلیه انرژی و احساسات و بهتر بگوییم برای کنترل میل جنسی در نوجوانان است. ورزش کردن هم موجب حفظ سلامت فرد می‌شود و هم استرس و اضطراب او را می‌کاهد. بدیهی است که نوجوانی سنی نیست که فرد مدت زمان زیادی بیکار بماند و باید با ورزش کردن هم وقت خود را پر کند و فرصتی برای فکر کردن به مسائل جنسی نداشته باشد و هم انرژی اضافی خود را تخلیه نماید.
2ـ هنر و خلاقیت
انجام کارهای خلاقانه و هنری از قبیل نقاشی، موسیقی، و نوشتن باعث می‌شود نوجوانان احساسات و تمایلات خود را به شیوه‌ای خلاقانه بیان کنند. این کارهای جذاب یک راهکار فوق‌العاده موثر به منظور تخلیه میل جنسی در نوجوانان هستند. نکته مهم این است که نباید نوجوانان را مجبور به انجام یک فعالیت هنری کنید! در واقع باید آنها را در انتخاب موضوع مورد نظر آزاد بگذارید. حتی ممکن است برای اینکه آنها بخواهند علاقه اصلی‌شان را پیدا کنند، مجبور شوید طی یک سال در 3 الی 4 کلاس مختلف هنری ثبت نام‌شان کنید.
3ـ یادگیری درباره بدن
بعضی از پدر و مادرها فکر می‌کنند که فرزند نوجوان آنها نباید چیزی از مسائل جنسی بداند. این تصور اشتباه است. برعکس، آموزش درباره بدن و تغییرات آن در دوران بلوغ می‌تواند به نوجوانان کمک کند تا بهتر با احساسات خود کنار بیایند. کنترل میل جنسی در نوجوانان نیازمند آگاهی دادن به آنها در مواردی مثل احساسات جنسی، تغییرات هورمونی، و روابط سالم است. به طور خلاصه، اگر شما پاسخگوی سوالات کودکتان درباره مسائل جنسی نباشید، آنها این سوالات را از افراد دیگری، هم‌سنی‌های خودشان یا حتی افراد بزرگ‌‌تر از خودشان می‌پرسند!
لازم به ذکر است که برای آشنایی بیشتر با مباحث افزایش اعتماد به نفس در نوجوانان و رفتارهای جنسی خطرناک در کودکان و نوجوانان، می‌توانید به همین مقالات مراجعه کنید.
چطور خانواده می‌تواند در کنترل میل جنسی نوجوانان کمک کند؟
خانواده نقش کلیدی در کنترل میل جنسی در نوجوانان دارد. پدر و مادر بایستی فضایی امن و حمایتگر ایجاد نمایند. هر چقدر محیط خانه صمیمی باشد احتمال روی آوردن نوجوان به رفتارهای ناسالم جنسی کمتر می‌شود.
1ـ برقراری ارتباط باز
ایجاد ارتباطی باز و صادقانه با فرزندان می‌تواند به آنها کمک کند تا احساسات خود را بدون ترس از قضاوت بیان کنند. والدین باید به فرزندان خود گوش دهند و به آنها اجازه دهند تا درباره احساسات و نگرانی‌های خود صحبت کنند. همین امر کنترل میل جنسی در نوجوانان را تا حد بسیار زیادی ممکن می‌سازد.
برای مثال، والدین می‌توانند روزانه زمانی کوتاه اما ثابت برای گفت‌وگوی دونفره با فرزندشان بگذارند و پرسش‌های باز بپرسند، مثل «امروز چه چیزی بیشتر ذهنت را مشغول کرده؟». همچنین استفاده از تجربه‌های شخصی یا مثال‌های واقعی، فضا را برای گفت‌وگوی صمیمی‌تر و بی‌پرده فراهم می‌کند.
به گفته دکتر دنیل سیگل، استاد روانشناسی بالینی در دانشکده پزشکی دانشگاه کالیفرنیا:
Adolescence is a time of incredible opportunity for growth, a period when the brain is highly adaptable. Guiding a teenager through this phase requires us to teach them not just what to think, but how to think about their impulses, their relationships, and their future.
