پرسشنامه سبک های فرزند پروری شیفر یکی از ابزارهای معتبر روان‌شناختی برای سنجش روش‌های تربیتی والدین است که والدین و مشاوران کمک می‌کند تا الگوهای رفتاری و تربیتی خود را تحلیل کنند و نقاط ضعف و قوت خود را در فرزندپروری بشناسند.

سبک‌های فرزند پروری نقش مهمی در شکل‌گیری شخصیت و رفتارهای اجتماعی فرزندان ایفا می‌کنند. به همین دلیل، داشتن ابزاری دقیق و علمی مانند پرسشنامه شیفر می‌تواند در بهبود روند تربیتی خانواده‌ها مؤثر باشد. این پرسشنامه، به شما کمک می‌کند تا شناخت بهتری سبک فرزندپروری خود داشته‌باشید.

پرسشنامه سبک های فرزند پروری شیفر چیست؟

پرسشنامه سبک های فرزند پروری شیفر یک ابزار استاندارد است که توسط شیفر (Schaefer) طراحی شده و به منظور سنجش نگرش‌ها و رفتارهای والدین در قبال فرزندانشان استفاده می‌شود. این پرسشنامه بر پایه روان‌شناسی رشد و مطالعات سبک‌های مختلف تربیتی توسعه یافته است.

این ابزار شامل سؤالاتی است که به چهارچوب‌های مختلف تربیتی والدین می‌پردازد. شیفر با بررسی رفتارهای متنوع والدین در شرایط مختلف، این پرسشنامه را طراحی کرد تا بتواند نقش‌ها و وظایف تربیتی والدین را با دقت بررسی کند. هدف اصلی این ابزار کمک به والدین در شناخت بهتر سبک فرزندپروری و بهبود روش‌های تربیتی است.

بخش های پرسشنامه سبک های فرزند پروری شیفر

پرسشنامه سبک های فرزند پروری شیفر شامل چندین بخش است که هر کدام به ارزیابی جنبه‌های مختلف تربیت فرزند می‌پردازد. این بخش‌ها کمک می‌کنند تا سبک کلی فرزندپروری والدین مشخص شود. در این پرسشنامه ۴ سبک فرزند پروری بررسی می‌شوند که عبارت است از:

۱_ سبک مقتدرانه (Authoritative Parenting)

سبک فرزند پروری مقتدرانه به تربیتی اشاره دارد که در آن والدین رفتارهای حمایتی و هدایت‌گرانه دارند.

مشخصات:

• والدین قوانین و انتظاراتی واضح برای فرزندان دارند.
• ارتباطات باز و دوطرفه برقرار می‌شود.
• استقلال فرزندان تشویق می‌شود.

این سبک معمولاً به رشد خودباوری، مسئولیت‌پذیری و روابط مثبت اجتماعی در فرزندان منجر می‌شود.

۲_ سبک مستبدانه (Authoritarian Parenting)

فرزند پروری مستبدانه معمولا با سخت‌گیری و کنترل بالا مشخص می‌شود.

مشخصات:

• قوانین سفت و سختی وجود دارد که ممکن است بدون توضیح به فرزند تحمیل شود.
• والدین اغلب ارتباط کمتری با فرزندان دارند.
• تنبیه به‌ عنوان ابزاری برای تربیت استفاده می‌شود.

کودکان این والدین ممکن است دچار اضطراب، اعتمادبه‌نفس پایین و مشکلات در تصمیم‌گیری شوند.

برای آشنایی بیشتر با مباحثی مثل تاثیر طلاق بر کودکان می‌توانید به همین مقاله مراجعه کنید.

۳_ سبک سهل‌گیرانه (Permissive Parenting)

در سبک فرزند پروری سهل گیرانه، والدین آزادی زیادی به فرزندان می‌دهند و قوانین محدودی وجود دارد.

مشخصات:

• قوانین مشخصی برای رفتار وجود ندارد.
• والدین تمایل دارند تا از هرگونه تنبیه یا محدودیت اجتناب کنند.
• فرزندان استقلال بالایی دارند اما ممکن است دچار سردرگمی شوند.

این سبک می‌تواند منجر به رفتارهای خودمحورانه و ضعف در کنترل خود در فرزندان شود.

۴_ سبک غفلت‌گرانه (Neglectful Parenting)

سبک فرزندپروری طرد شده نشان‌دهنده عدم توجه کافی به نیازهای فرزند است.

مشخصات:

• والدین زمان کافی برای فرزندان اختصاص نمی‌دهند.
• نیازهای عاطفی و روانی فرزندان به‌درستی برآورده نمی‌شود.
• روابط میان والدین و فرزندان سطحی است.

فرزندان این سبک معمولا با مشکلات عاطفی، بی‌اعتمادی و ضعف در ایجاد روابط اجتماعی مواجه می‌شوند.

