به نقل از وب‌سایت Pewresearch، از هر 10 والدین، 4 مورد آنها (41 درصد) می‌گویند که پدر و مادر‌بودن خسته‌کننده است. 29 درصد نیز اظهار دارند که این کار می‌تواند در بیشتر یا همه مواقع بسیار استرس‌زا باشد. وب‌سایت Luriechildrens نیز نقل می‌کند که 46 درصد از والدین احساس فرسودگی می‌کنند و 85 درصد معتقدند رسانه‌های اجتماعی انتظارات غیرواقعی از آنها دارند. این آمار نشان می‌دهند که مشکلات فرزندپروری کم نیست و بسیاری از والدین با آنها مواجه هستند. ما در این مقاله می‌خواهیم درباره مشکلات فرزندپروری بیشتر صحبت کنیم.

رایج‌ترین مشکلات فرزندپروری چیست؟

پدر و مادر شدن بهترین احساس و یکی از افتخارات زندگی است. اما برخلاف عقیده بسیاری از پدر و مادرها، مسیر تربیت فرزند راهی پر از چالش‌ها و ناشناخته‌ها خواهد بود. هر کودکی که به خانواده اضافه می‌شود شخصیت منحصر به فرد خود را دارد و والدین هربار با دنیای جدیدی روبه‌رو می‌شوند.

بنابراین، در این مسیر ناشناخته اشتباه کردن عجیب نیست! البته هیچ مجموعه دستورالعمل از پیش نوشته شده‌ای برای این که چگونه بهترین پدر و مادر باشیم وجود ندارد. اما در هر سبک فرزندپروری، اشتباهات رایج و شناخته‌شده‌ای وجود دارد که می‌توان با آگاهی از آن‌ها اجتناب کرد و اینگونه کودک سالم‌تری را پرورش داد.

1- غفلت کردن از پیدا کردن خطا

بسیاری از والدین به خاطر این که تصور می‌کنند مشکلات آن‌ها غیرقابل حل هستند، هیچ تلاشی هم برای رفع آن نمی‌کنند. اما باید بگوییم مشکلات شما با فرزندتان نه تنها غیرقابل حل نیست بلکه بسیار رایج و قابل تشخیص است. بنابراین، در اولین قدم قبل از اینکه بخواهید مشکلات را برطرف کنید، ابتدا باید متوجه شوید که چه چیزی مشکل است و چه چیزی نیست.

2ـ اهمیت ندادن به احساسات کودک

پنهان کردن احساسات یکی از ریشه‌های اصلی افسردگی و اضطراب در کودکان است. در برخی از سبک‌های فرزند پروری مانند فرزندپروری مستبدانه، کودک به دلایلی مانند ترس از تنبیه شدن احساسات خود را پنهان می‌کند. به غیر از این، گاهی والدین با گفتن جملاتی مانند «این که چیز مهمی نیست» یا «دختر/پسر قوی من گریه نمی‌کنه» باعث می‌شوند تا کودک تصور کند احساسات او اهمیتی ندارد.

این در حالی است که کودک شما باید یاد بگیرد درباره احساسات خود صحبت کند و آن‌ها را بشناسد. بنابراین، اگر می‌بینید کودک شما از چیزی ترسیده یا ناراحت است، به جای سرکوب احساسات با گفتن جملاتی مانند «می‌فهمم ترسیده‌ای» او را درک کنید. سپس بپرسید آیا اکنون چیزی وجود دارد که باعث شود او احساس بهتری داشته باشد؟ این یکی از نکات خوب والدگری برای والدین است که به بچه ها می‌آموزد که چگونه به طور مستقل احساسات خود را تنظیم کرده و با آن کنار بیایند.

