وب‌سایت بیمارستان CS Mott Children’s گزارش می‌دهد که تا سن ۱۵ سالگی، تقریباً ۱۰۰ درصد پسران و ۲۵ درصد دختران تا مرز ارگاسم خودارضایی کرده‌اند. وب‌سایت Mathews Open Access Journals نیز تحقیقی منتشر کرده و نقل می‌کند که تحقیقاتی روی ۲۰۳ کودک انجام دادند. محقق‌ها طی بررسی‌ها متوجه شدند که ۳۰ کودک که شامل ۱۲ پسر (۶ درصد) و ۱۸ دختر (۸.۸ درصد) خودارضایی می‌کردند. به گزارش این وب‌سایت، هیچ رابطه معناداری بین خودارضایی در کودکان و سن، جنس، طبقه اجتماعی و وزن آن‌ها وجود نداشت. این آمار نشان می‌دهند که برخی از کودکان به این رفتار تمایل نشان می‌دهند؛ برای همین، ما در این مقاله می‌خواهیم درباره خودارضایی در کودکان، بیشتر صحبت کنیم.

خودارضایی در کودکان

Most children—both boys and girls—play with their external sex organs or “private parts” fairly regularly by the age of 5-6 years.

children do not generally associate this activity with sexuality or adult relationships until closer to puberty.

بیشتر کودکان (هم پسران و هم دختران) تا سن ۵-۶ سالگی به‌طور منظم با اندام‌های جنسی خارجی یا “قسمت‌های خصوصی بدن” خود بازی می‌کنند.

کودکان معمولاً این فعالیت را با جنسیت یا روابط بزرگسالان (تا زمان نزدیک شدن به دوران بلوغ) مرتبط نمی‌دانند. Mottchildren

خودکاوی و خود ارضایی، نوعی رفتار شایع در کودکان است، به طوری که حتی ممکن است کودکان زیر 5 سال به راحتی آن را در مقابل دیگران انجام دهند. شاید والدین با دیدن فرزند خود احساس نگرانی کنند و تصور کنند که معصومیت کودکشان از دست رفته است، اما اینطور نیست.

کودکان خردسال درک درستی از فعالیت جنسی ندارند و تحریک دستگاه تناسلی به معنای داشتن فعالیت جنسی در آنها نیست. آنها تنها به دنبال کاوش و شناخت بدن خودشان هستند و گاهی نیز ممکن است این رفتار را برای کاهش استرس خود انجام دهند.

به گفته دیوید سوانسون، روانشناس کودک و خانواده در لس آنجلس: «این آغاز یک تجربه یادگیری مادام العمر در مورد بدن کودکان است که می‌تواند بعدا روی تمایلات جنسی آنها تاثیر بگذارد».

درک درست از علت خود ارضایی در کودکان به شما کمک می‌کند تا برخورد مناسب‌تری با کودک خود داشته باشید و بتوانید با واکنش‌های مناسب از وقوع رفتارهای ناسالم آینده پیشگیری کنید.

بیشتر بخوانید:

• درک مفهوم جنسیت در کودک
• نام صحیح اندام تناسلی برای کودکان
• مهارت های فرزند پروری

نشانه‌های خود ارضایی کودکان

خودارضایی در کودکان با بزرگسالان تفاوت‌هایی دارد و همانطور که گفتیم لزوما به معنای فعالیت جنسی نیست.  در این بخش از مقاله شما را به نشانه‌های خود ارضایی کودکان که خطر جدی ندارند و رفتاری نسبتا طبیعی در جهت ارضای کنجکاوی کودک هستند، آشنا خواهیم کرد. پس اگر رفتارهای زیر را در کودک دلبند خود دیدید، جای نگرانی نیست:

کودکان تا 4 سال

کودکان در این مرحله ممکن است رفتارهای زیر را از خود بروز دهند:

• برهنه بودن به آنها احساس راحتی می‌دهد.
• دوست دارند اندام تناسلی خود را لمس کنند.
• ممکن است تمایل داشته باشند که اندام تناسلی کودکان یا بزرگسالان آشنای خود را لمس کنند.
• علاقمند به لمس اندام جنسی والدین خود هستند.
• دیدن بدن برهنه بزرگسالان کنجکاوی آنها را بیشتر می‌کند.