هر کدام از این سبک‌ها ویژگی‌های خاص خود را دارند و می‌توانند تأثیر متفاوتی بر رشد عاطفی و اجتماعی کودک داشته باشند. پرسشنامه سبک های فرزند پروری شیفر این بخش‌ها را به‌خوبی تفکیک می‌کند و به والدین این امکان را می‌دهد که سبک خود را بهتر درک کرده و در صورت نیاز تغییراتی در آن اعمال کنند. (منبع: core.ac.uk)

لازم به ذکر است که برای آشنایی بیشتر با مباحث فرزند پروری بر اساس طرحواره درمانی و  پرسشنامه سبک های فرزند پروری بوری، می‌توانید به همین مقالات  مراجعه کنید.

تفسیر و نمره‌گذاری پرسشنامه سبک های فرزند پروری شیفر

یکی از مهم‌ترین مراحل در استفاده از پرسشنامه سبک های فرزند پروری شیفر، نحوه تفسیر و نمره‌گذاری آن است. این بخش به والدین و مشاوران کمک می‌کند تا بر اساس نتایج به دست آمده، نقاط قوت و ضعف سبک تربیتی خود را شناسایی کنند.

پرسشنامه شیفر شامل ۷۷ سؤال است که والدین باید به آن‌ها پاسخ دهند. پاسخ‌ها بر اساس یک مقیاس لیکرت ۵ گزینه‌ای (از “کاملاً مخالفم” تا “کاملاً موافقم”) تعیین می‌شود. هر پاسخ امتیازی بین ۱ تا ۵ دریافت می‌کند که در نهایت نمره هر سبک را مشخص می‌کند.

نحوه جمع‌آوری نمرات نیز به این صورت است که برای هر سبک (مثل سبک مقتدرانه یا مستبدانه)، سؤالات مرتبط جداگانه جمع زده می‌شوند. بالاترین نمره در هر سبک نشان‌دهنده شدت آن سبک در رفتار والدین است.

در ضمن اگر تمایل به یادگیری عمیق‌تری درباره‌ی موضوعاتی مثل جملاتی که نباید به کودکان گفت و جملات تمرینی فن بیان کودکان دارید، پیشنهاد می‌کنیم این مقالات را بخوانید.

تفسیر نمرات پرسشنامه شیفر

پس از جمع‌آوری نمرات، نتایج پرسشنامه سبک های فرزند پروری شیفر  به صورت زیر تفسیر می‌شوند:

نمرات بالا در سبک مقتدرانه:

نشان‌دهنده یک سبک سالم و متعادل است که اغلب به رشد شخصیتی و اجتماعی بهتر در فرزندان منجر می‌شود.

نمرات بالا در سبک مستبدانه:

بیانگر کنترل زیاد و سخت‌گیری والدین است. ممکن است کودک دچار مشکلاتی مانند اضطراب یا ترس از شکست شود.

نمرات بالا در سبک سهل‌گیرانه:

نشان‌دهنده آزادی بیش از حد است که می‌تواند منجر به مشکلات رفتاری در فرزندان شود.

نمرات بالا در سبک غفلت‌گرانه:

این نتایج زنگ خطری جدی برای والدین است و نشان می‌دهد که توجه کافی به نیازهای عاطفی و روانی کودک ندارند.

در نهایت، می‌توانید از نتایج به‌دست آمده برای موارد زیر استفاده کنید:

• آگاهی از سبک غالب: والدین می‌توانند از این نتایج برای شناسایی سبک غالب تربیتی خود استفاده کنند.
• اصلاح سبک‌ها: اگر سبک‌های ناسالمی مانند مستبدانه یا غفلت‌گرانه مشاهده شد، والدین می‌توانند با کمک مشاوران یا روان‌شناسان تغییراتی در رویکرد خود ایجاد کنند.
• برنامه‌ریزی برای بهبود: نتایج این پرسشنامه می‌توانند مبنای خوبی برای برنامه‌های مشاوره‌ای و آموزشی باشند.

 در ضمن، اگر تمایل به یادگیری عمیق‌تری درباره‌ی تست فرزند پروری یانگ و فرزند پروری آدلر دارید، پیشنهاد می‌کنیم این مطالب  را بخوانید.

کاربردهای عملی پرسشنامه سبک های فرزند پروری شیفر

پرسشنامه سبک‌ های فرزندپروری شیفر نه تنها در محیط‌های خانواده بلکه در زمینه‌های حرفه‌ای مختلف نیز کاربرد دارد. این ابزار می‌تواند برای بهبود تعاملات والدین و فرزندان، شناسایی مشکلات رفتاری و ارتقاء سلامت روانی خانواده‌ها مورد استفاده قرار گیرد. در ادامه به برخی از کاربردهای کلیدی پرسشنامه سبک های فرزند پروری شیفر اشاره می‌کنیم:

۱_ مشاوره خانوادگی

مشاوران خانواده می‌توانند از این پرسشنامه برای ارزیابی سبک‌های تربیتی والدین استفاده کرده و پیشنهاداتی جهت بهبود روابط خانوادگی ارائه دهند. این ارزیابی می‌تواند به شناسایی تعارضات یا مشکلات ارتباطی در خانواده کمک کند.