 

بیشتر بخوانید:

• فرزند پروری کودک پیش دبستانی
• تربیت کودک زود رنج

 

 

3ـ داشتن انتظارات غیر واقع‌بینانه از کودک

 

هر پدری و مادری دوست دارد تا کودک او از دیگران بهتر باشد، در مدرسه نمرات عالی بگیرد، ساز بنوازد، ورزش کند و یک هنرمند شود. اما بهترین بودن یک انتظار غیرواقع‌بینانه و یکی از خطاهای رایج فرزند پروری است. همه کودکان به طور غریزی تمایل دارند تا مورد تایید والدین خود قرار بگیرند و دوست داشته‌ شوند. اما اگر کودکان احساس کنند با برآورده نکردن انتظارات غیر واقعی، والدین خود را ناامید خواهند کرد، دچار استرس و اضطراب می‌شوند.

این انتظارات همچنین می‌تواند باعث شود تا کودک فکر کند به اندازه کافی خوب نیست و از این بابت احساس شرم کند. در نهایت انتظارات غیر‌واقع‌بینانه‌ی والدین باعث کاهش اعتماد به نفس و عزت نفس در کودک نیز خواهد شد. بنابراین، اطمینان حاصل کنید که انتظارات شما با سطح رشد کودک شما مطابقت دارد و خواسته‌های شما در راستای علایق و توانایی‌های کودک است. (توجه داشته باشید که تعیین انتظارات غیر منطقی و وابسته کردن حس ارزشمندی کودک به دستاوردهای او، مهم‌ترین دلایل ایجاد کمال‌گرایی در افراد است.)

 

4ـ نداشتن قوانین و مقررات یا اجرا نکردن آن‌ها

والدینی که سبک تربیتی سهل‌گیرانه‌ را پیش می‌گیرند، بر این باورند که با دادن اختیار کامل به کودک برای انجام هر کاری که دوست دارد به او آزادی و مستقل شدن را یاد می‌دهند. این در حالی است که نبود قوانین و مقررات باعث می‌شود تا کودک بدون نظم و انضباط رشد کند و در آینده با مشکلات جدی مثل عدم مسئولیت‌پذیری روبه‌رو شود.

وقتی والدین قوانینی را برای کودک مشخص نکنند، باید انتظار رفتارهای پرخاشگرانه، سرپیچی، رفتارهایی برای جلب توجه و بهانه‌گیری را نیز داشته باشند. این خطای فرزند پروری می‌تواند در کوتاه مدت و بلندمدت روی بچه‌ها تأثیر بگذارد. مثلا در کوتاه مدت، کودکان ممکن است از مرزها فراتر رفته و احترام کمی برای والدین خود قائل شوند و در دراز مدت نیز می‌تواند این تصور را ایجاد کند که کودک حتی با وجود عملکرد ضعیف به خواسته خود می‌رسد.

5ـ نجات دادن کودک قبل از این که اشتباه کند

طبیعی است که بخواهید از فرزندان خود در برابر اشتباهات محافظت کنید، اما کودکان برای یادگیری و رشد باید مرتکب اشتباه شوند. اشتباهات فرصتی هستند تا کودک به کارهایی که انجام داده دوباره نگاه کند و بداند در آینده نباید آن را انجام دهد.

به یاد داشته باشید شکست بخش بزرگی از موفقیت است. اگر هرگز به بچه‌ها این فرصت داده نشود که درس‌هایی را که با شکست همراه است بیاموزند، آن‌ها هرگز پشتکار لازم را برای برخاستن از یک شکست را یاد نمی‌گیرند. اجازه اشتباه ندادن به کودک همچنین یک مانع برای رشد عاطفی او خواهد بود و می‌تواند باعث کاهش اعتماد به نفس او شود.

بیشتر بخوانید:

• اعتماد به نفس کودک
• لجبازی کودک
• لجبازی کودک ۵ ساله

6ـ سبک فرزند پروری ناسازگار

در سلام آگاهی، ما درباره انواع سبک‌های فرزند پروری و مزایا و معایب آن صبحت کرده‌ایم. اما هیچ یک از خطاهای فرزند پروری که تاکنون گفتیم، نمی‌تواند به اندازه سبک فرزند پروری ناسازگار به کودک آسیب بزند. اگر گاهی اوقات در تربیت فرزند خود بسیار سخت‌گیر هستید، اما در مواقع دیگر در برابر خواسته‌های او به راحتی تسلیم می‌شوید، سبک فرزند پروری ناسازگار را پیش گرفته‌اید. فرزندپروری ناسازگار همچنین ممکن است در حالتی که پدر و مادر بر سر تربیت فرزند با یکدیگر تفاهم ندارند نیز رخ دهد.