کودکان 5 تا 9 سال

کودکان در این رنج سنی:

• تمایل دارند تنها به حمام و توالت بروند و دوست دارند حریم خصوصی آنها حفظ شود.
• ممکن است در خلوت خود خود ارضایی کنند.
• در مورد تمایلات جنسی کنجکاو می‌شوند. (به عنوان مثال ممکن است در رابطه با تفاوت‌های جنسیتی و نوع روابط و… از شما سوال‌هایی بپرسند.)

کودکان 10 تا 13 سال

کودکان در این گروه سنی ممکن است، نشانه‌های زیر را داشته باشند:

• کلمات جنسی و الفاظ خاصی را به کار ببرند.
• به رابطه با جنس مخالف علاقه نشان دهند.
• احتمال انجام دادن خودارضایی در خلوت نیز وجود دارد.

عوارض خود ارضایی کودکان

در بخش قبل اشاره کردیم که بیشتر رفتارهای جنسی کودکان طبیعی و بی‌خطر هستند و صرفا جنبه کنجکاوی دارند. اما شما به عنوان والدین آگاه، باید هوشیار باشید که این رفتارها به سمت رفتارهای ناسالم و خطرناک کشیده نشوند. اگر خود ارضایی در کودک به رفتاری ناسالم تبدیل شود، می‌تواند در هر رده سنی عوارض خاص خود را به دنبال باشد که معمولا شامل موارد زیر است:

• کودک درک کاملی از دو طرفه بودن عمل جنسی پیدا کرده است و تمایل به انجام آن دارد.
• کودک به این رفتار عادت پیدا می‌کند، نمی‌تواند روی فعالیت‌های دیگر تمرکز کند و آن را به اجبار انجام می‌دهد.
• هر زمان که استرس دارد یا ناراحت است، خودارضایی می‌کند و تکرار آن در روز مدام بیشتر می‌شود.
• ممکن است برقراری رابطه جنسی با کودک دیگری را تصور کند.
• این امکان وجود دارد که اقدام به برقراری رابطه با کودک دیگر کند.
• تمایل به تماس دهانی و تناسلی با کودکان دیگر دارد.
• ممکن است مدام احساس کسالت و ناراحتی داشته باشد.
• تمایل دارد با حیوانات رابطه برقرار ‌کند.
• کودکان دیگر را مجبور به رابطه جنسی می‌کند.
• برای برقراری رابطه پول مبادله می‌کند.
• تصاویر و فیلم‌های مستهجن از خود یا دیگران منتشر می‌کند.
• دچار التهاب، درد، خارش، قرمزی و تورم در ناحیه تناسلی می‌شود.
• ممکن است با آسیب زدن به بافت‌های حساس و دارای عروق خونی زیاد، دچار خونریزی شود.
• این احتمال نیز وجود دارد که دچار خشکی یا ترشح زیاد در ناحیه تناسلی شود.
• و…

کودکانی که چنین رفتارهایی را از خود بروز بروز می‌دهند، نیاز به بررسی و ارزیابی سریع دارند. باید علت این رفتارهای کودک توسط متخصص شناسایی شود تا بتوان اقدامات لازم جهت درمان و کنترل را انجام داد.

علت خود ارضایی در کودکان دختر

خود ارضایی در کودکان آن طور که به نظر می‌آید موضوع ساده و قابل درکی نیست و مسئله‌ای کاملا پیچیده و چند وجهی است، به همین دلیل نیاز به درکی عمیق از جنبه‌های روانی و فیزیکی کودکان دارد. به طور معمول تکرار این رفتار در کودکان به خاطر دلایلی که بالاتر اشاره کردیم اتفاق می‌افتد، اما به طور خاص در دختران می‌تواند به دلایل زیر و تحت تاثیر محیط اتفاق بیفتد:

1_ افزایش اطلاعات و آشنایی با بدن خود

ارتباط با دنیای پیرامون و افزایش آگاهی، اطلاعات کودکان در ارتباط با بدنشان را افزایش می‌دهد. این آگاهی می‌تواند آنها را نسبت به بدنشان حساس کند و به تدریج باعث خود ارضایی شود.