۲_ آموزش والدین

این پرسشنامه می‌تواند به عنوان ابزاری آموزشی برای والدین به کار رود. والدینی که نمرات بالایی در سبک‌های ناسالم دارند، می‌توانند از طریق برنامه‌های آموزشی و مشاوره‌ای، به سمت سبک‌های سالم‌تر حرکت کنند.

۳_ مدارس و محیط‌های آموزشی

مشاوران مدارس می‌توانند با استفاده از این پرسشنامه، اطلاعاتی درباره سبک‌های فرزندپروری والدین دانش‌آموزان جمع‌آوری کرده و از این اطلاعات برای درک بهتر رفتارها و نیازهای دانش‌آموزان استفاده کنند.

۴_ برنامه‌ریزی برای بهبود رفتار کودک

والدین می‌توانند با استفاده از نتایج این پرسشنامه، تغییراتی در رفتار خود ایجاد کنند که تأثیر مستقیم بر رفتارهای فرزندانشان خواهد داشت. برای مثال، والدینی که سبک مستبدانه دارند، می‌توانند با اعمال ارتباطات بازتر و قوانین انعطاف‌پذیرتر، به بهبود روابط با فرزندشان کمک کنند.

۵_ پیشگیری از مشکلات رفتاری

شناسایی سبک‌های ناسالم فرزندپروری در مراحل اولیه می‌تواند به پیشگیری از بروز مشکلات رفتاری، اضطراب یا افسردگی در فرزندان کمک کند. والدین با آگاهی از تأثیرات سبک تربیتی خود می‌توانند از بروز مشکلات جدی‌تر در آینده جلوگیری کنند.

در ادامه، مطالعه‌ مقالات روبرو می‌توانند به افزایش درک شما از موضوعاتِ تشویق کودکان به مسواک زدن و چگونه پدر و مادر خوبی باشیم؟ کمک کنند.

مزایای استفاده از پرسشنامه سبک های فرزند پروری شیفر

پرسشنامه سبک های فرزند پروری شیفر دارای چندین مزیت است که آن را به ابزاری ارزشمند برای والدین و متخصصان تبدیل می‌کند:

• آگاهی بیشتر والدین: به والدین کمک می‌کند تا نسبت به رفتارها و نگرش‌های خود در فرزندپروری آگاه‌تر شوند.
• تغییر سبک‌های ناسالم: با شناسایی سبک‌های ناسالم، والدین می‌توانند رویکرد خود را اصلاح کرده و از تأثیرات منفی بر فرزندان جلوگیری کنند.
• افزایش کیفیت روابط خانوادگی: آگاهی از سبک‌های فرزندپروری می‌تواند به بهبود ارتباطات خانوادگی و افزایش همدلی و صمیمیت در خانواده منجر شود.
• پایه‌ریزی رشد سالم‌تر: این ابزار می‌تواند در شکل‌دهی به شخصیت و رفتارهای سالم‌تر در فرزندان بسیار مؤثر باشد.

پرسشنامه سبک های فرزند پروری شیفر می‌تواند نقش مهمی در بهبود سبک‌های تربیتی والدین و ارتقاء سلامت روانی خانواده‌ها داشته باشد. با استفاده صحیح از این ابزار و تحلیل دقیق نتایج آن، والدین می‌توانند قدم‌های مؤثری برای ایجاد محیطی سالم‌تر و حمایتی‌تر برای فرزندان خود بردارند.

لازم است اضافه کنیم که منابع روبرو اطلاعات جامع‌تری درباره‌ی موضوعاتی مثل کنجکاوی کودکان و تمایل دختر بچه به پسر بودن ارائه می‌دهند.

کلام آخر

پرسشنامه سبک های فرزند پروری شیفر یکی از ابزارهای مهم در ارزیابی شیوه‌های تربیتی والدین است که نقش مهمی در بهبود روابط خانوادگی و رشد شخصیتی فرزندان ایفا می‌کند. این پرسشنامه به والدین کمک می‌کند تا سبک غالب خود را شناسایی کرده و درک بهتری از نقاط قوت و ضعف روش‌های تربیتی خود به دست آورند.

سبک‌هایی مانند مقتدرانه، مستبدانه، سهل‌گیرانه و غفلت‌گرانه هرکدام تأثیرات متفاوتی بر رشد عاطفی، رفتاری و اجتماعی کودکان دارند. با تحلیل دقیق نتایج این پرسشنامه، والدین می‌توانند الگوهای ناسالم را شناسایی کرده و اقدامات اصلاحی مؤثری انجام دهند.