باتوجهبه تازگی مسئله استخدام پرستار کودک در ایران، بسیاری از والدین تصویر واضحی از یک پرستار کودک خوب و ویژگیها و مهارتهای او ندارند؛ در بیشتر موارد، آنها فکر میکنند تمام کار یک پرستار کودک، مراقبت از کودک و تنها نگذاشتن او است. برای تصحیح این باور اشتباه، کمک به والدین در انتخاب پرستار حرفهای و ایجاد یک محیط امن و سالم برای رشد کودکان، لیستی جامع از ویژگی های پرستار کودک خوب آماده کردهایم.
سرفصلهای این مطلب
Toggleویژگی های پرستار کودک خوب در رفتار

اولین برخوردهای شما با پرستار کودک به ترتیب زیر خواهند بود:
- تماس یا پیام متنی (از طرف پرستار در خصوص آگهی استخدام یا از طرف شما برای پیشنهاد کار)
- جلسه مصاحبه
- جلسات تمرینی مراقبت از کودک
شناخت و اعتماد طی چند گفتوگوی ساده با فرد کاملاً غریبهای که متقاضی یک شغل حساس است، شکل نمیگیرند؛ تنها میتوان با دقیق شدن در رفتارها، حرکات و نحوه صحبت او، حدسهایی زد. در این بخش، نشانه های پرستار خوب کودک که در برخوردهای اولیه مشخص میشوند را بررسی میکنیم:
1_ وقتشناس و منظم
یکی از دلایل والدین برای استخدام پرستار، رسیدگی به کارهایی است که خودشان نمیتوانند بهموقع انجامشان دهند؛ بنابراین، وقتشناسی یکی از کلیدیترین ویژگی های پرستار کودک خوب محسوب میشود. شما میتوانید در جلسات معارفه روی این مسئله تأکید کنید و اشارههای مستقیمی به آن داشته باشید؛ اما نظم ویژگی است که در عین اکتسابی بودن، کمی هم ذاتی محسوب میشود. توصیه میکنیم بررسی کنید که پرستار
- چند دقیقه زودتر از زمان تعیین شده در مکان حاضر شده باشد،
- هنگام صحبتکردن تن صدای آرام و بدون عجلهای داشته باشد،
- بعد از شروع گفتوگوی آنلاین، بیش از ده دقیقه تأخیر بین هر پیام نداشته باشد،
- هنگام صحبت پای تلفن در مکانی آرام و بدون صدای اضافی حضور داشته باشد،
- قبل از حرکت به سمت مکان قرار، از طریق پیامک راهافتادن و زمان تقریبی رسیدنش را اطلاع دهد،
- درصورتیکه به هر علتی دیر میرسد، حتماً با لحن درست و یک عذرخواهی ساده شما را در جریان بگذارد.
در کنار این موارد، اگر پرستار ظاهر مرتبی در ملاقاتهای اولیه ندارد، عرق کرده است، نفسنفس میزند، چند مسئله مهم را فراموش کرده است یا سایر نشانههای اینچنینی را بروز میدهد، یعنی برای قرار با شما از قبل آماده نشده و تمام کارها را سرسری و دقیقه نودی انجام داده است! توجه داشته باشید که این یک اصل کلی نیست؛ زیرا باید عواملی مانند استرس و غیره را نیز در نظر گرفت. بااینحال، حواستان به تداوم چنین مسائلی باشد.
2_ باتجربه و آماده یادگیری

