مراحل آموزش دستشویی رفتن به کودک 2 ساله 3 ساله 4 ساله چیست؟ از پوشک گرفتن کودک یکی از نقاط عطف زندگی او محسوب می‌شود و چگونگی طی کردن این مرحله، می‌تواند آثار بلند مدتی بر روان کودک داشته باشد. از پوشک گرفتن چه‌قدر طول می‌کشد؟
گفته می‌شود که ۷۵ درصد کودکان در بازه‌ی زمانی ۳ الی ۶ ماه، می‌توانند کنترل ادرار و مدفوع در طول روز را یاد بگیرند. کنترل کامل برای شب‌ها ممکن است تا ۵ الی ۷ سالگی طول بکشد. (منبع)
در ادامه، از پوشک گرفتن کودک را به صورت مرحله به مرحله آموزش می‌دهیم و به چالش‌های رایج در این زمینه می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
بهترین سن برای آموزش دستشویی رفتن
در منابع مختلف گفته می‌شود که سن مناسب برای از پوشک گرفتن کودک، به طور میانگین، بین ۱۸ تا ۲۴ ماهگی است؛ اما این بازه‌ی سنی وحی منزل نیست (!) و در ابتدا باید به نشانه‌ها توجه کنیم. نشانه‌هایی وجود دارند که با زبان بی‌زبانی بیان می‌کنند، کودک آمادگی جسمی و روانی از پوشک گرفته شدن را دارد.
برای برخی از کودکان ممکن است ایجاد این آمادگی تا سن ۳ الی ۳ سال و نیم هم طول بکشد. رفتارها یا نشانه‌هایی که گویای آمادگی کودک هستند، عبارتند از:
نشانه های آمادگی کودک 2 و 3 و 4 ساله برای دستشویی
- می‌بینیم که پوشک فرزندمان برای حداقل دو ساعت خشک باقی می‌ماند یا مثلا بعد از چرت‌های بین روز پوشک او خشک است.
- نسبت به خروج ادرار و مدفوع آگاهی پیدا کرده است؛ مثلا می‌بینیم که برای ادرار یا مدفوع کردن به کنجی از خانه یا مکان خلوتی می‌رود، دست از بازی می‌کشد یا حالت چهار زانو می‌نشیند و صورتش قرمز می‌شود.
- کودک نسبت به پوشک خیس یا کثیف واکنش نشان می‌دهد، حس ناخوشایندی دارد که پوشکش کثیف است و حتی شاید تلاش کند آن را در بیاورد.
- فرزندمان می‌تواند از دستورالعمل‌های ساده پیروی کند؛ یعنی به عنوان مثال جملاتی مثل «بیا لباس‌هایت را عوض کنیم.» یا «ظرف غذا را بگیر.» را متوجه می‌شود و انجام می‌دهد. (چون بعدا لازم است «بیا به دستشویی برویم.» را متوجه شود و همکاری کند.)
- می‌تواند به راحتی چهارزانو بنشیند، تعادل خود را حفظ کند و بلند شود؛ این مورد نشان می‌دهد که عضلات کودک برای نشستن روی توالت ایرانی آماده هستند. (یا حالت نشسته برای توالت فرنگی)
- می‌بینیم که فرزندمان به استقلال داشتن تمایل نشان می‌دهد؛ مثلا می‌خواهد برخی از کارها را به تنهایی انجام دهد. (این موضوع نشان‌دهنده‌ی آمادگی ذهنی او برای مستقل بودن در زمینه‌ی کنترل ادرار است.)
- یا حتی ممکن است ببینیم که کودک به محیط سرویس بهداشتی یا شرت کنجکاوی نشان می‌دهد.
در نتیجه، لازم است فقط به فاکتورِ سن توجه نکنیم و ببینیم تا چه میزان نشانه‌های آمادگی جسمی و روانی را در فرزندمان می‌بینیم. (البته تأخیر بیش از حد این موضوع می‌تواند پروسه را دشوارتر کند و برای کودک آسیب‌هایی به دنبال داشته باشد. در مقاله‌ی «عوارض دیر از پوشک گرفتن کودک» بیشتر به این موضوع پرداخته‌ایم.)
