در این مقاله به معرفی شانزده فیلم برای نوجوانان ایرانی پرداختیم. این فیلمها علاوه بر جذاب بودن، به نوجوانان یاد میدهند با چالشها کنار بیایند و ارزشهای انسانی را درک کنند. طبق آمارهای موجود، در بعضی از سالها، حدود 30 درصد از کل فیلمهای سینمایی ایرانی به آثار کودک و نوجوان اختصاص داشته است.
سرفصلهای این مطلب
Toggle1_ بهترین فیلم ایرانی برای نوجوان با نام شهر موشها

این فیلم که یکی از محبوبترین فیلمهای دهه 60 به حساب میآید برای کودکان و نوجوانان بسیار مناسب است و به معنای واقعی کلمه، یک فیلم ایرانی برای نوجوان به شمار میرود. با توجه به اینکه این فیلم در سال 64 ساخته شد بسیاری از بزرگسالان امروزی خاطرات و نوستالژی زیادی با آن دارند. کارگردان این اثر کلاسیک، مرضیه برومند از کارگردانان زبردست در زمینه فیلمهای کودک و نوجوان میباشد. پیام اصلی که این فیلم به بینندگان خود منتقل میکند، پیام همکاری و دوستی و قانونمداری است.
در این فیلم به قدری روابط کودکانه به زیبایی به تصویر کشیده شده است که مخاطب را مجذوب خود میکند. در این اثر یک سری موش بازیگوش و جذاب به عنوان کاراکترهای اصلی حضور دارند. همان عروسکهایی که قبلتر در مجموعه تلویزیونی مدرسه موشها حضور داشتند. در واقع این فیلم، ادامه یک سریال تلویزیونی بود و به دلیل محبوبیت فوقالعاده آن مجموعه تلویزیونی، این فیلم از همان لحظه اول اکران، بر سر زبانها افتاد. فراموش نکنید که صداپیشهگان شهر موشها، بزرگانی مثل حمید جبلی و ایرج طهماسب و فاطمه معتمدآریا بودند. افرادی که نامشان با سینمای کودک و نوجوان گره خورده و حضورشان در هر فیلم یا سریالی، به معنای ارزشمند بودن آن مجموعه است.
لازم به ذکر است که برای آشنایی بیشتر با مباحث افزایش اعتماد به نفس در نوجوانان و رفتارهای جنسی خطرناک در کودکان و نوجوانان، میتوانید به همین مقالات مراجعه کنید.
2_ فیلم کلاه قرمزی و پسرخاله

فیلم کلاه قرمزی و پسرخاله یکی از محبوبترین فیلمهای ایرانی برای نوجوانان است که در سال 1373 به کارگردانی مشترک دو اسطوره طنز ایران یعنی ایرج طهماسب و حمید جبلی ساخته شد. این فیلم ادامه داستان شخصیتهای محبوب کلاه قرمزی و پسرخاله است که از برنامههای تلویزیونی کودکان و نوجوانان ایران نشأت گرفتهاند.
داستان فیلم حول محور ماجراهای کلاه قرمزی و پسرخاله میچرخد که به دنبال حل مشکلات و چالشهای روزمره خود هستند. این فیلم ایرانی برای نوجوان، با استفاده از طنز و موقعیتهای خندهدار، به مسائل اجتماعی و فرهنگی نوجوانان پرداخته و پیامهای مثبتی را به آنها منتقل میکند.
کلاه قرمزی و پسرخاله به عنوان توانسته است نظر مثبت مخاطبان را جلب کند. این فیلم نه تنها سرگرمکننده است، بلکه به نوجوانان کمک میکند تا با ارزشهای انسانی و دوستی آشنا شوند. به همین دلیل، میتوان آن را جزء بهترین فیلمهای ایرانی برای نوجوانان به شمار آورد.
در مورد میزان اثرگذاری این فیلم همین اندازه بگوییم که عروسک کلاه قرمزی تا سالها در بسیاری از خانههای ایرانیها وجود داشت. آنقدر این فیلم محبوبیت پیدا کرد که کمتر کسی را میتوان در کشور ایران پیدا کرد که با عروسکهای کلاه قرمزی و پسرخاله آشنایی نداشته باشد. در کل اگر در تاریخ تلویزیون و سینمای ایران بتوان دو سه عروسک محبوب و مشهور را نام برد قطعاً یکی از آنها عروسک کلاه قرمزی است.
در ضمن، اگر تمایل به یادگیری عمیقتری دربارهی فرزند پروری نوجوان و اختلال لجبازی در نوجوانان دارید پیشنهاد میکنیم همین مقالات را مطالعه کنید.
3_ فیلم بچههای آسمان