این سبک رفتاری در والدین، سیگنال‌های متفاوتی را ارسال می‌کند و کودک نیز مضطرب می‌شود. سبک فرزند پروری ناسازگار همچنین می‌تواند باعث بی‌احترامی کودک به والد نیز شود.

طبق یک مطالعه، داشتن والدین با سبک فرزندپروری مقتدر با مطلوب‌ترین نتایج در میان کودکان مرتبط است. به عنوان مثال، کودکانی که والدین مقتدر دارند، شایستگی روانی اجتماعی، انعطاف پذیری، خوش‌بینی، اتکا به خود، شایستگی اجتماعی و عزت نفس بیشتری دارند. آن‌ها همچنین پیشرفت تحصیلی بالاتری دارند(منبع).

7ـ گوش ندادن به کودک

کمترین خواسته‌ای که کودکان از والدین خود دارند این است که به آن‌ها گوش دهند تا بتوانند احساسات و عواطف خود را به اشتراک بگذارند. اما با زندگی پر مشغله امروزی، اکثر والدین زمانی برای گفتگو با کودک خود ندارند. این یکی از جدی‌ترین خطاهای فرزند پروری است که والدین مرتکب می‌شوند و باید به هر قیمتی از آن اجتناب کرد.

کودک به تجربیات و ارتباطاتی نیاز دارد که به او نشان دهد انسان ارزشمندی است. توجه مثبت، واکنش‌ها و پاسخ‌های والدین یا سایر بزرگسالان به کودکان کمک می‌کند تا تصوری از میزان ارزشمندی خود داشته باشند.

8ـ دعوا کردن جلوی کودک

اختلاف نظر و دعوا به طور طبیعی در روابط اتفاق می‌افتد. اما دعوا کردن جلوی کودک می‌تواند آسیب‌های بسیاری را بر جسم و روح او وارد کند. تحقیقات نشان داده است دعوای مکرر والدین می‌تواند به کنترل عاطفی، رشد مغز و توانایی‌های ذهنی کودک آسیب برساند. همچنین می‌تواند منجر به افسردگی، عصبی شدن و حتی رفتارهایی مثل آسیب رساندن به خود در کودک شود. (منبع)

نکته: البته گاهی لازم است اختلاف‌نظر‌ها را جلوی کودک رفع کنیم تا شیوه‌ی مواجهه با نظرات مخالف و حل کردن تعارض‌ها را بیاموزد. اگر والدین شیوه‌ی صحیح حل اختلافات را بلد باشند، کودک می‌تواند شاهد یک پروسه‌ی امن و منطقی باشد.

بیشتر بخوانید:

• چطور با لجبازی کودک مقابله کنم؟

9ـ مقایسه‌کردن کودک با دیگران

یکی از اشتباهات والدین در تربیت فرزندان مقایسه‌کردن آنها با دیگران است. مقایسه کودک با هم سن و سال‌ها، خواهر و برادر یا کودکانی که در رسانه‌های اجتماعی می‌بینید، می‌تواند برای عزت نفس و اعتماد به نفس کودک‌تان بسیار مضر باشد.

فراموش نکنید که هر کودکی منحصر‌به‌فرد است و سرعت رشد متفاوتی دارد؛ او همچنین مجموعه‌ای از نقاط قوت و ضعف را شامل می‌شود. با مقایسه‌کردن کودک صرفاً فشار‌های غیرضروری و انتظارات غیرواقع‌بینانه‌ای به‌وجود می‌آورید که منجر به احساس بی‌کفایتی در کودک و ناامیدی او می‌شوند. این مسئله می‌تواند روی رشد کودک تأثیر منفی بگذارد.

شما می‌توانید به‌جای مقایسه‌کردن، دستاورد‌ها و پیشرفت‌های کودک‌تان را بزرگ جلوه دهید. شما باید فرزندتان را تشویق کنید که به‌دنبال علایق خود برود و آنها را کشف کند.