2_ تجربه تحریکات جدید

احساسات جدیدی که کودک شما با لمس بدن خودش تجربه می‌کند باعث ایجاد تفکرات جدیدی در ذهن او شده و تمایل او را به انجام دادن خود ارضایی بیشتر می‌کند.

3_ مقابله با احساسات ناراحت کننده

همانطور که پیش‌تر هم اشاره کردیم، یک علت خودارضایی در کودکان کاهش دادن احساساتی مانند استرس و نگرانی است. کودکان دختر نیز به دلیل روحیه حساسی که دارند ممکن است برای کاهش این احساسات دست به چنین رفتاری بزنند.

4_ آسیب‌های روحی و جنسی گذشته

گاهی اوقات آسیب‌های گذشته می‌تواند کودکان را به سمت خود ارضایی بکشاند. این آسیب‌ها می‌توانند شامل مواردی مانند سو‌ء استفاده‌های جنسی و روحی در گذشته باشند. در چنین شرایطی کودک تلاش می‌کند تا با خود ارضایی احساسات ناخوشایند گذشته را تغییر دهد.

پیشنهاد می‌دهیم که مقاله تربیت فرزند دختر را بخوانید تا شیوه صحیح ارتباط با او را یاد بگیرید؛ با ارتباط بهتر، کودک بیشتر به حرف‌های والدین گوش می‌دهد؛ بنابراین، احتمال اینکه این رفتار اشتباه را ترک کند، وجود دارد.

در برخورد با خودارضایی کودک دختر چه عکس‌العملی داشته باشیم؟

علت خود ارضايي در كودكان دختر هر چه که باشد،، نباید عکس‌العمل خیلی بدی نسبت به او نشان دهید؛ در اینجا، چند راهکار می‌گوییم که به شما در نشان دادن عکس‌العمل مناسب، کمک می‌کنند:

• حفظ آرامش و حد قضاوت: آرامش خود را حفظ کنید و فرزندتان را قضاوت نکنید. شما همچنین نباید به‌هیچ‌عنوان احساس شرم یا گناه را در او به‌وجود آورید. پیشنهاد می‌دهیم که برای حفظ آرامش، مقاله کنترل خشم در برابر کودکان را بخوانید.
• گفتگو و آموزش: با کودک دختر خود در مورد تغییرات بدنی و احساساتی که دارد، صحبت کنید. در حین صحبت کردن، اطلاعاتی در مورد خودارضایی را متناسب به سن کودک، به او توضیح دهید.
• تشویق به فعالیت‌های مثبت: شما می‌توانید کودک را به انجام فعالیت‌های مثبت‌تری مثل شرکت در کلاس‌های ورزشی یا داشتن فعالیت‌های اجتماعی تشویق کنید. به فرزند دختر خود بگویید که او از طریق این روش‌ها بهتر می‌تواند احساسات خود را بروز دهد.

عوارض خودارضایی کودکان دختر

علت خود ارضايي در كودكان دختر هر چه که است، شاید برخی عوارض داشته باشد که برخی از آن‌ها را در این جدول بررسی می‌کنیم:

علت خود ارضایی در کودکان چیست؟

همه کودکان به طور ذاتی کنجکاو هستند و دوست دارند چیزهای بیشتری یاد بگیرند. اولین چیزی که کنجکاوی هر کودکی را برمی‌انگیزد و در دسترس او قرار دارد، بدنش است. آنها دوست دارند تمام قسمت‌های بدن خود را بشناسند و گاهی حتی متوجه تفاوت‌هایی بین بدن خود و بدن خواهر یا برادر خود می‌شوند.

شاید از نظر بزرگسالان این کنجکاوی نوعی امر جنسی به نظر برسد، ولی برای کودک، این معنا را ندارد. در ادامه شما را با علت خودارضایی در کودکان که جزیی از روند طبیعی رشد آنهاست، آشنا می‌کنیم:

1_ شناخت بدن

نویسنده و مربی جنسی، کیم مارتین، می‌گوید:«خود ارضایی کلمه‌ای حساس برای اکثر مردم است. من ترجیح می‌دهم به جای این کلمه، از واژه خودکاوری یا لذت بردن از خود استفاده کنم».