میدانید چرا میگویند هیچکس بهتر و بیشتر از پدر و مادر خیر و صلاح بچهاش را نمیخواهد؟
عشق والدین به فرزندان چیزی فراتر از یک حالت ذهنی است و بیشتر پایه فیزیولوژیکی دارد؛ بنابراین، بهعنوان والد، به طور ناخودآگاه میدانیم باید چه کاری انجام دهیم و چطور مراقب کودکمان باشیم. (منبع: The Mother Company)
هیچ پرستاری (با روان سالم!) نمیتواند چنین عشقی نسبت به کودک شما را در خود پرورش دهد؛ پس باید با مطالعه علمی و کسب اطلاعات کافی درمورد شما و کودک، به دنبال پرورش سایر مهارتهایش باشد. در این صورت، پرستار میتواند
- جای خالی حس غریزی مادرانه یا پدرانه برای محافظت از کودک یا ابراز علاقه به او را جبران کند،
- رفتار و واکنشهایی کاملاً علمی دررابطهبا کودک شما داشته باشد که فارغ از احساسات یا نسبت خونی بین آن دو، به نفع کودک خواهند بود.
برای شناسایی این مورد از ویژگی های پرستار کودک خوب، باید سناریوهایی از موقعیتهای مختلف برایش تعریف کنید یا او را در یک شرایط چالشبرانگیز قرار دهید. بهعنوانمثال، از او بپرسید اگر کودک شما با کودک دیگری دعوا کند، چطور موقعیت را مدیریت خواهد کرد؟
پاسخ او باید به صورتی باشد که دعوا به شکل منصفانهای تمام شود و حق به حقدار برسد؛ حتی اگر کودک شما مقصر ماجرا باشد. درعینحال، پرستار باید توجه داشته باشد که همراهان کودک دیگر، والدین او هستند که تماموکمال پشت او در میآیند؛ بنابراین، پرستار نیز باید با تمام توان از کودک محافظت کند، مؤدبانه از او دفاع کند و اجازه ندهد کسی آسیب روحی یا جسمی به کودک شما وارد کند. در این صورت، کودک احساس امنیت درونی ناشی از حضور یک بزرگتر قابلاعتماد را بهخوبی حس خواهد کرد و درعینحال، رفتار درست را یاد میگیرد.
- بیشتر بخوانید: مصاحبه با پرستار کودک
- بیشتر بخوانید: وظایف پرستار کودک در منزل
- بیشتر بخوانید: مزایا و معایب داشتن پرستار بچه
3_ مسئول و قابلاعتماد
هیچچیز عزیزتر از فرزند نیست و یکی از ویژگی های پرستار کودک حرفه ای این است که این مسئله را با جانودل درک کرده باشد. ماهیت شغل حساس پرستاری بهگونهای است که در آن، کمکاری و بیتوجهی منجر به بروز آسیبهای جبرانناپذیری میشوند؛ مخصوصاً اگر پای کودک نوپا یا خردسالی در میان باشد که تازه شروع به شناخت دنیای اطراف کرده است. یک پرستار مسئول و قابلاعتماد کسی است که:
- به تمام قوانین خانه شما احترام میگذارد،
- نظرات و ترجیحات شما را در اولویت میگذارد،
- برنامه مراقبت از کودک را بیدلیل و ناگهانی لغو نمیکند،
- درمورد اتفاقات روز دروغ نمیگوید یا پنهانکاری نمیکند،
- رفتارهای سبکسرانه ندارد و بهراحتی حواسش پرت نمیشود،
- اجازه نمیدهد کودک در معرض آسیبهای جسمی یا روانی قرار بگیرد،
و سایر مواردی که در بخشهای پیش رو مفصلاً بررسی خواهند شد. برای بررسی این ویژگی در جلسات اول، نکات زیر را در نظر داشته باشید:
- بررسی رزومه پرستار و تماس با کارفرمایان قبلی او
- سایلنت کردن تلفن در جلسات مصاحبه حضوری با شما
- مهارتهای خودکنترلی مناسب در برابر حرفها یا رفتارهای بهخصوص
- بررسی مهارت او در زمینه کمکهای اولیه و مدیریت شرایط بحرانی؛ مانند تصادف، زلزله و غیره
- طرح سناریویی از یک موقعیت چالشبرانگیز و بررسی پاسخ او برای پیبردن به اولویتبندیها و اقدامات غریزیاش
- علاقه پرستار به شناخت شما و کودک و شرایط بهخصوص خانواده شما؛ بهعنوانمثال، باید حتماً درمورد حساسیتها و آلرژیهای کودک از شما بپرسد.
و مواردی که در بخش وقتشناسی و نظم بررسی شدند.
4_ مهربان، خیرخواه و صبور!