تاثیر خطاهای فرزند پروری بر کودکان

همانطور که گفتیم، تربیت کودک وظیفه‌ای بسیار حساس و چالش بر‌انگیز برای والدین است. آن‌ها باید بتوانند محیطی آرام، امن و شاد برای کودک فراهم کنند تا فرزند آن‌ها بتواند در رفاه و آسایش رشد کند. اما از آنجا که خانواده اولین و تاثیرگذارترین محیط برای کودکان است، در صورت بروز مداوم خطاهای فرزندپروری، کودک ممکن است مشکلات جدی را تجربه کند.

خطاهای تربیتی می‌تواند تاثیرات منفی کوتاه مدت و بلندمدت مختلفی بر کودکان داشته باشد. این تاثیرات می‌تواند شامل:

• مشکلات رفتاری: کودکانی که در معرض خطاهای فرزند پروری قرار می‌گیرند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به مشکلات رفتاری مانند پرخاشگری، لجبازی، اضطراب و افسردگی هستند.
• مشکلات یادگیری: خطاهای فرزند پروری می‌تواند بر تمرکز، حافظه و انگیزه کودک برای یادگیری تأثیر بگذارد و منجر به مشکلات یادگیری در مدرسه شود.
• مشکلات عاطفی و اجتماعی: کودکانی که در معرض خطاهای فرزند پروری قرار می‌گیرند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به مشکلات عاطفی و اجتماعی مانند عزت نفس پایین، اضطراب و انزوای اجتماعی هستند.

علاوه بر موارد گفته شده، بسیاری از اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب، دو قطبی و .. می‌تواند به علت خطاهای فرزند پروری و محیطی که کودک در آن رشد کرده رخ دهد.

بیشتر بخوانید:

• اهمیت بازی با کودک و تاثیر آن بر تربیت 

سبک های فرزند پروری غلط کدامند

در روانشناسی، مطابق تحقیقات و نظریه‌های روانشناس مشهور دایانا بامریند، فرزند پروری والدین به طور کلی به چهار دسته کلی تقسیم می‌شوند. رفتار والدین در این سبک‌ها طیف‌های متفاوتی از «پاسخ‌دهنده تا بدون پاسخ» و «پر تقاضا تا بدون تقاضا» متغیر است و هر سبک فرزند پروری ویژگی‌ها و معایب خاص خود را دارد. در واقع، از آنجا که تاثیر سبک‌ها بر روی هر کودک متفاوت است دسته‌بندی کردن سبک‌ها به عنوان درست و نادرست معنایی ندارد.

اما برخی از سبک‌های فرزند پروری، به طور کلی آسیب‌های بیشتری را در کودک و آینده او نسبت به سایر سبک‌ها خواهند داشت. در ادامه به معرفی این دو سبک و مشخصه‌های آن می‌پردازیم.

 

 

• بیشتر بخوانید: فرزند پروری موفق
• بیشتر بخوانید: نقش پدر در تربیت کودک

 

1_ سبک فرزند پروری مستبدانه

در سبک فرزند پروری مستبدانه، والدین انتظار اطاعت، نظم و رفتار خوب و بدون نقص از فرزندان خود دارند. آن‌ها معتقدند که بچه‌ها باید بدون سوال از دستورات اطاعت کنند، قوانین باید بدون کوتاهی اجرا شوند و نافرمانی باید با مجازات شدید روبرو شود. در این سبک، والدین معمولا هیچ توضیحی برای قوانین یا تصمیمات ارائه نمی‌دهند و با کودک درگیر بحث نمی‌شوند(منبع).

در سبک فرزند پروری مستبدانه، والدین به نیازهای عاطفی یا جسمی فرزند پاسخگو نیستند و بیشتر به ارتباطات یک طرفه متکی هستند. همچنین نظرات کودک در بیشتر مواقع اهمیت چندانی ندارد. جملاتی مانند «چون من می‌گویم» یا «همانطور که گفته شده انجام بده» برخی از گفته‌های رایج والد مستبد است.

