کتاب های هوش مالی کودکان شامل چه کتاب‌هایی است؟ خوشبختانه امروزه انتشارات مختلفی که در زمینه‌ی کتاب کودک و نوجوان کار می‌کنند، دسته‌بندی خاصی را هم به کتاب‌های تقویت هوش مالی اختصاص داده‌اند. طبیعتاً ما به عنوان یک والد و با توجه به شرایط اقتصادی، دغدغه‌ی آینده‌ی فرزندمان را داریم و می‌خواهیم ذهن او را برای دوران بزرگسالی آماده کنیم.
خواندن فقط یک کتاب هوش مالی در ماه برای کودک، درک مالی او را تا ۲۰ درصد افزایش می‌دهد. (منبع: سایت تخصصی بین‌المللی ارزیابی دانش‌آموزان)
در ادامه‌ی این مقاله به معرفی ۷۰ کتاب برای کودکان و نوجوانان و رده‌های سنی مختلف می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
کتاب های هوش مالی کودکان
در مقاله‌ی «بهترین کتاب های کودک» تعدادی از کتاب‌های مناسب را معرفی کردیم و به این موضوع پرداختیم که چگونه کتاب‌های استاندارد را از کتاب‌های غیر اصولی تشخیص دهیم. منابع معتبر بیان می‌کنند که خواندن کتاب‌هایی با موضوع تقویت هوش مالی برای کودکان، بر آینده‌ی آن‌ها اثر چشم‌گیری دارد:
خواندن کتاب‌های مالی و آموزش‌های مالی در دوران کودکی، احتمال مشکلات مالی و بدهی را در آینده پایین می‌آورد. منبع: Federal Reserve
در این بخش به معرفی بهترین کتاب های هوش مالی کودکان می‌پردازیم.
1ـ مجموعه 4 جلدی هوش مالی از انتشارات فاطمی
این مجموعه شامل ۴ کتاب با عنوان‌های «پول چیست؟»، «خرج کردن پول»، «پول در آوردن» و «پس‌انداز پول» است که از بهترین کتاب‌های هوش مالی کودکان محسوب می‌شوند. شخصیت اصلی این کتاب‌ها لئو، مایا، آوا و آماندا هستند که در هر داستان ماجراها و دغدغه‌های متفاوتی را در مورد پول تجربه می‌کنند.
ـ نویسنده: بن هوبارد
ـ مترجم: رضا ابراهیمی
ـ رده‌ی سنی: ۷ تا ۱۲ سال
لازم به ذکر است که برای آشنایی بیشتر با مباحث علائم تیزهوشی کودکان و بهترین کتاب تربیت کودک، می‌توانید به مقالات لینک شده مراجعه کنید.
2ـ مجموعه ۲۲ جلدی آموزش سواد مالی سطح (۱) از انتشارات قدیانی
انتشارات قدیانی یکی از نشرهای بسیار کار درست در زمینه‌ی کتاب کودک و نوجوان محسوب می‌شود. عنوان کتاب‌های مجموعه‌ی ۲۲ جلدی آموزش سواد مالی عبارت است از:
- کلبه‌ام را ساده می‌سازم.
- از من کلاه بخرید.
- خودم شنل می‌بافم.
- بزی که قالیچه شد.
- وقت خرید با مامان
- اولین پول تو جیبی من
- کاش پول‌هایم را جمع می‌کردم!
- سه کیسه پشم به جای پول
- علف دادم، شیر گرفتم…
- فقط من و بابا بزرگ
- چطوری پول اسکیت را جور کنم؟
- با پولم هدیه هم می‌خرم.
- چه روزی قلکم را بشکنم؟
- پولم چه زود تمام شد!
- کی با من پیتزا می‌پزد؟
- به هر شغلی که بخوام می‌رسم.
- مواظب خرسم هستم.
- می‌گیرد و پس نمی‌دهد.
- کارواش دوچرخه
- چی لازم دارم، چی می‌خرم؟
- به اندازه‌ی پولم خرید می‌کنم.
مجموعه‌ی کتاب‌های سواد مالی از نشر قدیانی، برای کودکان دوره‌ی اول دبستان مناسب است که در هر داستان در مورد مفاهیم مختلفی مثل پول تو جیبی، پس‌انداز، کسب درآمد، شیوه‌ی صحیح مدیریت پول و … صحبت می‌شود. (اگر در مورد اصول «پول تو جیبی دادن به کودکان» پرسش‌هایی دارید، مطالعه‌ی این مقاله را توصیه می‌کنم.)