به احتمال زیاد برای آموزش دستشویی رفتن به کودکتان بارها شکست بخورید اما این قضیه کاملا طبیعی است و در ادامه هم راه حل‌هایی به شما پیشنهاد می دهیم که بتوانید مشکلتان را حل کنید. اول از همه قبل از اینکه سراغ مراحل آموزش برویم، باید بلد باشید که چگونه کودکتان را مسئولیت‌پذیر بار بیاورید به همین دلیل مقاله‌ی آموزش مسئولیت پذیری به کودکان می تواند گزینه‌ی مناسبی برای این قضیه باشد.
همچنین مقالات زیر می‌توانند به‌ترتیب برای تربیت بهتر کودکتان بسیار مفید باشند:
مراحل آموزش دستشویی رفتن به کودک 2 ساله 3 ساله 4 ساله
به طور کلی می‌توانیم بگوییم مراحل از پوشک گرفتن کودک برای سن‌های مختلف مشابه هستند؛ اما اگر می‌بینیم که سن فرزندمان رو به افزایش است و آمادگی لازم را در او مشاهده نمی‌کنیم، شاید دلایل دیگری وجود دارند که تمایل او را به همکاری در این زمینه پایین آورده‌اند.
مراحل آموزش دستشویی رفتن به کودک 4 ساله، 2 ساله و 3 ساله عبارتند از:
1ـ در قدم اول لازم است در شرایط مناسبی این پروسه را آغاز کنیم
یکی از دلایل شکست خوردن این پروسه، می‌تواند این باشد که در شرایط نامناسبی استارت کار را می‌زنیم! شرایط مناسب به این معناست که:
- تغییرات بزرگ دیگری در زندگی کودک اتفاق نیوفتاده باشد؛ تغییراتی مثل از شیر گرفتن، تغییر محل زندگی، عوض شدن شرایط زندگی یا آمدن خواهر و برادر جدید.
- محیطِ خانه در وضعیت آرام و بدون تنشی باشد.
- خودمان شرایط روحی و روانی مساعدی داشته باشیم؛ اگر تحت فشارهای دیگری هستیم، استرس داریم یا حس میکنیم ظرفیت روانیمان پایین آمده است، شاید نتوانیم صبوری لازم را به خرج دهیم و حتی بر میزان همکاری کودک هم تأثیر بگذاریم.
- مهمانی مهم، مسافرت یا برنامه‌هایی این‌چنینی پیش رو نداشته باشیم؛ چون لازم است از پوشک گرفتن را به صورت پیوسته پیش ببریم.
2ـ در مرحله‌ی بعدی محیط منزل را آماده میکنیم
برای آموزش دستشویی رفتن به کودک 2 ساله، می‌توانیم با اقداماتی محیط منزل را آماده‌سازی کنیم و نگرانی‌هایمان را بابت کثیف شدن خانه کاهش دهیم؛ به عنوان مثال:
- روی فرش‌ها را با رو فرشی‌های مخصوص بپوشانیم. (رو فرشی‌هایی که یک لایه‌ی پلاستیکی دارند و از عبور مایعات جلوگیری می‌کنند؛ اگر در بازار پیدا نکردیم، می‌توانیم خودمان نایلون را با سنجاق قفلی به رو فرشی متصل کنیم.)
- وسایلی که قابلیت شستشو ندارند و احتمال کثیف شدنشان وجود دارد را برای مدتی جمع کنیم. (به عنوان مثال برخی از صندلی‌ها)
- همچنین می‌توانیم از کاورهای مخصوص مبلمان که جنس پلاستیکی دارند هم استفاده کنیم.
3ـ در قدم سوم برای فرزندمان آمادگی ذهنی ایجاد میکنیم
تا زمانی که کودک نداند به چه دلیل باید برای ادرار و مدفوع کردن به سرویس بهداشتی برود، انگیزه‌ای هم برای همکاری نخواهد داشت؛ به خصوص که می‌تواند خیلی راحت این کار را در پوشک انجام دهد! ایجاد آمادگی ذهنی را به روش‌های زیر می‌توانیم انجام دهیم:
- قصه، نقاشی و بازی، زبان کودک هستند؛ می‌توانیم با داستان‌های خلاقانه توضیح دهیم که برای دور ریختنِ قسمت‌های غیر قابل استفاده‌ی غذاها به سرویس بهداشتی می‌رویم.