این نوع والدین معمولاً به عنوان انضباط‌گر شناخته می‌شوند و معتقدند که کودکان باید «دیده شوند، نه شنیده شوند». جالب است بدانید فرزندپروری مستبدانه تأثیرات به ظاهر مثبتی دارد. به عنوان مثال، کودکان تمایل به رفتار خوب دارند و به طور کلی در پیروی از دستورالعمل‌های دقیق بهتر عمل می کنند. با این حال، کودکانی که توسط والدین مستبد بزرگ شده‌اند، ممکن است مشکلات زیر را با احتمال بیشتری تجربه کنند(منبع):

• عزت نفس پایین
• افسردگی
• رفتارهای پرخاشگرانه
• افت تحصیلی و رفتارهای ناسازگارانه در مدرسه
• اضطراب و احساس ناکارآمدی

2_ سبک فرزند پروری طرد کننده

سبک فرزند پروری طردکننده به رفتار والدینی گفته می‌شود که از فرزند انتظار خاصی ندارند و در مقابل خواسته‌های فرزند خود نیز چندان پاسخگو نیستند. این والدین اغلب بی‌تفاوت، بدون دخالت، انتظار هستند و حمایتی را در مورد رفتارها، احساسات یا نیازهای کودکان ارائه نمی‌کنند.

والدین طردکننده نیازهای اولیه کودک مانند سرپناه، پوشاک و غذا را تامین می‌کنند اما درباره رفتارهای اجتماعی یا تحصیلی توقعی از کودک ندارند و احساسات، روابط و عزت نفس کودک پشتیبانی یا تایید نمی‌شود. جمله‌هایی مانند «خودش می‌داند چکار کند» و «من نمی‌دانم چگونه باید با او برخورد کنم» رایج‌ترین گفته‌های والدین طردکننده است.

در این سبک همچنین قوانین یا به طور کلی اجرا نمی‌شوند و یا بسیار کم ایجاد و اجرا می‌شوند. والدینی که درگیر نیستند ممکن است علاقه کمی به تحصیل یا زندگی اجتماعی فرزندشان نشان دهند. البته توجه به این نکته ضروری است که فرزندپروری بدون دخالت همیشه عمدی یا با نیت بد انجام نمی شود. ممکن است یک والدین مجبور باشند ساعت های طولانی یا چندین شغل کار کنند تا زندگی خانواده را تامین کنند یا خود والدین غیرمجاز داشته باشند.

برخی از آسیب‌های سبک فرزند پروری طردکننده عبارت است از(منبع):

• این کودکان بیشتر در معرض خطر سوء استفاده قرار دارند.
• اغلب عزت نفس پایینی دارند.
• آن‌‌ها بیشتر از اضطراب و افسردگی رنج می‌برند.
• در مدرسه عملکرد خوبی ندارند.

بیشتر بخوانید:

• سبک فرزند پروری طردکننده
• سبک فرزند پروری مستبدانه

آسیب های ناشی از سبک های فرزند پروری غلط

سبک های فرزند پروری غلط می‌توانند سایه‌ای سنگین و طولانی بر سلامت عاطفی و روانی کودک ایجاد کنند. کودکانی که در محیطی بزرگ می‌شوند که با بی‌توجهی والدین، رفتارهای غیرقابل پیش‌بینی و سخت‌گیری بیش از حد همراه است، ممکن است با مسائلی مانند اعتماد به نفس پایین، اضطراب، افسردگی و مسائل مربوط به اعتماد دست و پنجه نرم کنند.

زخم های عاطفی ایجاد شده در دوران کودکی می‌تواند تا بزرگسالی باقی بماند و بر روابط، تصمیم‌گیری و سلامت روان کلی تأثیر بگذارد. برخی از آسیب‌هایی که که می‌تواند به دلیل سبک های فرزند پروری غلط ایجاد شوند:

1_ اعتماد به نفس پایین

اغلب کودکانی که با سبک فرزند پروری مستبدانه رشد می‌کنند، اگرچه نظم و انضباط را به خوبی یاد گرفته‌اند اما خودآگاهی و اعتماد به نفس ضعیفی دارند. در این کودکان عزت نفس کودک زمانی آسیب می‌بیند که آن‌ها همیشه خود را با کارهایی که فکر می‌کنند که باید برای جلب رضایت والدین انجام دهند مقایسه می‌کنند، در حالی که در واقعیت، والدین ممکن است هرگز تاییدی را که به دنبال آن هستند به او ندهند.