ـ نویسنده: جمعی از نویسندگان (هر کتاب از یک نویسنده)
ـ مترجم: سودابه فرخنده
ـ رده‌ی سنی: ۶ تا ۹ سال
3ـ مجموعه ۳۲ جلدی آموزش سواد مالی سطح (۲) از انتشارات قدیانی
سومین مجموعه از کتاب های هوش مالی کودکان، داستان‌های آموزش سواد مالی سطح (۲) از نشر قدیانی است؛ عنوان کتاب‌های این مجموعه عبارتند از:
- زندگی خرج دارد.
- کلاهبرداری میمون‌ها
- شلوارهای جدید
- حساب و کتاب جیب من
- پس‌انداز هویج
- شاگرد دوچرخه‌سازی
- کارواش خانگی
- چانه‌زنی حیوانات
- انتخاب سخت
- درخت انبه‌ی پر زحمت
- انجمن هیولاها
- فنجان‌های سفارشی
- چگونه برای تفریح پول در آوریم؟
- چرخ گاری باید بچرخد
- خرج می‌کنم
- بازار کهنه‌فروش‌ها
- پسرک فانوس‌بان
- سفر پول
- پس‌انداز می‌کنم
- دخترک صحاف
- قرض با برکت
- رشد پس‌انداز من
- شرکت خانوادگی
- جشن نیکوکاری
- مدیریت پول
- روش‌های پرداخت پول
- پول زور
- قصه‌های پول و بازار
- دردسر کاری پدربزرگ
- عشق اسباب‌بازی
- خرید ارزشمند
- خرید بی‌جا
- بز مشکل‌گشا
- پول در می‌آورم
- شهر طلا
- دکه‌ی لیموناد فروشی
این مجموعه توسط نشر قدیانی برای دانش‌آموزان دوره‌ی دوم دبستان، ترجمه و آماده‌سازی شده است. همان‌طور که از عنوان‌های داستان‌ها می‌بینیم، در هر داستان در مورد موضوعات مختلفی مثل پس‌انداز کردن، خرج کردن صحیح، شیوه‌های کسب درآمد، مدیریت مالی و … صحبت می‌شود. (در مقاله‌ی «هوش مالی کودکان» به نکات متفرقه و روزمره برای تقویت هوش مالی پرداخته‌ایم.)
ـ نویسنده: جمعی از نویسندگان (هر کتاب از یک نویسنده)
ـ مترجم: جمعی از مترجمان
ـ رده‌ی سنی: ۹ تا ۱۲ سال
4ـ مجموعه ۴ جلدی قصه‌های بانی مانی از انتشارات مهرسا
دسته‌ی چهارم کتاب‌های هوش مالی کودکان، مجموعه داستان‌های بانی مانی از نشر مهرسا است. عنوان کتاب‌های این مجموعه عبارتند از:
- به دستش بیار!
- خرجش کن!
- پس‌اندازش کن!
- قسمتش کن!
شخصیت اصلی این ۴ کتاب خرگوش بامزه‌ای به اسم بانی است که در هر داستان ماجراهای مختلفی را در مورد مسائل مالی از سر می‌گذراند؛ مسائلی مثل مفهوم پول تو جیبی، توجه به نیازها و خواسته‌ها، شیوه‌های کسب درآمد، هدفمندی، اهمیت پس‌انداز کردن و … .
ـ نویسنده: سیندرز مک لئود
ـ مترجم: مریم عظیمی
ـ رده‌ی سنی: ۵ تا ۹ سال
5ـ مجموعه ۵ جلدی حساب‌گر کوچک از انتشارات سیمای شرق
انتشارات مختلف مجموعه‌های داستانی گوناگونی را در زمینه‌ی تقویت هوش مالی کودکان منتشر کرده‌اند؛ انتشارات سیمای شرق هم یک مجموعه‌ی ۵ جلدی در این زمینه دارد. عنوان کتاب‌های این مجموعه عبارتند از:
- سیب صبور (نویسنده: معصومه یزدانی)
- جیب‌های کانگورویی (نویسنده: شهرزاد شهرجردی)
- ماجرای تمام‌نشدنی ملخک و مورچه‌ریزه‌ها (نویسنده: زهرا جلائی‌فرد)
- آرزوی آقای اسب (نویسنده: زهرا شاهی)
- سقف سموری (نویسنده: الهه ایرانفرد)
در کتاب سیب صبور، در قالب فعالیتی مثل باغبانی، به مفهوم سرمایه‌گذاری و صبوری برای رسیدن به نتایج مطلوب پرداخته می‌شود. کتاب جیب‌های کانگورویی به داستان کانگوروهای سه‌قلویی می‌پردازد که قرار است اولین پول تو جیبی زندگیشان را بگیرند و هرکدام به شیوه‌ی متفاوتی این پول را خرج می‌کنند.