نوجوانی دوران فرصت‌های باورنکردنی برای رشد است، دوره‌ای که مغز بسیار انعطاف‌پذیر است. راهنمایی یک نوجوان در این مرحله از زندگی نیازمند آن است که به او نه تنها «چه چیزی فکر کند»، بلکه «چگونه فکر کند» را درباره انگیزه‌ها، روابط و آینده‌اش بیاموزیم. (منبع)
در ضمن، اگر تمایل به یادگیری عمیق‌تری درباره‌ی فرزند پروری نوجوان و اختلال لجبازی در نوجوانان دارید پیشنهاد میکنیم همین مقالات را مطالعه کنید.
2ـ آموزش ارزش‌های عقیدتی و اخلاقی
آموزش ارزش‌های دینی، اخلاقی و اجتماعی در کنترل میل جنسی در نوجوانان تاثیرگذار است. طبیعتا در این مورد، فرهنگ و عقاید خانواده‌ها با هم یکسان نیست. با این وجود در هر خانواده استاندارد و سالمی، یک سری ارزش اخلاقی وجود دارد که باید نوجوانان را معتقد به آن ارزش‌ها بار آورد. به هر حال بی‌بندوباری جنسی به هیچ عنوان نمی‌تواند عواقب خوبی در پی داشته باشد.
مثلاً هفته‌ای یک شب، بعد از شام، یک فیلم یا سریال خانوادگی انتخاب کنید که پیام اخلاقی یا دینی مشخصی داشته باشد و بعد از تماشا، پنج دقیقه زمان بگذارید تا هرکس برداشت خودش را بگوید. یا موقع رانندگی و خرید، وقتی موقعیتی می‌بینید که با ارزش‌های خانواده همخوان یا مغایر است، سریع همان‌جا کوتاه درباره‌اش توضیح بدهید تا نوجوان مثال زنده را مشاهده کند.
3ـ نظارت بر رسانه‌ها
پدر و مادرها بایستی مراقبت استفاده فرزند نوجوان و حتی کودک خود از رسانه باشند. هم نوع رسانه و محتوا و هم میزان استفاده از آن بایستی مدیریت شده باشد. متاسفانه با گسترش بسیار سریع اینترنت، گوشی‌های موبایل و کامپیوترهای شخصی، داشتن این کنترل نسبت به چند دهه قبل، هزاران برابر سخت‌تر شده است. امروزه یک نوجوان و حتی یک کودک چهار پنج ساله به راحتی هر چه تمام‌تر می‌تواند به محتواهای بسیار زننده و غیراخلاقی دست یابد که طبیعتا بر روح و روان او تاثیر بسیار زیادی خواهند گذاشت. همین موضوع باعث می‌شود که اهمیت نظارت بر رسانه‌ها در کنترل میل جنسی در نوجوانان بسیار زیاد باشد. در کل به هیچ وجه نمی‌شود از یک نوجوانی که همواره در معرض محتواهای مستهجن است انتظار داشت که بتواند به راحتی میل جنسی خود را کنترل کند.
4ـ رفع علائم افسردگی و اضطراب نوجوان
توجه به سلامت روانی نوجوانان و کمک به رفع علائم افسردگی و اضطراب می‌تواند به مدیریت میل جنسی در نوجوانان کمک کند. والدین به علائم افسردگی و اضطراب در فرزندان خود توجه کنند و در صورت نیاز، از متخصصان کمک بگیرند. والدین باید حمایت عاطفی ارائه دهند. به فرزندان خود نشان دهند که همیشه در کنار آنها هستند و از آنها حمایت می‌کنند.
اگر به دنبال یک نکته کاربردی هستید؛ هر روز یک فعالیت ساده مثل پیاده‌روی ۱۵ دقیقه‌ای یا یک بازی گروهی کوتاه با نوجوان داشته باشید تا هم تعامل مثبت شکل بگیرد و هم ترشح هورمون‌های شادی‌آور تقویت شود. در صورت مشاهده نشانه‌هایی مثل بی‌علاقگی طولانی‌مدت به کارهای مورد علاقه یا تغییر شدید در خواب و خوراک، همان هفته یک جلسه مشاوره با روان‌شناس ترتیب دهید و نتیجه را پیگیری کنید.
