میدونم موقع جیغ زدن بچه ها حسابی اعصابتون بهم میریزیه و کلافه میشید، اما سوال اینجاست چی میشه که بچه ها جیغ میزنن و این جیغ زدنه میشه رفتار ثابتشون؟ اگر شما هم از جیغ زدن فرزندتون خسته شدین و از اینکه بابت هرچیزی جیغ میزنه و گریه میکنه اذیت میشین!! این مقاله کمک میکنه دلیل جیغ زدن کودکنون رو پیدا کنید و راهکارهایی برای مدیریت جیغ زدن بچه ها یاد بگیرین.

علت جیغ زدن کودک در سنین مختلف (هشت ماهه، یک ساله و…)

در این جدول علت جیغ زدن کودک در سنین مختلف را می‌گوییم:

دلایل جیغ زدن کودک

درک دلایل فریاد زدن کودک، اولین قدم در مدیریت و رسیدگی به این رفتار است.کودکانی که فریاد می زنند کاری خارج از حد معمول انجام نمی دن. اونها به احتمال زیاد احساسات شدیدی رو تجربه می کنند و کاملاً نمی دونن چگونه پردازشش کنند.

با گذشت زمان اونها مهارت های بیان درست احساسات رو یاد می گیرند. در واقع اونها اغلب زمانی فریاد می زنند که هنوز یاد نگرفته اند چگونه احساسات خودشون رو در لحظه به صورت کلامی بیان کنند. علاوه بر این، برخی از کودکان ممکنه به عنوان راهی برای جلب توجه یا ابراز ناامیدی هنگامی که قادر به بیان نیازهای خود نیستند، فریاد بزنند.

در این میان، والدینی که دلیل جیغ و داد زدن فرزندشون رو میدونن، آمادگی بیشتری برای کمک به حل این رفتار دارند. با شناخت علل زمینه‌ای این رفتار، ما والدین و مراقبان می‌تونیم استراتژی‌های مؤثرتری برای پیشگیری و مدیریت جیغ و فریاد بچه ها داشته باشیم. با ما همراه باشید تا در ادامه به دلایل جیغ زدن بچه ها بپردازیم:

• بیشتر بخوانید: کنترل خشم در برابر کودکان

1_ جیغ زدن برای بیان احساسات و ناامیدی

جیغ زدن اغلب روش کودک برای ابراز احساسات شدید مانند ناامیدی، خشم یا غمه. کودکان خردسال ممکنه هنوز مهارت کلامی برای بیان احساساش رو نداشته باشن، بنابراین جیغ زدن به روش ارتباطی اونها تبدیل میشه. چون کودکان نمیتوانند خواسته های خود را از طریق گفتار بیان کنند، بنابراین به جای آن از جیغ زدن استفاده می کنند.

2_ جیغ زدن برای ابراز خستگی، عصبانیت و یا گرسنگی

یکی دیگر از دلایل جیغ زدن، میتونه گرسنگی، خستگی و یا عصبانی شدن از چیزی باشه. بچه های ما هنوز نمیدونن چطوری با ناامیدی کنار بیان و یا چطوری صبر بیشتری از خودشون نشون بدن و یا موقعیت ها و شرایط رو بیشتر درک کنن. اینها مهارتهاییه که بعدا در زندگی اونها رشد میکنه.

3_ جیغ زدن برای رسیدن به خواسته‌

ممکنه کودک با جیغ زدن به خواسته ش رسیده و الان میدونه اگه نیاز یا خواسته ای داره با جیغ زدن میتونه بهش برسه.

4_ جیغ زدن بخاطر ناراحتی یا اضطراب

یکی دیگر از دلایلی که ممکنه یک کودک این گونه رفتار کنه می تواند این باشد که در موقعیت های خاص ناراحت یا مضطربه یا زمانی که در یک محیط جدید و ناآشنا قرار میگیره. ممکنه محیط پر سر و صدا باشه، یا ممکنه به این دلیل باشه که اونها در خانه نیستند، جایی که می توانند آزادانه بازی کنند و توسط اسباب بازی های مورد علاقه خود احاطه شوند، که اونها رو عصبانی می کنه.