فیلم بچههای آسمان به کارگردانی مجید مجیدی در سال 1375 ساخته شد و به عنوان یکی از بهترین فیلمهای ایرانی برای نوجوانان شناخته میشود. این فیلم داستان دو کودک، علی و زهرا، را روایت میکند که به دلیل مشکلات مالی، مجبور به اشتراکگذاری یک جفت کفش میشوند.
داستان فیلم به زیبایی به چالشهای روزمره و مشکلات اقتصادی و فقر خانوادههای کمدرآمد میپردازد و احساسات عمیق انسانی را به تصویر میکشد. علی و زهرا با تلاش و همدلی، سعی میکنند تا با این فقر خانواده کنار بیایند. داستان این فیلم آنقدر خوب روایت شده و بازیگران و کارگردان و سایر عوامل به قدری کار خود را حرفهای انجام دادهاند که هر بینندهای با تماشای آن تحت تاثیر قرار میگیرد. این اثر ماندگار به نوجوانان ایرانی، درسهای ارزشمندی درباره مسئولیتپذیری و محبت میآموزد و به آنها یادآوری میکند که قدر داشتههای خود را بدانند. چرا که خیلی از بچهها در همین جامعه حتی یک کفش برای پوشیدن ندارند.
بچههای آسمان نه تنها یک فیلم برای نوجوانان ایرانی است، بلکه به دلیل داستان جذاب و پیامهای عمیقش، در سطح بینالمللی نیز مورد تحسین قرار گرفته است. این فیلم به عنوان یکی از بهترین فیلمهای ایرانی برای نوجوانان، توانسته است در جشنوارههای مختلف جوایز متعددی را کسب کند و همچنان در یادها باقی بماند.
کارگردان و هنرمند مشهور، دیوید لینچ میگوید:
“Films are like a dream. They can help teenagers explore their emotions and understand themselves better.”
فیلمها مانند یک رویا هستند. آنها میتوانند به نوجوانان کمک کنند تا احساسات خود را کشف کنند و بهتر خود را درک کنند. (منبع)
4_ فیلم خانه دوست کجاست

فیلم خانه دوست کجاست به کارگردانی کارگردان فقید ایران، عباس کیارستمی در سال 1366 ساخته شد و یکی از آثار برجسته سینمای ایران به شمار میآید. این فیلم داستان یک پسر بچه به نام احمد را روایت میکند که به دنبال یافتن آدرس دوستش، محمود، میگردد تا دفترش را به او برگرداند.
این فیلم به زیبایی به موضوعات دوستی، مسئولیتپذیری و ارزشهای انسانی میپردازد و به نوعی میتوان آن را فیلم ایرانی برای نوجوان دانست. خانه دوست کجاست با سادگی و صداقت داستانش، توانسته است توجه نوجوانان و بزرگترها را به خود جلب کند.
کیارستمی با استفاده از تصاویری زیبا و روایت ساده، به مخاطب این امکان را میدهد که در دنیای کودکانه و معصومانه احمد غوطهور شود. این فیلم به عنوان یکی از بهترین فیلمهای ایرانی برای نوجوانان شناخته میشود و به دلیل پیامهای عمیق و انسانیاش، در تاریخ سینمای ایران جایگاه ویژهای دارد.
خانه دوست کجاست نه تنها یک داستان جذاب، بلکه یک تجربه آموزشی برای نوجوانان است که به آنها یادآوری میکند که ارزشهای انسانی همیشه در زندگی مهم هستند. این اثر هم در خارج از ایران مورد تحسین قرار گرفت.
5_ فیلم شهر موشها 2