5ـ آموزش تربیت جنسی
آموزش تربیت جنسی یکی از مهم‌ترین ابزارها برای مدیریت میل جنسی در نوجوانان است. این آموزش باید شامل اطلاعات علمی و صحیح درباره بدن، تغییرات هورمونی، و روابط سالم باشد. والدین باید به نوجوانان بیاموزند که اولا بدن خود را بشناسند. ثانیا خطرات رفتارهای پرخطر را بشناسند. آموزش درباره خطرات روابط جنسی ناامن، بارداری‌های ناخواسته و بیماری‌های مقاربتی واقعا خیلی ضروری است.
6ـ برقراری ارتباط موثر با نوجوانان
ایجاد ارتباط مؤثر و باز با نوجوانان می‌تواند به آنها کمک کند تا احساسات و تمایلات خود را بهتر درک کنند. والدین باید به فرزندان خود گوش دهند و به آنها اجازه دهند تا درباره احساسات و نگرانی‌های خود صحبت کنند. همچنین فضایی امن و حمایتگر برای گفتگو درباره مسائل جنسی ایجاد کنند تا نوجوانان بدون ترس از قضاوت احساسات خود را بیان کنند. از طرف دیگر والدین باید فرزندان خود را تشویق کنند تا سوالات خود را بپرسند و به آنها پاسخ‌های صادقانه و علمی بدهند.
چند تکنیک ارتباط موثر با نوجوانان:
- تعیین یک «زمان گفت‌وگوی ثابت» هفتگی بدون موبایل یا تلویزیون
- استفاده از سوالات باز مثل «چه چیزی باعث شد امروز خوشحال / ناراحت بشی؟»
- حفظ لحن آرام و بدون قضاوت حتی در موضوعات حساس
- تشویق کلامی یا غیرکلامی مثل سر تکان دادن برای نشان دادن توجه حین گفتگو با او
- به اشتراک گذاشتن تجربه‌های شخصی مرتبط برای ایجاد صمیمیت بیشتر
اهمیت مدیریت جنسی نوجوان
مدیریت میل جنسی در نوجوانان اهمیت زیادی دارد که به چند مورد اشاره میکنیم.
جلوگیری از رفتارهای پرخطر
مدیریت صحیح میل جنسی می‌تواند به جلوگیری از رفتارهای پرخطر مانند روابط جنسی ناامن و بارداری‌های ناخواسته کمک کند. نوجوانانی که اطلاعات کافی درباره روابط جنسی دارند، معمولاً تصمیمات بهتری می‌گیرند.
بهتر شدن روابط اجتماعی
مدیریت میل جنسی می‌تواند به بهبود روابط اجتماعی نوجوانان کمک کند. نوجوانانی که در این زمینه آموزش دیده‌اند، معمولاً روابط بهتری با دوستان و خانواده خود دارند و می‌توانند به راحتی با دیگران ارتباط برقرار کنند
کمتر شدن اضطراب و افسردگی
نوجوانانی که در مورد میل جنسی خود آگاهی دارند و از حمایت خانواده برخوردارند، معمولاً کمتر دچار اضطراب و افسردگی می‌شوند. این نوجوانان می‌توانند احساسات خود را بهتر مدیریت کنند و به دنبال راهکارهای سالم برای تخلیه آنها باشند.
علت تحریک شدن زیاد نوجوانان
نوجوانان نسبت به افراد دیگر از لحاظ جنسی بیشتر تحریک می‌شوند. همین امر باعث می‌شود که کنترل میل جنسی در نوجوانان اهمیت زیادی داشته باشد و همیشه مورد بحث قرار گیرد. چند مورد از دلایل تحریک شدن زیاد نوجوانان عبارتند از:
1ـ تغییرات هورمونی
در دوران بلوغ، تغییرات هورمونی به طور قابل توجهی بر روی رفتار و احساسات نوجوانان تأثیر می‌گذارد. افزایش سطح هورمون‌هایی مانند تستوسترون در پسران و استروژن در دختران می‌تواند به افزایش میل جنسی منجر شود. این تغییرات طبیعی هستند و والدین باید به نوجوانان کمک کنند تا این احساسات را درک کنند و با آنها کنار بیایند.