این اغلب چیزیه که اونها رو تحریک میکنه، در نتیجه از طریق جیغ زدن عمل می کنند. به همین دلیله که اغلب گریه کودکان رو در مناطق شلوغ مانند رستوران ها، هواپیماها و مکان های دیگه می شنویم.

5_ جیغ زدن برای جلب توجه

دختر کوچولو یا پسر ما توجه بی‌نظیر ما رو میخواد، به همین دلیله که فریاد می‌زنه تا به ما بفهمونن که به ما نیاز دارند. وقتی بچه ها توجه زیاد ما رو میخوان، هرکاری برای بدست اوردن اون انجام میدن و جیغ زدن یک راه بسیار موثر برای دستیابی و جلب توجه والدینه.

6_ جیغ و داد کردن برای تست صدا

فریاد زدن و جیغ زدن در سنین 18 ماهگی تا 2 سالگی کودک به اوج خودش میرسه، نوزادان تست می کنند که چقدر می توانند سر و صدا ایجاد کنن، زیرا چیز جدیدیه که اونها دارن یاد می گیرند. از نظر اونها، این یک قدرت جدیده که میتونه همه افراد اطراف رو متوقف کند و توجه اونها رو جلب کنه.

در حالی که کودکان در سنین پایین هستند، صدای خود رو کشف می کنن و چگونگی استفاده از اون رو بررسی می کنند. همانطور که بزرگتر می شن هنوز در حال کار برای پردازش آنچه در دنیای اطرافشان می افتد هستند. و وقتی نمیدونن چطوری خودشان رو بیان کنند، فریاد می‌زنند.

7_ جیغ زدن برای برقراری ارتباط با ما

وقتی فرزند ما هنوز در حال یادگیری و برقراری ارتباط با ما و اطرافیانه و ما نمیتونیم اونها رو درک کنیم به جیغ زدن متوسل میشه. این تنها راهیه که میتونه به اطرافیانش چیزی رو بفهمونه و این کار رو ادامه میده تا به هدفش برسه.

والدین مجبورند فریاد زدن فرزندانشان رو تجربه کنند. این به این دلیل است که کودکان تکامل یافته اند تا از جیغ زدن به عنوان ابزاری برای برقراری ارتباط با احساساتی که تجربه می کنند استفاده کنند.

آن‌ها هنوز واژگان یا توانایی تفکر انتقادی برای برقراری ارتباط کلامی رو ندارند، از احساسی که تجربه می‌کنند فشار شدیدی را احساس می‌کنند و باید آن را رها کنند. جیغ زدن دریچه تخلیه فشار آنها و همچنین زبانی است که برای بیان احساس خود استفاده می کنند.

8_ جیغ زدن هنگام بازی

اغلب اوقات زمانی که بچه ها فریاد می زنند، این نتیجه بازی هایی است که به تنهایی یا با بچه های دیگر انجام میدن و مقدار انرژی که دارند، که اتفاقاً بسیار زیاد است. این نوع جیغ زدن سالم و کاملاً طبیعیه، اونها یاد می گیرند که چگونه تمام احساسات شاد و ناراحت کننده ای را که در حین بازی با دوستان خود دارند ابراز کنند که فریاد آنها بسته به لحن و زیر و بم صدا، می تونه معنای متفاوتی داشته باشه.

بچه ها برای ابراز احساسات جیغ می زنند. وقتی می‌شنوید بچه ها هنگام بازی با هم جیغ می زنند، در واقع چیزهای زیادی در رشد آنها اتفاق می افتد. آنها یاد می گیرند که از صدای خود استفاده کنند. آنها در حال یادگیری برقراری ارتباط با یکدیگر هستند. تمام احساساتی که در تعامل با بچه های دیگه به وجود میاد رو بیان می کنند.

اگر به نحوه بازی آنها با هم دقت کنید، متوجه خواهید شد که جیغ زدن و فریاد زدن نقش مهمی در واکنش بچه ها به آنچه که تجربه می کنند دارد. کودکان زمانی که خوشحال، هیجان زده، عصبانی یا غمگین هستند فریاد می زنند. زمانی که خسته، ناامید یا مضطرب هستند فریاد می زنند. لحن و صدایی که آنها با آن فریاد می زنند، بینشی را در مورد احساس آنها ارائه می دهد و می تواند به شما به عنوان والدین سرنخ های مفیدی بدهد تا چگونه به آنها کمک کنید. بیشتر اوقات آنها باید فقط از طریق آن کار کنند و آن را با همسالان خود کشف کنند. در مواقع دیگر بهتر است شما وارد عمل شوید و با هم آن را کشف کنید.