2_ اضطراب و افسردگی

مطابق تحقیقات، نوجوانانی که با سبک‌های فرزندپروری انتقادی یا خشن رشد می‌کنند، در معرض خطر بیشتری برای پیامدهای منفی مانند رفتارهای کناره‌گیری‌، صفات اضطرابی و علائم افسردگی، اختلالات شخصیت و به طور کلی سلامت روان پایین‌تر هستند(منبع).

3_ اختلال در مهارت های اجتماعی

خانواده به عنوان یک بستر حیاتی برای رشد اجتماعی افراد عمل می‌کند و درک کودک از روابط و هنجارهای اجتماعی را شکل می‌دهد. بنابراین، فرزندپروری اشتباه می‌تواند مانع رشد مهارت‌های اجتماعی اساسی شود و کودکان را برای گذر از پیچیدگی‌های تعامل انسانی ناتوان کند.

همچنین کودکانی که والدین انتقادی یا طردکننده داشته‌اند و تحت قضاوت شدید، رابطه موفقیت‌محور یا سوءاستفاده‌کننده عاطفی بوده‌اند، اغلب در روابط خود در بزرگسالی به شدت مضطرب می‌شوند، ترس از رها شدن دارند، یا با آسیب‌پذیری عاطفی و اعتماد به دیگران در زندگی‌شان دست و پنجه نرم می‌کنند.

 

• بیشتر بخوانید: لجبازی کودک
• بیشتر بخوانید: با کودک لجباز چه کنیم؟
• بیشتر بخوانید: لجبازی کودکان در غذا خوردن

 

راهکارهای جایگزین برای فرزند پروری غلط

با توجه به تاثیرات عمیقی که سبک های فرزند پروری غلط می‌تواند بر سلامت روان کودک داشته باشد، والدین باید با بررسی مجدد رفتارها و سبک تربیتی خود آن را اصلاح کنند و به سطحی متعادل برسند. همانطور که پیش از این نیز تاکید کردیم، هیچ یک از سبک‌های فرزند پروری بهترین نیستند و این شما هستید که باید بتوانید بهترین روش را با توجه به ویژگی‌های فرزند خود انتخاب کنید.

اما در مجموع، فرزندپروری مقتدرانه (که به عنوان متعادل شناخته می شود) به طور گسترده‌ای به عنوان مؤثرترین سبک فرزند پروری در نظر گرفته می‌شود؛ زیرا هم امنیت و هم حمایت را برای کودکان فراهم می‌کند. تحقیقات نشان داده، کودکانی که با سبک فرزند پروری مقتدرانه رشد می‌کنند مشکلات رفتاری کمتری دارند و در مدرسه نیز بهتر عمل می‌کنند.

با این حال، ترکیب عناصر سبک فرزند پروری سهل‌گیرانه یا مستبدانه در یک رویکرد متعادل می‌تواند هنگام تربیت کودکی با نیازهای غیر معمول نیز مفید باشد.

در ادامه با هم درباره سبک مقتدرانه بیشتر می‌خوانیم:

سبک فرزند پروری مقتدرانه

والدین مقتدر به دنبال ترکیب نگرش پذیرا و قابل دسترس با انضباط معتدل و معقول هستند. این والدین به کودک توضیح می‌دهند که چرا قوانین و محدودیت‌های انتخابی آن‌ها وجود دارد و در صورت لزوم برای بحث در مورد عادلانه بودن نسبی پیامدها باز می‌مانند. سبک مقتدرانه تلاش می‌کند تا بچه‌ها را ایمن نگه دارد و رفتارهای مناسب اجتماعی را به آن‌ها بیاموزد، بدون اینکه به سختگیری یا فشار بی‌مورد متوسل شود.