- یا با نقاشی اعضای داخلی بدن را بکشیم و نشان دهیم غذاها از چه مسیرهایی عبور می‌کنند تا در نهایت به عنوان ادرار و مدفوع به نقطه‌ی خروج نزدیک می‌شوند و ما برای کمک کردن به بدنمان به سرویس بهداشتی می‌رویم.
- خواندن کتاب داستان‌هایی که با این موضوع نوشته شده‌اند هم بسیار کمک‌کننده هستند؛ دیدن تصاویر کتاب و همدلی کودک با شخصیت اصلی، او را برای همکاری کردن ترغیب می‌کند.
- حتی می‌توانیم به عنوان الگو، موقع رفتن به سرویس بهداشتی به فرزندمان بگوییم که در حالِ رفتن به دستشویی هستیم و او ببیند که والدین هم از سرویس بهداشتی استفاده می‌کنند.
- می‌توانیم با کمک یکدیگر، به یکی از عروسک‌ها رفتن به سرویس بهداشتی را آموزش دهیم! به این صورت هم آموزش دادن را با بازی ترکیب کرده‌ایم و هم فرزندمان این فرصت را دارد که مراحل کار را مشاهده کند.
- مورد مهم بعدی این است که برای اشاره به ادرار و مدفوع از کلماتی که بار معنایی منفی دارند استفاده نکنیم؛ کلماتی مثل «پیف پیف» یا «بدبو». همچنین اگر حالت انزجار را زیاد از حد در چهره‌مان نشان دهیم، کودک نسبت به ادرار و مدفوع خود حس ناخوشایندی پیدا می‌کند و ممکن است ترسیده شود.
این مرحله به خلاقیت خودتان هم بستگی دارد؛ به روش‌های گوناگونی می‌توانید ایجاد آمادگی ذهنی را با بازی و داستان ترکیب کنید. (در مقاله‌ی «از پوشک گرفتن کودک» از صفر تا صد در مورد این موضوع صحبت کرده‌ایم.)
4ـ او را با محیط سرویس بهداشتی آشنا میکنیم
یکی از دلایل موفقیت‌آمیز نبودن آموزش دستشویی رفتن به کودک 2 ساله، می‌تواند ترس او از محیط سرویس بهداشتی باشد؛ یک کاسه‌ی سفید با چاه عمیقی به ناکجا آباد! یا یک وسیله‌ی عمودی با صدای ترسناک چسبیده به دیوار!
اگر با بازی و با استفاده از روش‌های جذاب، کودک را با محیط سرویس بهداشتی آشنا کنیم، انگیزه‌ی بیش‌تری برای همکاری خواهد داشت. به عنوان مثال می‌توانیم:
- یکی از اسباب‌بازی‌های کودک را گوشه‌ای از سرویس بهداشتی قایم کنیم و از او بخواهیم با چراغ‌های خاموش و با استفاده از چراغ قوه آن اسباب‌بازی را پیدا کند.
- با هم به خرید برویم و یک دمپایی فانتزی با انتخاب خودش مخصوص دستشویی بخریم.
- در مورد رایحه‌ی مایع دستشویی و رنگ آن با او صحبت کنیم، عکس میوه یا گلِ روی ظرف مایع را به او نشان دهیم و درباره‌ی بوی هرکدام از او نظر بپرسیم؛ حتی می‌توانیم دفعات بعدی با کمک یکدیگر مایع دستشویی را از فروشگاه انتخاب کنیم.
- می‌توانیم تصاویر انیمیشنی‌ای که مراحل دستشویی کردن یا شستشوی بعد از آن را نشان می‌دهند به دیوار سرویس بهداشتی بچسبانیم.
- اگر می‌خواهیم در ابتدای کار از لگن مخصوص استفاده کنیم، می‌توانیم آن را در گوشه‌ای از سرویس قرار دهیم و طریقه‌ی نشستن روی لگن را به کودک بیاموزیم تا کم‌کم با محیط سرویس بهداشتی هم آشنا شود.
از انیمیشن استفاده کنید!
مشاهده انیمیشن‌هایی مثل انیمیشن پایین در مسیر آموزش دستشویی به کودک 2 ساله و بالاتر کمک‌کننده است:
5ـ در مرحله‌ی پنجم وارد اصل ماجرا می‌شویم و پوشک را می‌گیریم!