2ـ کنجکاوی طبیعی
نوجوانان به طور طبیعی کنجکاو هستند و در این سن به دنبال شناخت بدن خود و دیگران هستند. این کنجکاوی می‌تواند به تحریکات جنسی منجر شود. والدین باید به نوجوانان آموزش دهند که این احساسات طبیعی هستند و باید به شیوه‌ای سالم و مسئولانه با آنها برخورد کنند.
3ـ تأثیرات اجتماعی و فرهنگی
محیط اجتماعی و فرهنگی نیز می‌تواند بر روی میل جنسی نوجوانان تأثیر بگذارد. رسانه‌ها، دوستان، و فرهنگ عمومی می‌توانند تصورات و انتظاراتی را درباره روابط جنسی ایجاد کنند. والدین باید به نوجوانان کمک کنند تا این تأثیرات را تحلیل کرده و از آنها به درستی استفاده نمایند.
بلوغ جنسی و آسیب‌پذیری نوجوان
بلوغ جنسی یکی از مراحل مهم در زندگی نوجوانان است که با تغییرات جسمی و روانی همراه است. طبیعتا همین تغییرات جسمی و روحی و روانی، کنترل میل جنسی در نوجوانان را بسیار سخت‌تر از دوره‌های دیگر می‌کند.
نشانه‌های بلوغ جنسی در دختران
بلوغ جنسی در دختران معمولاً با نشانه‌های زیر همراه است:
- شروع قاعدگی: یکی از نشانه‌های اصلی بلوغ جنسی در دختران، شروع قاعدگی است که معمولاً بین سنین 9 تا 16 سالگی رخ می‌دهد.
- تغییرات جسمی: افزایش حجم سینه‌ها، تغییرات در شکل بدن و افزایش چربی در نواحی خاص از بدن از دیگر نشانه‌های بلوغ جنسی در دختران است.
- تغییرات هورمونی: افزایش سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون می‌تواند به تغییرات عاطفی و روانی منجر شود.
نشانه‌های بلوغ جنسی در پسران
بلوغ جنسی در پسران نیز با نشانه‌های خاصی همراه است:
- افزایش حجم بیضه‌ها: یکی از اولین نشانه‌های بلوغ جنسی در پسران، افزایش حجم بیضه‌ها است که معمولاً بین سنین 9 تا 14 سالگی رخ می‌دهد.
- تغییرات جسمی: افزایش قد، تغییر در شکل بدن و افزایش عضلات از دیگر نشانه‌های بلوغ جنسی در پسران است.
- تغییرات هورمونی: افزایش سطح هورمون تستوسترون در پسران می‌تواند به تغییرات عاطفی و روانی منجر شود. این تغییرات ممکن است شامل افزایش میل جنسی، تغییرات در خلق و خو و تمایل بیشتر به روابط جنسی باشد.
آسیب‌پذیری نوجوانان در دوران بلوغ
بلوغ جنسی می‌تواند نوجوانان را در برابر چالش‌ها و آسیب‌پذیری‌های جدیدی قرار دهد. این آسیب‌پذیری‌ها شامل موارد زیر است:
- فشار اجتماعی: نوجوانان ممکن است تحت فشار همسالان برای تجربه روابط جنسی قرار بگیرند. این فشار می‌تواند منجر به تصمیمات نادرست و رفتارهای پرخطر شود.
- عدم آگاهی: بسیاری از نوجوانان اطلاعات کافی درباره روابط جنسی و خطرات آن ندارند. این عدم آگاهی می‌تواند به رفتارهای ناامن و عواقب منفی منجر شود.
- تغییرات عاطفی: تغییرات هورمونی می‌توانند به نوسانات خلق و خو و احساسات شدید منجر شوند. نوجوانان ممکن است در این دوران احساس تنهایی، اضطراب یا افسردگی کنند.
کلام آخر
کنترل میل جنسی در نوجوانان یک مسئله بسیار بزرگ برای والدین است و بسیاری از والدین در انجام آن ناکام می‌مانند. با این وجود با آگاهی، ارتباط مؤثر و حمایت عاطفی، می‌توان به نوجوانان کمک کرد تا این مرحله از زندگی را به خوبی مدیریت کنند.