والدین مقتدر با ارائه توضیحات مکرر و واقع بینانه نگه داشتن انتظارات خود، اطلاعات و فضای لازم برای یادگیری مهارت‌های تصمیم‌گیری مستقل را در اختیار فرزندان خود قرار می‌دهند. در این سبک همچنین والدین اگرچه مراقب هستند، اما از فرزندان خود در برابر اشتباهات خود محافظت نمی‌کنند. فرزندپروری مقتدرانه به بچه‌ها فضایی می‌دهد تا در محدوده‌های امن «به هم بریزند»، در حالی که هنوز از آن‌ها انتظار می‌رود که مسئولیت کارهایشان را بپذیرند. این به کودکان اجازه می دهد تا به طور طبیعی شکست ها را تجربه کنند و از اشتباهات خود درس بگیرند.

 

• بیشتر بخوانید: بچه حرف گوش نکن

سبک غلط فرزندپروری: تأثیر سبک زندگی مدرن بر تربیت کودکان

سبک‌های نادرست فرزندپروری در عصر مدرن، به دلیل مشغله‌های زیاد والدین، گسترش تکنولوژی و تغییر سبک زندگی، باعث بروز مشکلاتی در رشد عاطفی، اجتماعی و شناختی کودکان می‌شود. این مشکلات شامل:

1.  ضعف در روابط اجتماعی

کودکان ممکن است در برقراری ارتباط با همسالان و بزرگسالان مشکل داشته باشند.

2. مشکلات رفتاری

رفتارهای پرخاشگرانه، بی‌توجهی، دروغگویی و… از جمله مشکلاتی هستند که ممکن است در این کودکان مشاهده شود.

3. مشکلات عاطفی

اضطراب، افسردگی، احساس تنهایی از جمله مشکلات عاطفی است که در این کودکان شایع است.

4. مشکلات یادگیری

مشکلات تمرکز، کاهش انگیزه برای یادگیری از جمله مشکلات یادگیری است که ممکن است در این کودکان دیده شود. علل اصلی این مشکلات عبارتند از:

• نگذاشتن وقت‌کافی با کودک: مشغله‌های کاری و اجتماعی والدین باعث می‌شود که آن‌ها وقت کافی برای بازی، گفتگو و برقراری ارتباط با کودک نداشته باشند.
• استفاده بیش از حد از تکنولوژی: استفاده بیش از حد از تلفن همراه، تبلت و کامپیوتر باعث می‌شود که کودکان از تعاملات اجتماعی واقعی محروم شوند.
• تغییر سبک زندگی: تغییر سبک زندگی و افزایش سرعت زندگی باعث‌شده، که والدین کمتر به نیازهای عاطفی و روانی کودکان توجه کنند.
• عدم تعیین حد و حدود قوانین: عدم تعیین حد و حدود، قوانین مشخص برای کودکان باعث می شود که آن‌ها احساس امنیت و ثبات نداشته باشند.
• استفاده از روش‌های تربیتی نامناسب: استفاده از تنبیه بدنی، تهدید و تحقیر از جمله روش‌های تربیتی نامناسبی است، که باعث آسیب به روان کودک می‌شود.

راستی اگر می‌خواهید بدانید چگونه از پوشک گرفتن کودک را شروع کنید، این مقاله به شما کمک می‌کند

چگونه متوجه شویم سبک فرزند پروری درستی داریم؟

واقعیت این است که هیچ شیوه والدینی وجود ندارد که تضمین کند کودک شما در معرض هیچ آسیبی قرار نگیرد و بدون مشکل رشد کند. فرزند هیچ کس قرار نیست زندگی‌ای را سپری کند که مورد علاقه همگان باشد و از شکست یا ناامیدی مصون بماند. اما به طور کلی، از آنجایی که کودکان ممکن است گاهی به ناچار لحظات سختی را پشت سر بگذارند، بهتر است آن‌ها را با توانایی حل مسئله تجهیز کنید.