یکی از بهترین فیلمهای ایرانی برای نوجوانان شهر موشها 2 است. از آنجایی که فیلم اصلی شهر موشها محبوبیت فوق العادهای در بین مردم ایران کسب کرد، ورژن جدید آن هم ساخته شد. فیلم شهر موشها ۲ در سال ۱۳۹۳ بار دیگر خاطرات نسخه اصلی را برای مردم زنده کرد. همین فیلم هم طرفداران زیادی پیدا کرد و تعداد زیادی بلیط فروخت. در این اثر کاراکترها به روزرسانی شده بودند. بنابراین هم برای کودکان و نوجوانان امروزی و هم برای بزرگسالان که در زمان اکران فیلم شهر موشهای اصلی، کودک یا نوجوان بودند جذابیت بسیار زیادی داشت. در این اثر هم هدف کارگردان انتقال پیام همبستگی و دوستی و مهربانی است.
6_ فیلم ایرانی برای نوجوان به اسم مریم و میتیل

فیلم مریم و میتیل در سال 1369 به کارگردانی فتحعلی اویسی ساخته شده و داستان آن در یک دنیای خیالی و رنگارنگ میگذرد. این فیلم روایتگر ماجراهای دو دختر نوجوان به نامهای مریم و میتیل است که در جستجوی هویت و دوستیهای واقعی خود هستند.
در این دنیای خیالی، قهرمانان فیلم با چالشهای مختلفی روبرو میشوند و تلاش میکنند تا بر ترسها و مشکلات خود غلبه کنند. در این فیلم قهرمان های داستان به دنبال نجات دادن دوستان خود از دست نیروهای شیطانی هستند. داستان به خوبی به احساسات و دغدغههای نوجوانان پرداخته و پیامهای ارزشمندی درباره دوستی، شجاعت و اعتماد به نفس را منتقل میکند.
مریم و میتیل به عنوان یکی از بهترین فیلمهای ایرانی برای نوجوانان شناخته میشود و توانسته است با داستانی جذاب و شخصیتهای باورپذیر، نظر مخاطبان را جلب کند.
7_ فیلم پاتال و آرزوهای کوچک

مسعود کرامتی کارگردانی این فیلم ایرانی برای نوجوان را انجام داده است. این اثر که در سال ۱۳۶۸ ساخته شد روایت پسری است که با یک موجود ماورایی به اسم پاتال آشنا شده و از آن طریق به آرزوهای دست نیافته خود میرسد. مسعود کرامتی در این فیلم فضایی کاملاً فانتزی به رخ میکشد و همین امر باعث میشود که جذابیت بسیار زیادی برای کودکان و نوجوانان داشته باشد. کودکان و نوجوانان پس از تماشای این فیلم به این نتیجه میرسند که رسیدن به آرزوها نیازمند انجام کارهای زیاد و البته به دوش کشیدن مسئولیتهای زیادی است. آنقدر داستان فیلم جذاب است که در حین تماشای آن، کودکان و نوجوانان به همراه کاراکتر اصلی فیلم از رسیدن به آرزوها لذت میبرند و خود را جای او حس میکنند.
8_ سفر جادویی در لیست بهترین فیلم های ایرانی برای نوجوان

بعید است که از میان ایرانی های دهه شصت و پنجاه، کسی این شاهکار سینمای کودک و نوجوان را ندیده باشد. اکبر عبدی به عنوان بازیگر اصلی این فیلم، به طرز شگفتآوری مخاطب را جذب میکند. فیلم سفر جادویی در سال 1369 به کارگردانی ابوالحسن داوودی ساخته شده و یکی از آثار برجسته سینمای کودک و نوجوان ایران به شمار میآید. این فیلم داستان کودک شلوغ کار و ماجراجویی را روایت میکند که به دنیای جادویی سفر میکند و در این سفر با چالشها و ماجراهای مختلفی روبرو میشود.
دکتر رضا کمالی با استفاده از آزار و تنبیه، سعی دارد فرزندش، سینا، را به یک دانشآموز ممتاز تبدیل کند. یک روز، سینا به دلیل ترس از پدرش به داخل ماشین لباسشویی مرموز خانه پناه میبرد. هیچکس به توضیحات دکتر کمالی درباره وضعیت فرزندش اعتنا نمیکند و او را به بیمارستان منتقل میکنند، اما او موفق به فرار میشود و در حین فرار به داخل ماشین لباسشویی بیمارستان میافتد. در آنجا، یک دادگاه تشکیل میشود و دانشآموزان که اعضای این دادگاه هستند، دکتر کمالی را مجازات کرده و او را به دوران کودکیاش بازمیگردانند.
با ترکیب داستانی جذاب و شخصیتهای دوستداشتنی، این فیلم نه تنها سرگرمکننده است، بلکه به نوجوانان کمک میکند تا با ارزشهای انسانی و اهمیت دوستی آشنا شوند. به همین دلیل، میتوان سفر جادویی را در میان بهترین فیلمهای ایرانی برای نوجوانان قرار داد.
9_ فیلم آهوی پیشونی سفید