فرقی نمی‌کند چه نامی برای آن انتخاب می‌کنید، به عقیده مارتین، این خودکاوی برای بسیاری از کودکان از سنین خیلی پایین شروع می‌شود. روند شناخت بدن برای کودکان در سنین مختلف به شرح زیر است:

نوزادی تا 3 سالگی

ممکن است تا قبل از سه سالگی، علائمی مانند نعوظ و ترشحات را در پسران و دختران خود ببینید که نشانه برانگیختگی جنسی نیستند و فقط نوعی رفلکس به شمار می‌آیند.

هر چه یک نوزاد بزرگ‌تر می‌شود و هماهنگی بیشتری در دست‌ها و بدنش ایجاد می‌شود، شیفتگی بیشتری برای لمس دستگاه تناسلی خود پیدا می‌کند. مددکار اجتماعی و کارشناس رشد کودک در دوناس، توضیح می‌دهد: «درست همانگونه که کودکان برای کشف وسایل داخل کابینت کنجکاو هستند، تمایل دارند تا آن چیزهایی را که در زیر پوشک پنهان شده است را نیز کشف کنند».

لورا ورسلر، مدیر اجرایی دسترسی به سلامت جنسی آلبرتا نیز می‌گوید: «همانطور که مکیدن انگشت شست دست می‌تواند برای یک کودک آرامش‌بخش باشد، مالیدن اندام تناسلی نیز می‌تواند چنین حسی داشته باشد».

از 3 تا حدود 6 سالگی

معمولا از حدود 3 تا 6 سالگی کودکان متوجه تفاوت‌های بدن خود با همسالان و جنس مخالف خود می‌شوند. به گفته ورسلر: «این بازه سنی، همان زمانی است که کودکان ممکن است به دلیل کنجکاوی، دکتر بازی کنند تا تفاوت‌ها را کشف کنند».

نکته: متخصصان نظرات متفاوتی در مورد معنای خودارضایی در کودکان دارند. برخی از آنها اعتقاد دارند که تخیلات جنسی تا زمان بلوغ اتفاق نمی‌افتند، یعنی حتی اگر پسری نعوظ صبحگاهی داشته باشد یا دختری مدام خودش را لمس کند، دلیلی بر تحریک و رسیدن به ارگاسم نیست. اما برخی دیگر از متخصصان نظر دیگری دارند. به عقیده آنها کودکان نیز می‌توانند تحریک شوند و حتی ممکن است در دوران نوزادی نیز ارگاسم را تجربه کنند.

اما به طور کلی هیچ یک از این نظرات قطعی نیست، چون به دلایل اخلاقی، نمی‌توان صحت آنها را روی کودکان بررسی کرد.

2_ کاهش استرس و اضطراب

به طور کلی دست‌ورزی و مالش اندام تناسلی تا حد ارگاسم، می‌تواند باعث ترشح دوپامین و اندورفین شود، که این هورمون‌ها باعث احساس آرامش می‌شوند. به همین دلیل برخی از کودکان از این رفتار برای کاهش دادن احساس استرس و اضطراب خود استفاده می‌کنند. در حقیقت هدف اصلی آنها از انجام این کار بیش از آن که لذت جنسی باشد، آرام شدن و احساس بیخیالی است.

شما بایدبرای کاهش استرس کودکان، شیوه ارتباط همدلانه با آن‌ها را یاد بگیرید تا با بروز احساسات، استرس کمی داشته باشند و به انجام رفتارهای اشتباه مثل خودارضایی تمایل پیدا نکنند. ما در سمینار ارتباط همدلانه، در مورد این روش ارتباطی، بیشتر صحبت می‌کنیم.

بیشتر بخوانید:

• تربیت کودک مستقل
• تربیت کودک خجالتی
• تربیت کودک قبل از مدرسه

در برخورد با خود ارضایی کودک چه عکس العملی داشته باشیم؟

این نکته خیلی مهم است که زمانی که متوجه شدید فرزندتان خود ارضایی می‌کند، چه برخوردی داشته باشید که اثرات منفی به دنبال نداشته باشد و اوضاع را بدتر نکند. بهتر است موارد زیر را در نظر داشته باشید:

آرامش خودتان را حفظ کنید: واکنش‌های تند و شدید شما به رفتار کودکتان، باعث احساس شرم شدید در کودکتان می‌شود و عزت نفس او را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بنابراین ضروری است که آرامش خودتان را حفظ کنید.