همانطور که قبلتر اشاره کردیم، عشق والدین نسبت به فرزند یک واکنش طبیعی و فیزیولوژیکی است که به واسطه آن، با تمام قوا به کودکشان خدمت میکنند؛ حتی اگر کودک به بدترین شکل ممکن با آنها رفتار کند. شما نمیتوانید انتظار مشابهی از پرستار کودک داشته باشید؛ زیرا همه ما انسان هستیم و محدودیتهای خودمان را داریم. بااینحال، بهتر است کسی را انتخاب کنید که بتواند با تمام فشارهای روانی ناشی از بدرفتاریهای احتمالی کودک، مقابله کند و همچنان او را در اولویت قرار دهد. در نتیجه، میتوان گفت:
مهربانی، خیرخواهی، صبر و تمام ویژگی های پرستار خوب کودک در یک کلمه خلاصه میشوند: خوش ذاتی! پرستار خوشذات کسی است که ماهیت “کودک بودن” طرف مقابلش را به رسمیت میشناسد و او را بابت “بچگیکردن”، قضاوت و تنبیه نمیکند یا از او کینه به دل نمیگیرد. این خصوصیت بهظاهر ساده، انرژی روانی بالایی میطلبد و یکی از مهمترین ویژگی های پرستار حرفه ای کودک محسوب میشود.
بهترین کار برای سنجش این ویژگی در قرارهای اول، ایجاد یک موقعیت ناخوشایند طبیعی، مانند مدفوع کردن کودک است. کمی قبل از رسیدن پرستار، غذایی به کودک بدهید که شکمش را کار بیندازد. زمانی که کودک در حضور پرستار پوشکش را کثیف میکند، به واکنشهای او دقت کنید. مسلماً قرار نیست قربانصدقه کودک برود؛ اما پرستاری که
- غصهاش بگیرد،
- شدیداً منزجر شود،
- از کودک فاصله بگیرد،
- کودک را (حتی با زبان خوش) سرزنش کند،
خوش ذاتی موردنظر ما در برخورد با یک کودک را ندارد. یک پرستار خوب در چنین شرایطی با لحن ملایم با کودک صحبت میکند و بعد از اجازهگرفتن از شما، اقدام به تعویض پوشک او خواهد کرد.
در نظر داشته باشید پرستاری که استخدام نشده و هیچ رابطه عاطفی با کودک شما برقرار نکرده است، کاملاً حق دارد در برابر رفتارهایی مانند آسیبزدن به وسایل شخصی، بالاآوردن روی لباس و غیره واکنش بدی نشان دهد؛ بنابراین، زیادهروی نکنید.
سایر ویژگی های پرستار کودک خوب در رفتار به شرح زیر هستند:
- تمایل به بیشتر دانستن درمورد شما و خانوادهتان
- تسلط و اعتمادبهنفس بالا در اولین برخورد با شما و کودک
- انتقادپذیری و واکنش مناسب در برابر انتقاد سازنده و محترمانه شما
- سلامت روان (قابلبررسی با تستهای روانشناسی یا یک جلسه مشاوره)
- خلاقیت و سرزندگی کافی برای همراهی با کودک و هدایت انرژیهای مثبت او
ویژگی های پرستار خوب کودک در عملکرد