کتاب ماجراهای تمام نشدنی ملخک و مورچه‌ریزه‌ها در مورد اهمیت همکاری و پشتکار صحبت می‌کند. شخصیت اصلی کتاب آرزوی آقای اسب هم تصمیم می‌گیرد برای خرید خانه‌ی جدید در باغچه‌ی خانه‌اش کلم بکارد و از فروش محصولات کسب درآمد کند و در ادامه ماجراهای مختلفی از سر می‌گذارند.
مفهوم اصلی در کتاب سقف سموری، تفاوت بین نیازها و خواسته‌هاست که در زمینه‌ی مدیریت پول و شیوه‌ی خرج کردن آن، یک موضوع بسیار مهم محسوب می‌شود. (در مقاله‌ی «بازی برای افزایش هوش مالی» بیشتر به این موضوع پرداخته‌ایم.)
ـ رده‌ی سنی: ۷ تا ۹ سال
6ـ کتاب‌های خانواده خرسی از نشر نردبان
دسته‌ی ششم از کتاب های هوش مالی کودکان، مجموعه داستان‌های خانواده خرسی است. این مجموعه که توسط نشر نردبان ترجمه و منتشر شده است، داستان‌های جذاب و گوناگونی در مورد موضوعات مختلف دارد. تعدادی از کتاب‌های خانواده‌ی خرسی که می‌تواند برای تقویت هوش مالی کودکان مناسب باشد عبارتند از:
- خرج کردن پول تو جیبی
- گول تبلیغات رو نخور!
- پول علف خرس نیست!
البته اگر فرزندتان به کتاب علاقه دارد و روزانه برای او داستان می‌خوانید، سایر کتاب‌های مجموعه‌ی خانواده خرسی را هم توصیه میکنیم.
ـ نویسندگان: استن و جن برنستین
ـ مترجم: تعدادی از مترجمان
ـ رده‌ی سنی: ۶ تا ۹ سال
کتاب های هوش مالی برای نوجوانان
اگر فرزندمان در عنفوان دوران نوجوانی و آستانه‌ی ورود به دوران بزرگسالی باشد، احتمالا نگرانی‌های بیش‌تری در مورد هوش مالی او خواهیم داشت و مثل هر والد دیگری می‌خواهیم فرزندمان بتواند گلیم خودش را از آب بکشد! خوشبختانه انتشارات مختلف کتاب‌هایی را در این زمینه برای نوجوانان هم منتشر کرده‌اند؛ معروف ترین‌ِ آن‌ها عبارتند از:
1ـ کتاب قهرمان‌های کسب و کار از نشر آریانا قلم
نویسنده‌ی کتاب، الکساندر استروالدر، مربی کسب و کار و طراح استراتژی محتوای بصری است؛ زمانی ایده‌ی نوشتن این کتاب به ذهنش آمد که فرزندان نوجوانش از او سوالاتی در مورد نوع کاری که انجام می‌دهد داشتند. این‌گونه کتاب مصور قهرمان‌های کسب و کار متولد شد!
کتابی بسیار خواندنی که با شخصیت‌های دوست‌داشتنی و تصاویر جذاب مفاهیمی مثل اصول اولیه‌ی کسب و کار و کارآفرینی را به کودکان و نوجوانان آموزش می‌دهد.
ـ نویسنده: الکساندر استروالدر و همکارانش
ـ مترجمان: علیرضا علی سلیمانی و حامد شیدائیان
ـ رده‌ی سنی: ۱۱ تا ۱۶ سال
2ـ کتاب دوازده هفته تا آبی نفتی از نشر آریانا قلم
داستان این کتاب در مورد پسری ۱۰ ساله به نام چانس است که می‌خواهد یک دوچرخه‌ی آبی‌نفتی بخرد و پدرش که از قضا کارآفرین هم هست، پول خرید این دوچرخه را در اختیارش قرار نمی‌دهد؛ بنابراین، چانس تصمیم می‌گیرد دستش را روی زانوی خودش بگذارد و بودجه‌ی مورد نیاز را جمع‌آوری کند.
کتاب دوازده هفته تا آبی نفتی، به آموزش مفاهیمی مثل مدیریت کسب و کار، بازاریابی، مذاکره، محاسبه‌ی درآمد و هزینه‌ها و اصول پایه‌ای اقتصاد می‌پردازد.