مثلا، اگر کودک شما به جای مطالعه، بازی‌های ویدیویی انجام دهد، ممکن است در آزمون مدرسه خود ضعیف عمل کند. به این ترتیب آن‌ها یاد می‌گیرند که باید زمان خود را بهتر مدیریت کنند. اما در صورتی که در چنین شرایطی به کودک اجازه دهید در آزمون غیبت کند و در خانه بمانند تا یک روز بیشتر برای مطالعه داشته باشند، درسی نخواهد گرفت.

بنابراین، برای این که سبک فرزند پروری درستی داشته باشید:

• زمانی که متوجه مشکلات رفتاری در کودک خود شدید تغییر و اصلاحاتی را انجام دهید
• به دوران کودکی خود و اینکه چه چیزی برای شما مفید بوده و چه چیزی مفید نبوده فکر کنید
• یک سبک مشخص را انتخاب کنید و با همسرتان بر سر تربیت فرزند توافق داشته باشید
• به کودک حق انتخاب دهید
• رفتارهای مثبت را پاداش دهید
• به فرزند خود عشق و محبت ابراز کنید
• از کارگاه‌های فرزند پروری یا روانشناس‌ کمک بگیرید

راستی برای مدیریت رفتارهای کودک سه ساله و یادگیری کنترل خشم در برابر کودکان، این مقاله را مطالعه کنید

چطور خطاهای فرزندپروری را اصلاح کنیم؟

اصلاح خطاهای فرزند پروری، یک فرآیند است که به صبر و حوصله و البته استقامت والدین نیاز دارد. اولین و مهم‌ترین قدم در این فرآیند شناخت خطا است. برای شناخت خطا شما می‌توانید به رفتارهایی از کودک که آزاردهنده و ناراحت‌کننده شده‌اند، دقت کنید. این رفتارها می‌تواند یک سرنخ مهم برای کشف خطاهایی باشد که در تربیت او مرتکب شده‌اید.

به گفته آکادمی اطفال آمریکا حداقل ۱۰ استراتژی وجود دارد که در تربیت کودک شما موثر است. این‌ها شامل تعیین محدودیت‌ها، دادن پیامدها، وقفه‌ها، تغییر جهت، تشویق خوب بودن آن‌ها، شنیدن آن‌ها، آماده‌بودن، توجه دادن به آن‌ها و دانستن زمان پاسخگویی است. نظم و انضباط موثر همچنین شامل آموزش درست از اشتباه به کودکان با کلمات آرام و الگوبرداری از رفتار مناسب در زندگی شما است (منبع).

در مرحله بعد کافی است اشتباهات خود را بپذیرید و برای تغییر روش خود تلاش کنید. در ادامه چند نکته برای اصلاح خطای فرزند پروری را مرور می‌کنیم:

• از فرزندتان در صورت انجام کارهای خوب تمجید کنید و به او نشان دهید که از او راضی هستید. تشویق و تمجید می‌تواند اعتماد به نفس و عزت نفس کودک را افزایش دهد.
• صبر داشته باشید. اصلاح خطاهای فرزند پروری یک فرایند زمان‌بر و نیازمند صبر و حوصله است و رفتار فرزند نیز به یک‌باره تغییر نمی‌کند.
• قوانین و مقررات مشخصی برای فرزندتان تعیین کنید و آنها را به طور واضح به او توضیح دهید.
• زمانی را به بازی با کودک یا صحبت با نوجوان خود اختصاص دهید.
• با کودک بحث و جدل نکنید و تصمیمات خود را با توضیحی کوتاه بیان کنید.

در نهایت، می‌توانید برای آگاهی بیشتر از خطاهای فرزند پروری که ممکن است کودک شما را تهدید کند، به یک روانشناس متخصص مراجعه کنید.

کلام آخر

شخصیت کودک از ابتدا از تعامل با والدین و محیط خانه شکل می‌گیرد. بنابراین، روش تربیتی و رفتار والدین تاثیر مستقیمی بر شخصیت و آینده کودک دارد. در این مقاله به بررسی رایج‌ترین خطاهای فرزند پروری میان پدر و مادرها پرداختیم تا والدین نیز بتوانند با آگاهی از اشتباهات خود در جهت اصلاح آن‌ها گام بردارند و یک کودک سالم و شاد پرورش دهند.