بعد از شناخت اولیه که با بررسی رفتار پرستار به دست آوردیم، در این مرحله باید نشانه های پرستار خوب کودک را باتوجهبه عملکردش بررسی کنیم و ببینیم
- نوع رفتارش مورد تأیید ما هست؟
- رفتارهای ضدونقیض یا غیرحرفهای از خودش نشان میدهد؟
1_ احترام به حریم خصوصی خانواده
پرستار با عزیزترین عضو خانه شما در ارتباط است و بعضاً بیشتر از شما با او و در خانه وقت میگذراند. به همین ترتیب، ناخودآگاه در جریان اتفاقات خانه شما قرار میگیرد. بهعنوانمثال، شرایطی پیش میآید که پرستار شاهد دعوای شما و همسرتان خواهد بود. یک پرستار حرفهای باید برای حریم خانواده شما احترام قائل باشد و از هرگونه اظهارنظر نامناسب، پرسیدن سؤالات نامربوط، حرف کشیدن از کودک، خبرچینی به یکی از والدین درمورد دیگری و غیره خودداری کند.
در چنین شرایطی، پرستار تنها زمانی حق دخالت دارد که دعوای شما کودک را بهنوعی تحتتأثیر قرار داده باشد. بهعنوانمثال، کودک دچار افسردگی و اضطراب شده است یا بدتر، هیچ احساسات منفی نسبت به چنین مسائل استرسزایی از خود نشان نمیدهد و بی حس است. در این شرایط، کاملاً طبیعی است که پرستار با والدی که مسئول کارهای خانه و کودک است، صحبت کند و این مسئله را اطلاع دهد. این اطلاعرسانی باید کاملاً حرفهای و با لحن خبری باشد و جنبه سرزنش و نصیحت نداشته باشد.
2_ مهارتهای ایمنی مناسب
زمانی که از مهارتهای ایمنی مناسب بهعنوان یکی از نشانه های پرستار خوب اشاره میکنیم، دو موضوع مطرح است:
- امنیت جسمی
- امنیت روانی
مهارتهای ایمنی جسمی پرستار به مجموعه مهارتهایی گفته میشود که میتوانند امنیت جسمی کودک را تأمین کنند. بهعنوانمثال، پرستاری که بدن ورزیده و آمادهای داشته باشد میتواند پابهپای کودک حرکت کند و مراقب او باشد یا هنگام زلزله یا تصادف کودک را بهجای امنی ببرد. تسلط پرستار بر کمکهای اولیه نیز در این دسته قرار میگیرد که میتواند مدیریت شرایطی مانند خفگی کودک با غذا و اسباببازی یا زخمیشدن او را تسهیل کند.
مهارتهای امنیت روانی یک پرستار ارتباط مستقیمی با دانش علمی او نسبت به مسائل روانشناسی کودکان دارد. یکی از ویژگی های پرستار خوب کودک، داشتن مطالعه کافی در زمینههای اینچنینی است تا هم بتواند بهترین برخورد را با کودک داشته باشد، هم الگوهای رفتاری نامتعارف را شناسایی کند. بهعنوانمثال، والدینی که تنها چند ساعت در روز با کودک وقت میگذرانند متوجه علائم اختلالاتی مانند اوتیسم نخواهند شد؛ اما پرستار آگاه میتواند این مسئله را در مراحل اولیه تشخیص دهد.
برای حفظ امنیت جسمی و روانی کودک، پرستار باید همیشه آماده باشد؛ یعنی
- مغازههای قابلاعتماد را بشناسد،
- منطقه اطراف را بهخوبی بشناسد،
- با همسایهها ارتباط خوبی برقرار کند،
- لیستی از تمام شمارهتلفنهای مهم داشته باشد،
- پارکهای امن و استاندارد منطقه را شناسایی کند،
- آدرس نزدیکترین بیمارستانها و کلینیکها را بداند،
- بهترین، نزدیکترین و کمترافیکترین مسیرها را بشناسد.
3_ شناخت و توجه به محدودیتها و شرایط خاص کودک