معنای حریم خصوصی را به کودکتان یاد بدهید: به کودک خردسال خود یاد بدهید که نباید در مقابل دیگران نواحی خصوصی خود را لمس کنند. به آنها بگویید که می‌دانید آنها اینکار را برای شناخت بیشتر بدنشان انجام می‌دهند اما افراد دیگر اجازه ندارند اندام خصوصی آنها را لمس کنند.

مراقب تصاویر و فیلم‌های مستهجن باشید: باید مراقب باشید که کودک‌تان از اطلاعاتی که مناسب سنش نیست دوری کند و اگر متوجه شدید که او کنجکاوی زیادی برای کشف این مسائل دارد، به او بگویید: «می‌دانم که کنجکاو هستی و دوست داری چیزهای بیشتری یاد بگیری، می‌توانیم کتابی که مناسب سن خودت هست تهیه کنیم تا اطلاعات بیشتری به دست بیاوری». همچنین می‌توانید در این زمینه با روانشناسان مخصوص کودک مشورت کنید.

بیشتر بخوانید:

• آموزش اندام خصوصی به کودکان
• نقش پدر در تربیت کودک
• نکات ضروری برای تربیت کودک دو ساله

درمان خود ارضایی در کودکان

برای ترک عادت خودارضایی در کودکان باید گام‌های زیر را طی کنید:

1_ با کودک خود صحبت کنید

در چنین شرایطی سعی کنید احساسی برخورد نکنید و منطقی رفتار کنید. سعی کنید بفهمید آنها این عمل را چند بار در روز انجام می‌دهند، کجا این کار را می‌کنند و چه احساسی نسبت به انجام این کار دارند.

2_ در حد نیاز به آنها اطلاعاتی در این باره بدهید

باید آنها را توجیه کنید که نباید در مکان‌های عمومی دست به چنین کاری بزنند تا از بروز سوء استفاده‌های جنسی پیشگیری کنید. انجام چنین کاری در ملا عام نشان از این دارد که کودک شما هنوز مفهوم اعضای خصوصی بدن را درک نکرده است.

3_ در مورد خطرات این کار به او آگاهی دهید

علت خود ارضايي در كودكان دختر و پسر هر چه که باشد، بهتر است به او بگویید که انجام دادن این کار می‌تواند باعث ایجاد عفونت شود و کاری غیربهداشتی است و ممکن است باعث ایجاد درد شود.

4_ فعالیت جایگزین به او پیشنهاد دهید

مهم‌ترین گام برای ترک هر عادتی، جایگزینی است. باید فعالیت جذاب دیگری را به او پیشنهاد دهید تا به جای خود ارضایی، خود را با او سرگرم کند و به او احساس خوشحالی بدهد. می‌توانید با او به پارک بروید، با هم فیلم ببینید، ورزش کنید، در یک کلاس هنری ثبت نام کنید و…

انجام دادن چنین فعالیت‌هایی علاوه بر این که می‌تواند مهارت آنها را بالا ببرد، از استرس و تنش آنها نیز کم می‌کند.

ما در مقاله ایده بازی با کودک در خانه، چندین فعالیت جایگزین و جذاب را برای کودکان معرفی کرده‌ایم که با انجام آن‌ها در محیط خانه، می‌توانید توجه کودک به این رفتار را کاهش دهید.

5_ با یک متخصص مشورت کنید

در نهایت اگر متوجه شدید با هیچ روشی نمی‌توانید خود ارضایی کودکتان را کاهش دهید و او این کار را بیش از حد انجام می‌دهد، به طوری که فعالیت‌های روزانه او مختل شده است، حتما با یک روانشناس کودک صحبت کنید.