پس از طی کردن این چهار مرحله، احتمالاً فرزندمان آمادگی ذهنی و جسمی لازم را برای از پوشک گرفته شدن دارد و می‌توانیم آموزش دستشویی رفتن به کودک 3 ساله را آغاز کنیم. گام‌های از پوشک گرفتن عبارتند از:
گام اول: گرفتن پوشک در طول روز
در گام اول، به صورت تدریجی پوشک کودک را در طول روز می‌گیریم و پس از موفقیت‌آمیز بودن این مرحله، پوشک را در طول شب هم حذف میکنیم. به این صورت که:
- در ابتدا از بازه‌های زمانی کوتاه‌تر شروع میکنیم (مثلا ۲ الی ۳ ساعت) و رأس ساعت‌های مشخصی کودک را باز می‌گذاریم.
- سپس در بازه‌های معینی کودک را به سرویس بهداشتی می‌بریم (مثلا هر ۲۰ دقیقه) و از او می‌خواهیم ۵ دقیقه روی توالت یا لگن بنشیند، حتی اگر نتیجه‌ای نداشت و ادرار یا مدفوع نکرد.
- در این ۵ دقیقه سعی میکنیم با هیجان‌انگیز کردن موضوع، او را به همکاری ترغیب کنیم؛ مثلا با اشاره کردن به نقاشی‌هایی که روی دیوار سرویس چسبانده‌ایم یا با ساختن داستان‌های خلاقانه (مثلا «پی‌پی‌ها؟! کجایین؟ نمی‌خواید برید خونتون؟ ما اومدیم بهتون کمک کنیم که برید پیش مامان باباتون.»).
- در روزهای اول، مسئولیت توجه به این موضوع و یادآوری کردن، بر عهده‌ی ماست؛ ممکن است کودک مشغول بازی باشد و تا دقیقه‌ی ۹۰ فراموش کند اطلاع دهد. لازم است به نشانه‌های دستشویی داشتنِ کودک و زمان‌هایی که معمولاً ادرار و مدفوع دارد توجه کنیم. (مثلا صبح‌ها بعد از بیدار شدن)
- اما به مرور می‌توانیم برای فرزندمان توضیح دهیم که مسئولیت اطلاع‌رسانی بر عهده‌ی خودش است و می‌دانیم که می‌تواند از عهده‌ی این کار بر بیاید. (تا حس استقلال و توانمندی کودک را بالا ببریم.)
- نکته‌ی کنکوری این است‌که اگر نتوانست ادرار و مدفوع خود را کنترل کند، به هیچ عنوان او را سرزنش نکنیم و صرفاً با یک جمله‌ی قاطعانه بگوییم:«جیش و پی‌پی فقط توی دستشویی.»
- سرزنش کردن کودک و پرخاشگری، هیچ کمکی به سریع‌تر پیش رفتن پروسه نمی‌کند و فقط ترس و اضطراب او را بالا می‌برد یا اعتماد به نفس و انگیزه‌اش را برای همکاری کردن کاهش می‌دهد.
در یک منبع معتبر در زمینه‌ی روانشناسی کودک گفته می‌شود که تنبیه و سرزنش کودک می‌تواند پروسه‌ی از پوشک گرفتن را تا ۶ ماه طولانی‌تر کند! (منبع)
- اگر بازه‌ی زمانی اولیه یعنی دو الی سه ساعت را با موفقیت پشت سر گذاشتیم، در قدم بعدی، این زمان را طولانی‌تر میکنیم (مثلا سه ساعت بیشتر کودک را باز می‌گذاریم.).
- هر بار فرزندمان به ما اطلاع داد که دستشویی دارد و برای رفتن به سرویس بهداشتی همکاری کرد، او را تشویق میکنیم و با گفتن جملات مثبت نشان می‌دهیم که متوجه تلاش و همکاری‌اش هستیم.
- به این صورت، کم‌کم بازه‌های زمانی را افزایش می‌دهیم تا برای کل روز کودک بتواند ادرار و مدفوع خود را کنترل کند.
قبل از ادامه مقاله پیشنهاد میکنیم مقاله علت دستشویی نرفتن کودک را بخوانید.
گام دوم: حذف پوشک در طول شب
برای آموزش دستشویی رفتن به کودک 4 ساله، 2 ساله و 3 ساله، در گام دوم پوشک را در طول شب هم طبق نکاتی که در ادامه آورده شده حذف میکنیم. به این صورت که:
- حذف پوشک شبانه معمولاً بیشتر طول می‌کشد و به صبوری و مداومت نیاز دارد.