پرستار باید از حساسیتها یا ترسهای بهخصوص کودک آگاه باشد و به آنها اهمیت دهد. یکی از ویژگی های پرستار کودک خوب، پرسیدن از شما در مورد این ترسها یا کشف آنها در الگوی رفتاری کودک است. بهعنوانمثال، برخی کودکان به حیواناتی مانند گربه حساسیت دارند؛ اما به علت ظاهر جذاب این حیوانات، دوست دارند به آنها دست بزنند. کودکی که یواشکی به گربه دست بزند و حساسیتش عود کند، صرفاً شیطنت خودش بوده و نمیتوان کسی را سرزنش کرد؛ اما انتظار داریم پرستار با علم به این موضوع، بیشتر حواسش را جمع کند.
شرایطی مانند فوبیا گربه را در نظر بگیرید و به این نمونه از رفتار استاندارد پرستار در تربیت فرزند توجه کنید:
در چنین شرایطی، از پرستار انتظار داریم که همواره در فاصلهای نزدیک به کودک حضور داشته باشد تا اگر گربهای در آن محیط مشاهده کرد، کودک را بهجای دیگری ببرد یا با حرکت به سمت گربه، آن را بهجای دیگری هدایت کند. درعینحال، پرستار باید بتواند یک واکنش منطقی و بدون خشونت نسبت به حضور حیوان و ترس بیدلیل کودک داشته باشد تا فرزندمان یاد بگیرد ترس یا تنفر از یک مسئله طبیعی (حضور یک حیوان در محل زندگیاش) مجوزی برای اعمال خشونت نیست و اگر شرایطی برایمان مناسب نیست؛ صرفاً باید از آن خارج شویم.
4_ توجه به امنیت کودک
حفظ امنیت کلی کودک نیز یکی دیگر از ویژگی های پرستار حرفه ای است. یعنی هنگامی که کودک همراه او است
- کودک را در ماشین تنها نمیگذارد،
- از خیابانهای اصلی رفتوآمد میکند،
- ماشینش را مرتب معاینه فنی میکند،
- از صندلی کودک در ماشین استفاده میکند،
- بادقت و با رعایت تمام قوانین رانندگی میکند،
- برای بازی به پارکهای خلوت در محلههای ناآشنا نمیرود،
- به انجام کارهای شخصی خود در محلههای دیگر نمیپردازد،
- از تلفن همراه تنها برای رسیدگی به مسائل مهم استفاده میکند،
- در عین فضا دادن به کودک برای تجربههای اجتماعی، از او محافظت میکند،
- فضاهایی برای بازی و وقت گذراندن انتخاب میکند که امن، تمیز و در مجاورت افرادی هم سطح خانواده شما باشد،
در نهایت، یک پرستار خوب باید عادتهای خطرناک کودک شما که هیجانی و غیرقابلکنترل هستند را بهخوبی بشناسد و اگر نمیتواند آنها را مدیریت کند، از موقعیتهایی که این رفتارها را به اوج میرسانند دوری کند. بهعنوانمثال، کودک شما علاقه شدیدی به پریدن دارد؛ بنابراین، پرستار باید از مکانهای بلند و دارای سکو و پله دوری کند یا در این موقعیتها، حواس کودک را به چیز دیگری پرت کند.
سایر ویژگی های پرستار خوب کودک در عملکرد به شرح زیر هستند:
- تأکید بر بستن قرارداد و تمایل به مکتوب کردن توافقات
- رعایت هنجارهای معمول اجتماعی؛ مانند حفظ حد و حدود در ارتباط با والدین یا حفظ پوشش متعارف فضای کاری – خانوادگی طبق استاندارد جهانی
- توجه به بهداشت کودک در چارچوب توافقات قرارداد و آموزش اصول بهداشتی
- داشتن برنامه روزانه استاندارد سرگرمکننده و درعینحال، آموزنده و محرک پرورش مهارتهای شناختی کودک
- تمایل به صحبت با شما درمورد اتفاقات روز و همفکری در مورد تدوین برنامه روزانه
- عدم بیان مسائل شخصی خود پیش کودک، درد و دل با کودک یا بدگویی مستقیم و غیرمستقیم از والدین در حضور کودک
- توانایی گفتوگوی سالم، محترمانه و بدون تنش درمورد نارضایتیهای خود از شرایط کاری
- درگیرنکردن کودک در ارتباط و مراودات والدین و پرستار
- واسطه نکردن کودک برای اجازهگرفتن، رسیدن به یک هدف مشخص و غیره
- ایجاد تغییرات رفتاری مثبت و قابلتوجه در کودک؛ مانند اصلاح الگوی خواب، بهبود روابط اجتماعی و غیره.
ویژگی های پرستار کودک حرفه ای در ارتباط با کودک