۶_ محیطی امن و حمایتگر برای کودک ایجاد کنید

ایجاد محیطی امن و حمایتگر برای افزایش احساس راحتی کودکان جهت پیشگیری از خودارضایی در آن‌ها مهم است. احساس امنیت، اضطراب و استرس کودکان را از بین می‌برد؛ بنابراین، احتمال اینکه آن‌ها بر اثر تنش‌های ذهنی به رفتارهای نادرست مانند خودارضایی پناه ببرند، کاهش پیدا می‌کند.

وقتی کودک در محیطی حمایتگر قرار بگیرد، به راحتی احساسات خود را بروز می‌دهد؛ بنابراین، می‌توانید به‌روش درست‌تری احساساتش را مدیریت کنید.

برای ایجاد محیطی امن، باید فضایی جهت ابراز احساسات کودک به‌وجود آورید. برقراری ارتباط مثبت و مداوم با کودک نیز مؤثر است.

۷_ برای فعالیت‌های روزمره کودک برنامه‌ریزی انجام دهید

علت خود ارضايي در كودكان دختر و پسر، می‌تواند داشتن زمان خالی زیاد باشد؛ بنابراین، شما باید برای فعالیت‌های روزمره فرزندتان، برنامه‌ریزی انجام دهید. با داشتن برنامه‌ای منظم، کودک باید در فعالیت‌های مختلفی شرکت کند؛ برای همین، مشغول است و فرصت فکر کردن به رفتارهای اشتباه مثل خودارضایی را ندارد.

چند ایده برای فعالیت‌های روزمره:

• بازی‌های آموزشی
• مطالعه و خواندن کتاب
• انجام فعالیت‌های ورزشی
• کمک به کارهای خانه

۸_ مهارت‌های اجتماعی کودک را تقویت کنید

احساس تنهایی و انزوا را می‌توان یک علت خودارضایی در کودکان دختر و پسر دانست؛ بنابراین، شما با تقویت مهارت‌های اجتماعی کودک، به او کمک می‌کنید تا روابط سالم‌تر و مثبت‌تری با دیگران برقرار کند و با افزایش احساس تعلق و ارزشمندی، احساس تنهایی و انزوا را از بین ببرد.

این تعاملات مثبت می‌توانند بخش زیادی از زمان کودک را به خود اختصاص دهند؛ برای همین، کودک سرگرم ارتباطات می‌شود و فرصت کمتری برای فکر کردن به رفتارهای اشتباه دارد.

شما می‌توانید برای تقویت مهارت‌های اجتماعی، کودک را تشویق به شرکت در فعالیت‌های گروهی کنید یا فرصتی به‌وجود آورید تا او با هم‌سن‌وسال‌های خود، تعامل داشته باشد.

۹_ کودک را به ورزش و فعالیت‌های بدنی تشویق کنید

تشویق کودک به انجام فعالیت‌های بدنی، راهکاری مناسب برای حفظ سلامت روان او است. با انجام فعالیت‌های بدنی، هورمون‌های خوشحالی از جمله اندورفین در بدن کودک ترشح می‌شوند؛ بنابراین، استرس او کاهش و خلق و خوی او بهبود پیدا می‌کند.

فعالیت‌های بدنی روی بهبود مهارت‌های اجتماعی کودک نیز تأثیر دارند؛ مثلاً، اگر اسم او را در یک تیم فوتبال بنویسید، او در حین ورزش، با دیگران تعامل دارد و از تجربیات اجتماعی مثبتی بهره‌مند می‌شود.

اگر کودک تمایلی به نام‌نویسی در باشگاه‌های ورزشی ندارد، خود زمانی را برای فعالیت‌های بدنی خانوادگی در نظر بگیرید و از اعضای خانواده بخواهید که باید در یک بازه مشخص در روز، ورزش کنند.

کلام آخر

اگر نشانه‌های خود ارضایی را در کودک خود مشاهده کردید، آرامش خودتان را حفظ کنید. به یاد داشته باشید که اصلی‌ترین علت خودارضایی در کودکان کنجکاوی است، اما اگر واکنش غلظی از خودتان بروز دهید ممکن است او را نسبت به این رفتار حساس‌تر کنید و نتیجه معکوس بگیرید.

منابع:

• mottchildren
• webmd
• todaysparent