سید جواد هاشمی این فیلم را در سال 1390 کارگردانی کرده است. در این اثر، قصه یک آهویی روایت میشود که درون جنگل درگیر اتفاقات جذاب و عجیب و غریبی میشود. گریم و فضاسازی این فیلم بسیار مهیج و جذاب است و همین امر باعث شد که در زمان اکران، مخاطبان زیادی برای تماشای آن به سینما بروند. مخاطبان پس از مشاهده این فیلم پیام حفاظت از محیط زیست، ظلم ستیزی و دوستی و مهربانی را از آن دریافت میکنند. اگر بخواهیم بهترین فیلم ایرانی برای نوجوان را نام ببریم، فیلم آهوی پیشونی سفید هم یکی از گزینهها خواهد بود چرا که همه فاکتورهای یک فیلم ایرانی برای نوجوان را دارا است.
10_ فیلم ایرانی برای نوجوان با نام گلنار

فیلم گلنار به کارگردانی کامبوزیا پرتوی در سال 1367 تولید شده و یکی از آثار ماندگار سینمای کودک و نوجوان ایران است. داستان این فیلم حول دختری به نام گلنار میچرخد که در حال فرار از دست دزدان است و برای انجام این کار پر دردسر از کمک حیوانات جنگل بهره مند می شود. فضاسازی این فیلم بسیار زیبا است و یک محیط بومی و ساده را به تصویر میکشد.
این فیلم به عنوان یکی از بهترین فیلمهای ایرانی برای نوجوانان شناخته میشود و با داستانی جذاب و شخصیتهای دوستداشتنی، توانسته است توجه مخاطبان را جلب کند. گلنار در این فیلم آنقدر جذاب است که کودکان را تحت تاثیر قرار میدهد و به همراه او در حین تماشای فیلم خوشحال و ناراحت میشوند و میترسند.
با ترکیب عناصر درام و فانتزی، این فیلم فضایی آموزنده و در عین حال جذاب و دلنشین را برای تماشاگران فراهم میآورد و به همین دلیل میتوان آن را در لیست بهترین فیلم ایرانی برای نوجوان قرار داد.
11_ فیلم دزد عروسکها

فیلم دزد عروسکها به کارگردانی محمدرضا هنرمند در سال 1368 ساخته شده و یکی بهترین فیلمهای ایرانی برای نوجوانان است. فیلم دزد عروسکها هم طرفداران پروپاقرصی داشت و هم منتقدان جدی، آن را به باد انتقاد گرفتند. در این فیلم که قطعاً میتوان آن را جزء معروفترین فیلم برای نوجوان ایرانی در تاریخ سینمای ایران برشمرد، اکبر عبدی، آزیتا حاجیان و مهراوه شریفی نیا بازی کردهاند.
اگر بخواهیم خلاصه داستان این فیلم را شرح دهیم باید بگوییم که مادر بهرام و لیلا میخواهد وامی بگیرد و با پول آن وام، منزلی خریداری کند تا از شر صاحبخانه خود رهایی پیدا کند. با این وجود یک عجوزه قصد دارد زندگی این خانواده را به هم بریزد و به همین دلیل بهرام و لیلا را زندانی میکند. چیزی که در این فیلم خیلی به چشم آمد و بحثهای بسیار زیادی در مورد آن شد، گریم بسیار باورپذیر آزیتا حاجیان در نقش عجوزه بود. در این فیلم به قدری این کاراکتر ترسناک شده بود که کودکان و نوجوانان بسیاری در کشور ایران با دیدن آن از شدت ترس به خود لرزیدند. همین امر انتقادهای زیادی را متوجه این فیلم کرد و از طرف دیگر خیلیها هم از این گریم و از این بازی باورپذیر خانم آزیتا حاجیان تقدیر کردند.
12_ فیلم الو الو من جوجوام

فیلم الو الو من جوجوام به کارگردانی مرضیه برومند در سال 1373 ساخته شده و یکی از آثار محبوب سینمای کودک و نوجوان ایران است. داستان فیلم حول دختری به نام ریحان میچرخد که خانمبزرگ، مادربزرگ او، تصمیم دارد گردنبند معروف به «آینه جادو» را به او هدیه دهد. اما نیمتاج خانم، دختر طرد شده خانمبزرگ، به همراه پسرش، نمیخواهند این هدیه به ریحان برسد و برای سرقت گردنبند نقشه میکشند.
در حین فرار، سارقین سوار اتومبیل صمیمی، عروسکساز نمایش کودکان، میشوند و در این حین، عروسکهای جوجو و میو نیز به طور ناخواسته به ماجرا وارد میشوند. این فیلم با ترکیب عناصر کمدی و ماجراجویی، به تماشاگران پیامهای ارزشمندی درباره دوستی و شجاعت را منتقل میکند.
الو الو من جوجوام به عنوان یکی از بهترین فیلمهای ایرانی برای نوجوانان شناخته میشود و با بازیگران برجستهای چون مهدی هاشمی و مهتاب نصیرپور، توانسته است توجه مخاطبان را جلب کند. این فیلم نه تنها سرگرمکننده است، بلکه به کودکان و نوجوانان کمک میکند تا با ارزشهای انسانی و اجتماعی آشنا شوند.
13_ خواهران غریب در لیست بهترین فیلم های ایرانی برای نوجوانان

فیلم خواهران غریب به کارگردانی کیومرث پوراحمد در سال 1374 ساخته شده و یکی از آثار ماندگار سینمای کودک و نوجوان ایران است. داستان فیلم حول دو خواهر به نامهای مریم و سارا میچرخد که والدینشان از هم جدا شدهاند.
این دو خواهر با استفاده از خلاقیت و هوش خود، نقشههایی میکشند تا والدینشان را دوباره به هم برسانند. در این مسیر، آنها با چالشها و ماجراهای مختلفی روبرو میشوند و در تلاش برای ایجاد دوباره یک خانواده، درسهای مهمی درباره عشق، دوستی و همبستگی یاد میگیرند.
بسیاری از منتقدان خواهران غریب به عنوان بهترین فیلم ایرانی برای نوجوان میشناسند و با داستانی جذاب و آموزنده، توانسته است توجه مخاطبان را جلب کند. این فیلم با عناصر درام و کمدی را به خوبی ترکیب کرده و توانسته است فضایی دلنشین و آموزنده را برای تماشاگران فراهم کند. به همین دلیل میتوان آن را در زمره بهترین فیلمهای ایرانی برای نوجوانان قرار داد. این اثر نه تنها سرگرمکننده است، بلکه نوجوانان را به تفکر درباره ارزشهای انسانی و اجتماعی ترغیب میکند.
14_ فیلم ایرانی برای نوجوان به اسم گربه آوازخوان

این فیلم برای نوجوان ایرانی مناسب است. فیلم گربه آوازخوان در ژانر کمدی و به صورت عروسکی توسط کامبوزیا پرتوی ساخته شده است. عملیات ساخت این فیلم در سال ۶۹ انجام شد ولی در مرداد ماه سال ۱۳۷۰ به اکران عمومی درآمد. یکی از نکات جالب توجه این فیلم این است که پگاه آهنگرانی را برای اولین بار در سینما مطرح کرد. بسیاری از منتقدان، فیلم گربه آوازخوان را به عنوان یکی از بهترین فیلمهای ایرانی برای نوجوانان به شمار میآورند.
اگر بخواهیم خلاصهای از آن را ذکر کنیم باید بگوییم که حسنی و خواهر او گلدونه در یک پرورشگاه بزرگ شدند و در حال زندگی هستند. یک روز یک خانم و آقا که بچهدار نمیشدند به این پرورشگاه میآیند تا فرزندی برای خود برگزینند. در میان بچههای آن پرورشگاه، گلدونه مورد توجه آنها قرار میگیرد. وقتی آن زن و شوهر میخواهند گلدونه را با خود ببرند، حسنی از این کار ممانعت میکند. او اصرار میکند که پدر او روزی خواهد برگشت و او و خواهرش را از پرورشگاه خواهد برد. کودکان و نوجوانان از این فیلم درسهای اخلاقی زیادی میگیرند.
15_ فیلم بهترین بابای دنیا

این فیلم سومین فیلمی است که داریوش فرهنگ بر روی پرده سینما برده است. در سال ۱۳۷۰ یکی دیگر از بهترین فیلمهای ایرانی برای نوجوان اکران شد. در این فیلم که مهدی هاشمی و گلاب آدینه در آن ایفای نقش کرده بودند، یک پسر خیالاتی و بازیگوش محور اصلی فیلم شده است. این پسر در خیالات خود با یک گروه گنگستر که دوچرخه او را میدزدند، مبارزه میکند. در یکی از روزها این خانواده به شهربازی میروند و این پسر به دست آن گنگسترها میافتد. پدر خانواده در یک بازی خیالی و با کمک پلیس و مردم به دنبال محل مخفی گنگسترها میرود و آن مخفیگاه را پیدا میکند و در نهایت پسر خود را از زندان تخیلاتش رهایی میدهد.
بهترین بابای دنیا به عنوان یک مورد از بهترین فیلم ایرانی برای نوجوانان شناخته میشود و با داستانی جذاب و شخصیتهای قابل ارتباط، توانسته است نظر مخاطبان را جلب کند. این فیلم با ترکیب عناصر درام و کمدی، فضایی دلنشین و آموزنده را برای تماشاگران فراهم میآورد و به همین دلیل میتوان آن را در زمره بهترین فیلمهای ایرانی برای نوجوانان قرار داد. این اثر نه تنها سرگرمکننده است، بلکه نوجوانان را به تفکر درباره ارزشهای انسانی و اجتماعی ترغیب میکند.
16_ فیلم شهر دست بچهها

یکی از بهترین نمونههای فیلم برای نوجوانان ایرانی را میتوانیم همین فیلم شهر در دست بچهها نام ببریم. داستان این فیلم که توسط اسماعیل براری و در سال ۱۳۷۰ ساخته شده است، جذابیت فوق العاده زیادی برای کودکان و نوجوانان دارد. معمولاً کودکان و نوجوانان از سختگیریهای بزرگترها خصوصاً پدر و مادرشان عاصی هستند. آنها همیشه آرزو میکنند در دنیایی زندگی کنند که بتوانند صبح تا شب بدون اینکه مورد مواخذه قرار بگیرند، بازی کنند. در این فیلم به این آرزوی همیشگی کودکان و نوجوانان جامه عمل پوشانده شده است. داستان این اثر به این صورت است، یک سری از بچههای یک شهر که از دست بزرگترهای خود خیلی ناراحت هستند با کمک یک بادبادک به یک شهر جادویی پرواز میکنند که در آن شهر، اثری از بزرگترها نیست. همه کارهای این شهر توسط خود این کودکان اداره میشود. در چند روز اول این کودکان نهایت لذت را میبرند اما پس از گذشت مدتی نه چندان زیاد، متوجه میشوند که نظم همه چیز به هم ریخته است و آن جاست که قدر بزرگترهای خود را میدانند.
همین امر باعث میشود که این کودکان از تصمیم خود پشیمان شوند و به شهر خود برگردند. در داستان این فیلم، بزرگترها هم از رفتارهای خود پشیمان میشوند و میفهمند که باید با کودکان خود با مهربانی بیشتری برخورد کنند.
کودکان و نوجوانان با تماشای این فیلم هم بسیار ذوق زده میشوند و هم یاد میگیرند که قدر بزرگترهای خود را بدانند و سختگیریهای آنها را به معنای اذیت کردن تلقی نکنند. همچنین بزرگترها هم پس از تماشای این فیلم یاد میگیرند که کمی از سختگیریهای خود کوتاه بیایند و اجازه دهند که فرزندانشان آزادی عمل بیشتری داشته باشند.
کلام آخر
هر کدام از فیلمهای معرفی شده در این مقاله، به عنوان بهترین فیلم ایرانی برای نوجوانان شناخته میشوند. این فیلمها نه تنها سرگرمکننده هستند، بلکه پیامهای عمیق و آموزندهای نیز دارند که میتوانند به رشد فکری و فرهنگی نوجوانان کمک کنند.
 
								 
															 
								 
								 
								 
								 
								 
															 
															 
															 
								