ـ نویسنده: استیو سیرفاس
ـ مترجم: سعید زرگریان
ـ رده‌ی سنی: ۸ تا ۱۶ سال
3ـ کتاب راهنمای هوش مالی برای کودکان از نشر فصل اندیشه
اریک براون یکی از نویسندگان معروف در زمینه‌ی کتاب‌های تقویت هوش مالی است. در این کتاب نیز با طرح‌های داستانی خواندنی و آوردن مثال‌های واقعی، مفاهیم پایه‌ای سواد مالی و مدیریت پول را به کودکان و نوجوانان آموزش می‌دهد. در کتاب راهنمای هوش مالی، کودکان در مورد کسب درآمد و شیوه‌ی پس‌انداز و خرج کردن پول یاد می‌گیرند و می‌آموزند که تصمیم‌های مالی آن‌ها چگونه در بلندمدت بر زندگیشان تأثیر می‌گذارد.
ـ نویسنده: اریک براون
ـ مترجم: محمدرضا حبیبی
ـ رده‌ی سنی: ۱۱ تا ۱۵ سال
4ـ کتاب پول حرف اول را می‌زند از نشر فصل اندیشه
نویسنده‌ی این کتاب که مشاغل گوناگونی را در طول زندگی خود تجربه کرده، بیان می‌کند که در سیستم آموزشی مدارس، آموزش مدیریت مالی جایی ندارد و این کتاب را با همین هدف نوشته است. کتاب به صورت داستانی و در قالب مکالمه‌ی بین دو کودک نوشته شده است که یکی از آن‌ها اطلاعات مالی بیش‌تری دارد و به جملات ساده لوحانه‌ی کودک دیگر پاسخ می‌دهد.
ـ نویسنده: جوان روهان
ـ مترجم: پروین فغفوری آذر
ـ رده‌ی سنی: ۱۰ تا ۱۴ سال
5ـ کتاب پدر پولدار، پدر بی‌پول از نشر طاهریان
کتاب پدر پولدار، پدر بی‌پول از معروف‌ترین کتاب های هوش مالی برای نوجوانان محسوب می‌شود. (که به احتمال زیاد حداقل یک بار اسم این کتاب را شنیده‌اید!) رابرت کیوساکی، نویسنده‌ی کتاب، در این اثر سعی می‌کند با طرز تفکر کارمندی مقابله کند و به این موضوع می‌پردازد که می‌توانیم به فرزندانمان بیاموزیم در کنار شغل کارمندی، ایده‌هایی برای ساخت یک کسب و کار شخصی هم داشته باشند.
ـ نویسنده: رابرت کیوساکی و شارون لیچر
ـ مترجم: هنگامه خدابنده
ـ رده‌ی سنی: ۱۳ تا ۱۷ سال
6ـ کتاب نوجوان پولدار از نشر طاهریان
کتاب «نوجوان پولدار، رازهایی در مورد پول که شما در مدرسه یاد نمی‌گیرید!» اثر دیگری از رابرت کیوساکی است که به ناگفته‌های سیستم آموزشی می‌پردازد. در این کتاب بیان می‌شود که کسب نمرات بالا در مدرسه و مطالعه‌ی زیاد لزوماً به درآمد بالا منجر نمی‌شود و به تغییراتی در طرز تفکر نیاز دارد.
ـ نویسنده: رابرت کیوساکی و شارون لیچر
ـ مترجم: لیلا دژالون
ـ رده‌ی سنی: ۱۳ تا ۱۷ سال
7ـ کتاب سرمایه‌گذار کوچک از نشر چالش
یکی دیگر از کتاب های هوش مالی برای نوجوانان، کتاب سرمایه‌گذار کوچک است. این کتاب جزو معدود کتاب‌هاییست که اصول سرمایه‌گذاری و بازار بورس را با زبان ساده و به صورت داستانی برای نوجوانان توضیح می‌دهد. اگر می‌خواهید ذهن فرزندتان را برای ورود به بازار سرمایه‌گذاری آماده کنید، کتاب سرمایه‌گذار کوچک یک گزینه‌ی بسیار مناسب است.
ـ نویسنده: بنت زیمرمن
ـ مترجم: میترا امیری
ـ رده‌ی سنی: ۱۴ تا ۱۷ سال
کلام آخر
به پایان مقاله‌ی کتاب های هوش مالی کودکان رسیدیم. به عنوان کلام آخر باید بگوییم در نهایت کودکان از رفتارهای ما بیشتر الگو می‌گیرند تا صحبت‌ها و نصیحت‌هایمان! بنابراین اگر به عنوان والد در زمینه‌ی مهارت‌های مدیریت مالی ضعیف هستیم، بهتر است در گام اول برای تقویت این مهارت‌ها در خودمان تلاش کنیم تا فرزندانمان الگوهای مناسب‌تری داشته باشند.
شما برای تقویت هوش مالی فرزندان خود از چه روش‌هایی استفاده می‌کنید؟
نظرات و تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