در تمام سبک های فرزند پروری، یک اصل کلی جاری است:
فرزندپروری سالم و مؤثر مشروط به ایجاد یک رابطه دوستانه با کودک نیست؛ زیرا اگر والدین و مراقبان کودک مقام خود بهعنوان بزرگتر خردمند قابلاحترام و اعتماد را از دست دهند، تربیت فرزند و کنترل او بسیار دشوار خواهد شد.
- بیشتر بخوانید: فرزند پروری چیست؟
- بیشتر بخوانید: نقش مادر در فرزند پروری
- بیشتر بخوانید: خطاهای فرزند پروری
این مسئله در رابطه بین پرستار و کودک نیز برقرار است و پرستار خوب، لزوماً دوست کودک شما نیست. در این بخش، ویژگی های پرستار خوب کودک در ارتباط با کودک را به طور خلاصه بیان میکنیم. یک پرستار خوب باید با داشتن شناخت کافی از کودک بتواند
- او را بهراحتی قانع کند،
- انگیزه و اراده را در او بیدار کند،
- راهحلهای خلاقانهای برای حل مشکلات کودک ارائه دهد،
- کودک را سرگرم کرده یا در مواردی، حواس او را پرت کند،
- اختلافات احتمالی بین کودک و دوستانش یا والدینش را حل کند،
- با مهارتهای عشقورزی، کاری کند کودک به او اعتماد داشته باشد،
- روابط کودک و والدین را بهبود ببخشد؛ بهعنوانمثال، کودک را به تعامل با والدین تشویق کند،
- کودک را به شیوهای صحیح دلداری دهد؛ یعنی در عین آرامکردن کودک، اشتباهات او را نیز تصحیح کند،
- حدومرز مشخصی بین خود و کودک ایجاد کند تا بتواند مقامی پایینتر از والد و بالاتر از دوست در چشم کودک داشته باشد.
عملکرد صحیح پرستار در تمام این موارد مشروط بر مطالعات او در زمینه روانشناسی کودک خواهند بود؛ بنابراین، اهمیت این موضوع چندبرابر میشود.
- بیشتر بخوانید: تربیت فرزند پسر
- بیشتر بخوانید: تربیت فرزند دختر
ویژگی های پرستار خوب کودک در ارتباط با والدین

یکی از مهمترین نشانه های پرستار خوب کودک، نوع ارتباط او با والدین کودک است. از یک پرستار خوب انتظار داریم
- نظرات و ترجیحات والدین را در اولویت قرار دهد، مگر اینکه والدین در شرایط اورژانسی در دسترس نباشند،
- تعامل سالم و دوطرفهای درمورد متدهای تربیتی با والدین داشته باشد،
- قبل از انجام هر کار خارج از برنامه، با شما هماهنگ کند،
- تأخیر یا کنسلشدن قرارها را اطلاع دهد و مطمئن شود که شما پیام او را دریافت کردهاید،
- به اصول قرارداد پایبند باشد؛ بهعنوانمثال، اگر قرار است در حل تکالیف به کودک کمک نکند، تسلیم گریههای او نشود و دلسوزی بیجا نکند.
- روابط کاری و حرفهای با والدین را حفظ کند و از ایجاد دوستی، صمیمیت و هر کاری که رابطه را از حالت کاری خارج کند، بپرهیزد،
- پشت سر یکی از والدین پیش دیگری بدگویی نکند؛ مگر این که آن والد آسیبی به کودک زده باشد،
- در صورت تمایل والدین به ارتباط با یک والد (مادر یا پدر)، پرستار به طور سرخود با والد دیگر ارتباط برقرار نکند،
- مرزی بین پرستاری از کودک و والدگری بکشد؛ یعنی در عین حفظ علاقه به کودک، متوجه باشد که تصمیم نهایی در هر مسئلهای، باید توسط والدین اتخاذ شود، نه پرستار.
کلام آخر
حقیقت ترسناک در مسیر استخدام پرستار کودک این است که تا پایش به خانه شما باز نشود، نمیتوانید در مورد صلاحیت او تصمیم بگیرید! دنیا پر از آدمهای خوبی است که در نشاندادن خوبیهای خود به مشکل میخورند و پر از آدمهای بدی است که در پنهانکردن ویژگیهای بد خود استادند. به همین ترتیب، تیک زدن موارد لیست ویژگی های پرستار خوب کودک، روندی است که حداقل چند ماه طول میکشد؛ بنابراین، توصیه میکنیم قدمبهقدم پیش بروید و در ماههای اولیه حضور پرستار، تمام حرکات او را بهدقت تحتنظر بگیرید.
منابع
- Kidsit
- American Red Cross
- Care
- Indeed
- What to Expect?
- Kidsit
 
								 
															 
								 
								 
								 
								 
								 
															 
															 
															 
								