- اگر حذف پوشک در طول روز موفقیت‌آمیز پیش رفت، هر موقع دیدیم فرزندمان پوشک خود را به مدت یک هفته در طول شب هم خشک نگه می‌دارد، می‌توانیم او را شب‌ها هم باز بگذاریم.
- این مرحله برای برخی از کودکان ممکن است تا ۴ الی ۵ سالگی هم طول بکشد.
- نشانه‌ی بعدی این است که کودک خودش از خواب بیدار شود و اطلاع دهد که به سرویس بهداشتی نیاز دارد.
- شاید در اوایل کار نیاز باشد خودمان رأس ساعت مشخصی بیدار شویم و او را به سرویس بهداشتی ببریم. (با آزمون و خطا متوجه می‌شویم که نصفه شب معمولاً چه ساعتی ادرار و مدفوع دارد.)
- بهتر است مصرف مایعات را در ساعات منتهی به خواب کاهش دهیم تا احتمال شب‌ادراری کم‌تر شود.
- به عنوان یک اقدام پیشگیرانه می‌توانیم روی تشک کودک، یک روکش با لایه‌ی پلاستیکی بیندازیم تا از خیس شدن جای خواب او جلوگیری کنیم.
- همچنین می‌توانیم شورت‌های مخصوصی که قابلیت جذب دارند به او بپوشانیم.
- حتما کودک را قبل از خواب به سرویس بهداشتی ببریم.
- هر شبی که توانست تا صبح جای خود را خشک نگه دارد یا برای رفتن به سرویس بهداشتی به ما اطلاع دهد، با عبارات مثبت او را تشویق کنیم.
- و به عکس، اگر نتوانست کنترل ادرار و مدفوع خود را نگه دارد، به هیچ عنوان سرزنش و پرخاش نمی‌کنیم؛ در عوض توضیح می‌دهیم که این یک اتفاق طبیعی است و به مرور می‌تواند از عهده‌ی این کار بر بیاید. (پرخاشگری، اضطراب کودک و حس توانمندی او را کاهش می‌دهد و حتی می‌تواند منجر به افزایش شب‌ادراری شود.)
- همچنین می‌توانیم با کمک خود کودک، زیرانداز او را بشوییم؛ نه به عنوان یک اقدام تنبیهی، بلکه برای تقویت مسئولیت‌پذیری، آشنا شدن او با پیامدهای طبیعی هر موضوع و تمرکز کردن روی راه‌حل‌ها.
مقالات «آموزش دستشویی رفتن کودک دختر» و «آموزش دستشویی رفتن کودک پسر» مکملی برای این مقاله محسوب می‌شوند.
چالش‌های رایج در آموزش دستشویی رفتن به کودک 4 ساله، 2 ساله و 3 ساله
چرا آموزش دستشویی رفتن به کودک 4 ساله‌ام خوب پیش نمی‌رود؟ اگر تا ۴ سالگی نتوانسته‌ایم پوشک را بگیریم، شاید قسمتی از پروسه را اشتباه انجام می‌دهیم. در این بخش به رایج‌ترین چالش‌های والدین و راهکارهای هر کدام می‌پردازیم.
1ـ مقاومت کودک برای رفتن به سرویس بهداشتی
در قدم اول لازم است رفتار کودک را زیر نظر بگیریم و دلایل مقاومت کردن او را شناسایی کنیم؛ رایج‌ترین علت‌های مقاومت کودک می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
الف) نداشتن آمادگی ذهنی یا جسمی
در بخش قبل در مورد نشانه‌های آمادگی جسمی کودک و ایجاد آمادگی ذهنی صحبت کردیم. اگر فرزندمان یکی از این آمادگی‌ها را کسب نکرده باشد، ممکن است برای رفتن به سرویس بهداشتی مقاومت بیش‌تری نشان دهد. (برای راهکارها به موارد بخش قبل مراجعه کنید.)
ب) عدم وجود رابطه‌ی باکیفیت بین والد و فرزند
آیا فرزندمان در زمینه‌ی موضوعات دیگر از ما حرف‌شنوی دارد؟ اگر رابطه‌ی خوبی با فرزندمان نداریم، او را زیاد سرزنش میکنیم یا درگیر پرخاشگری هستیم، ممکن است کودک درگیر لجبازی شود. در این صورت، لازم است روی مدیریت احساسات خود و کیفیت رابطه‌مان با کودک کار کنیم. (در مقاله‌ی «لجبازی کودک برای دستشویی رفتن» بیشتر به این موضوع پرداخته‌ایم.)