راهکارهایی برای مدیریت جیغ زدن بچه ها

نکته کلیدی که در اینجا خیلی مهمه، درک این موضوع، که این یک فرآینده. فرزند ما قرار نیست در یک جلسه بفهمد که چگونه فریاد زدن رو متوقف کنه. وظیفه ما اینه که نقشه راه رو تنظیم کنید و با اونها طی کنیم تا آنها به سمت هدف که مدیریت احساسات خود و عملکرد مناسبه، پیشرفت کنه.

و یادمون باشه قرار نیست خیلی وقتها بچه ما با حرف گوش دادن به این نتیجه برسه که جیغ زدن درست نیست و نباید اینکارو بکنه، یعنی ما همیشه میگیم که نصیحت کردن سخنرانی کردن جز راه هایی نیست که ما بخایم بهش متمسک بشیم که باهاش بچمون رو تربیت کنیم راهیه که خیلی کم باید ازش استفاده بشه چون اثرگذاری بسیار کمی داره و جزء اون راهکارهاییه که هر چه بیشتر انجام بشه بی‌اثر تر میشه، حالا ما باید چند تا کار انجام بدیم:

اولین نکته اینه که نیازسنجی کنیم، ریشه یابی کنیم و بببینیم دلیل این جیغ زدن فرزندمون چیه؟

تو هر سنی که باشه حالا برای بچه های زیر سه سال چون بیشتر زبان بدن ما رو متوجه میشن و کمتر حرفهای ما رو متوجه میشن و ما بیشتر وطیفه ریشه یابی میکنیم و مسائلون کمتره.

ممکنه تو یه روز بچه ما 6 بار جیغ بزنه، بعضیاش بخاطر جلب توجه باشه، یه موقع یه خواسته داره، یه موقع بخاطر ذوق و سرززندگی و نشاطشه، یعنی میخواد شادیش رو اینجوری نشون میده، یه موقع بخاطر شگفتیه این بچه هاس، یه وقتایی میخوان صداشون رو بررسی کنن، میخوان اواها جدیدی که یاد گرفتن رو چک کنن، مثل اینایی که میرن کلاس آواز و هی داره صداسازی میکنن

اگه هدفش جلب توجهه، بریم ببینیم خواسته ش چیه، ریشه یابی کنم ببینم ترسیده عصبانیه، حوصلش سر رفته، بازی دلش یخواد و سعی کنیم اون خواسته ش رو برطرف کنیم.

اگه سرزندگی و نشاطه

اگر شگفته باید بپذیرم اینو و باید بدونیم به مرور زمان قطعا این وضعیت بهتر میشه

یه کاریکه میتونیم انجام بدیم اینه که بریم تو محیط ازاد، وقتی موقعتیش ایجاد شده حسابی با همدیگه داد بزنیم، بعد بگیم حالا مسابقه بدیم و بگیم هر کی بتونه آرومتر حرف بزنه پچ پچ کنه برنده س، سعتی صدامون رو بیاریم پایین، بگیم حالا اروم تر حالا ارومتر هر کی که بتونه ارومتر حرف بزنه بردنده س، یعنی مثل شیر غرش بدیم و مثل بچه گربه میو میو و پچ پچ کنیم، این داره اینو به بچمون میگه که قدرت صدای تو دست خودته و اگه بخوای میتونی اروم صحبت کنی، و اون بلند داد زدنه حجم بازی رو داره و همه جا ازش استفاده نکنیم

1_ آموزش بیان احساسات به بچه‌ها

بچه های ما مهارت شناسایی و بیان احساسات خودشون رو ندارن. یکی از کارهایی که موقع عصبانیت و ناراحتی میتونن انجام بدن جیغ زدنه. برای شروع خیلی خوبه که به بچه هامون یاد بدیم احساساتشون رو بشناسن. قطعا زمانی که فرزند ما جیغ میزنه و گریه میکنه زمان مناسبی برای اموزش بیان احساسات به بچه هامون نیست، باید سعی کنیم خودمون الگوی خوبی برای بچه هامون باشیم و زمانی که خودون احساسی رو داریم تجربه میکنیم درموردش با فرزندمون صحبت کنیم: مثلا ” من الان خیلی خست شدم از اینکه تو ترافیک گیر کردیم، دوست دارم نفس عمسق بکشم و وانمود کنم که دارم شمع های تولدم رو فوت میکنم.

که برای اینکار پوستر احساسات خیلی میتونه کمک کننده باشه، به این صورت که پوستر احساسات رو روی در یخچال یا در اتاق نصب میکنیم و در مورد شکلهای مختلف احساسات با فرزندمون صحبت میکنیم. و وقتی خودمون خسته یا ناراحتیم و یا احساس خاصی رو تجربه میکنیم میایم در مورد احساساتمون حرف میزنیم، تا بچمون هم یاد بگیره زمانی که ناراحت یا عصبانیه و یا هر احساسی رو تجربه میکنه بیاد و در این رابطه با ما صحبت کنه.

2_ وقتی که کودکمون جیغ میزنه، ما فریاد نزنیم

اگه داد زدن موثر بود، تربیت فرزند چقدر آسون بود، اینطور نیست؟ ما به سادگی فریاد میزدیم: “این کارو بکن!” و بچه های ما رعایت میکردن. اما حقیقت اینجاست: فریاد زدن کارساز نیست. ما بدلیل اینکه راهکار دیگه ای سراغ نداریم از این راه استفاده میکنیم. ولی باید این رو بدونیم این راهکار(داد زدن سر کودک) تا زمانی عملیه و جواب میده که طرف مقابل از ما ضعیف تر باشه.

چیزی که تو این شرایط اصلا موثر نیست اینه که ما هم بیایم بلند بهش جواب بدیم، یعنی بچه ما داره جیغ میزنه ما بلندتر از اون داد بزنیم بگیم آرومتر، چه خبرته، چرا داد میزنی، خوب منم داد بزنم یعنی فریاد متقابل باعث میشه بچه من به این نتیجه برسه که این جنگ قدرته و هرکی بلندتر داد بزنه پیروز میشه و نکته بعدی خیلی خوبه که من موقعتهای فریاد زای فرزندم رو شناساسیی کنم و ازش ممانعت کنم، مثلا وقتی گشنشه خیلی داد میزنه، یا وقتی تشنشه، یا وقتی خیس میشه اینکارو بیشتر انجام میده، وقتی تو محیط شلوغ باشه وقتی حوصلش سر میره و من باید این موقعیت ها رو کشف کنم،

وقتی که مثلا یک وسیله ای هست که دوسش داره و نمیتونه بهش دست بزنه و وقتی میبینه بهونش رو میگیره ، پس من باید اون وسیله رو کلا از دسترس فرزندمون خارج منم، ایمن سازی محیطی انجام بدم و اون وسیله رو تو یه جایی امن قرار بدم که فرزندم نبیته و بهونش رو نگیره.

وقتی نه میشنوه اینجوری میشه وقتی خواسته هاش رو بهش نمیرسه اینجوری میشه، از تکنیک ایمن سازی محیط که تو دوره پدر و مار حرفه ای کامل بهش پرداخته شده استفاده کنیم، پس تا جای ممکن ایمن سازی محیطی انجام بدم تا نه کمتری بهش بدم. تو این تکنیک ما تلاش میکنیم وسایلی که میدونیم فرزندمون دوست داره داشته باشه ولی نمیتونیم در اختیارش بذاریم یا خطرناکه که در اختیار فرزندمون بذاریم در دسترس فرزندمون قرار نمیدیم.

3_ حواسمون باشه این رفتار رو تقویت نکنیم

یه وقتایی میبینیم بچمون چند بار جیغ میزنه و تموم میشه، و این طبیعیه؛ امااا.. یه وقتایی این میشه سبک رفتاریش، زمانی که بچه ما با هر بار جیغ زدن به خواسته‌ش میرسه ما داریم این رفتارش رو تقویت میکنیم. یعنی بچه من جیغ میزنه و میگه ژله میخوام در صورتی که نمیخوایم بهش زله بدیم، یا بستنی میخواد درسصورتیکه سرما خورده و ما نمیخوایم بهش بستنی بدیم. اما میایم بهش میگم خیلی خوب اصلا بیا بخور، این رو مراقب باشیم این یعنی تقویت کردن، بچه من متوجه میشه که این یک راه حله و من میتونم ازش استاده کنم.

یه وقتایی بچه ما جیغ میزنه، و با رفتارمون باعث میشیم که این کارش رو بیشتر انجام میده. مثلا بچه ما جیغ میزنه و میایم داد میزنیم سرش میگیم چه خبرته، چرا اینقدر جیغ میزنی(توجه منفی)؟؟؟ یا اینکه موقع جیغ زدن ما میگیم عزیزم جیغ زدن کار درستی نیست،  و با مهر و محبت بهش میگیم که جیغ نزنه(توجه مثبت)….. باید حواسمون باشه هر دو این رفتار چه توجه مثبت و جه توجه منفی باعث تقویت این رفتار میشه و بچه ما متوجه میشه میتونه با اینکار توجه ما رو جلب کنه…

4_ مشغول کردن کودک

هنگامی که با بچمون بیرون میریم سعی کنیم با ایجاد لحطاتی شاد برای کودکمون و بازی دادن او در کارهای هیجان انگیز کاری کنیم که بهش خوش بگذره، به طور مثال:

• هنگامی که با فرزندمون به خرید میریم با او صحبت کنیم و به او بگوییم که قصد انجام چه کاری رو داریم و به انچه که در اطرافمون رخ میده اشاره کنیم. از کودکمون بخوایم برای انتخاب میوه و سبزی و برداشتن موارد مورد نیاز از قفسه ها کمک کنه تا لذت بیشتری ببره یا با هم شعر بخونیم و خرید کنیم و حتی از بچمون بخوایم که شعر بخونه تا سرگرم بشه. ما میتونیم تو یه موقعیتایی بچمون رو سرگرم بکنیم، مشغول بکنیم تا این مسئله حل بشه مثلا تو فروشگاهیم بچمون بی تاب شده و داره جیغ میزنه، میتونیم ببریمش کنار قفسه ها و  بهش بگیم عزیزم بیا باهم وسیله ها رو برداریم، ببین سس اینجاست از این یکی بردار بذار تو سبدمون.. و سعی کنیم با اینکار سرگرمش کنیم. حالا باید برای شرایط مختلف فکر کنیم و تصمیمم بگیریم با توجه به شناختی که از بچمون داریم ببینیم تو شرایط مختلف چطوری میتونیم اینکارو انجام بدیم.
• قبل از اینکه کودک شروغ به جیغ زدن کنه بهش اسباب بازی و خوراکی بدیم. در صورتیکه صبر کنیم جیغ بزنه و بعد بهش وسایل مورد علاقش رو بدیم، به او یاد میدیم که با بالابردن صداش میتونه به واستش برسه.
• اگه ما در مکانهای مثل کتابخونه، رستوران هستیم و کودک ما شروع به جیغ زدن مینه او رو ببریم بیرون اما جایی مثل فروشگاه و سوپر مارکت که شلوغه، مجبور نیستیم که بچمون رو بیرون ببریم.

حرف اخر

جیغ زدن یک رفتار رایج در بین کودکان است، اما زمانی که بدون دلیل ظاهری رخ بده می تونه برای والدین و مراقبان ناراحت کننده باشد. در حالی که برخی از کودکان ممکنه به عنوان نوعی ارتباط یا ابراز ناامیدی فریاد بزنند، برخی دیگر ممکن است به دلیل محرک های عاطفی یا مسائل رفتاری فریاد بزنند. علت هرچه که باشه، مهم اینه که رفتار رو به شیوه ای آرام و مؤثر مورد بررسی قرار بدیم تا از تبدیل شدن به یک مشکل دائمی جلوگیری کنید.

برامون بنویسید شما موقع جیغ زدن فرزندتون چه کاری انجام میدین که موثر بوده؟