همچنین با توجه به اینکه لجبازی در میان کودکان به ویژه کودکان زیر ۴ سال، بسیار رایج است مقالات زیر می‌توانند بسیاری از مشکلات شما را بر طرف کنند:
پ) ترس از محیط سرویس بهداشتی
ترس از چاه توالت، فلاش تانک، افتادن در کاسه‌ی توالت فرنگی و … می‌تواند منجر به مقاوم
ت کودک شود. در این صورت با جذاب‌تر کردن محیط سرویس بهداشتی و استفاده از بازی و داستان می‌توانیم این مشکل را برطرف کنیم. (در بخش قبل در مورد راهکارها صحبت کردیم.) همچنین شاید نیاز باشد در ابتدا از لگن‌های آموزشی با طرح‌های فانتزی استفاده کنیم.
ت) ترس و اضطراب کودک
آیا فرزندمان کودک مضطربی است؟ یا قبلاً به خاطر کثیف شدن جایی از منزل او را سرزنش کرده‌ایم؟ اضطراب کودک می‌تواند مقاومت او را بالا ببرد؛ چون نگران است که از عهده‌ی این کار بر نیاید یا مجدداً مورد خشم والدین قرار بگیرد.
در این صورت لازم است بابت عصبانیت‌های گذشته‌مان از او معذرت‌خواهی کنیم، به او اطمینان دهیم که همچین اتفاقی مجدداً رخ نمی‌دهد و اشکالی ندارد اگر گاهی نتواند کنترل ادرار و مدفوع خود را نگه دارد، بیان کنیم که مطمئن هستیم می‌تواند از عهده‌اش بر بیاید و احساسات او را به رسمیت بشناسیم. (یعنی بگوییم که می‌توانیم ترس یا اضطراب او را درک کنیم و همدلی داشته باشیم.)
2ـ پسرفت کردن!
گاهی پیش می‌آید که کودک در ابتدا همکاری داشته اما بعد از مدتی پسرفت می‌کند و نمی‌تواند کنترل ادرار و مدفوع خود را نگه دارد. این اتفاق می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد؛ مثلا تغییرات استرس‌زایی مثل آمدن خواهر یا برادر جدید، تنش و درگیری داخل محیط خانه، شروع شدن مهد کودک، تغییر محل زندگی، مشکلات جسمی مثل یبوست یا عفونت ادراری، ترسیدن از موضوع خاصی، تلاش برای جلب توجه والدین یا مسافرت‌ها و مهمانی‌های طولانی.
در ضمن در این بین برای آماده کردن فرزندتان برای روز اول مهدکودک حتما این مقاله را بررسی کنید.
در این صورت می‌توانیم با کودک گفتگو کنیم و علت را از خودش بپرسیم، از تنبیه یا سرزنش کردن بپرهیزیم، موفقیت‌های کوچک او را با جملات مثبت تشویق کنیم، از کتاب داستان‌های مرتبط استفاده کنیم و در نهایت اگر کودک بیش از حد مقاومت می‌کند، برای مدتی این پروسه را متوقف کنیم. در بسیاری از مواقع، خطاهای فرزند پروری مانند عجله در آموزش، مقایسه با سایر کودکان یا نادیده گرفتن احساسات کودک، روند آموزش را سخت‌تر و پرتنش‌تر می‌کند؛ پس لازم است با آگاهی بیشتر و صبوری، مسیر را به درستی ادامه دهیم.
کلام آخر
به پایان مقاله‌ی آموزش دستشویی رفتن به کودک 4 ساله، 2 ساله و 3 ساله رسیدیم. به عنوان نکته‌ی پایانی باید بگوییم یک اصل طلایی در این پروسه، صبوری است. کودکان با سرعت‌های متفاوتی می‌توانند کنترل ادرار و مدفوع و اطلاع دادن برای رفتن به سرویس بهداشتی را یاد بگیرند. صبوری، مداومت و حفظ آرامش، به طی کردنِ بهتر این دوران کمک می‌کند.
شما در زمینه‌ی از پوشک گرفتن فرزندتان با چه چالش‌هایی روبه‌رو هستید؟ نظرات و تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
منبع:
