اختلالات تناسلی در کودکان شامل مشکلات مادرزادی یا اکتسابی در دستگاه تناسلی است که میتواند بر سلامت جسمی و روانی کودک تأثیر بگذارد. این مشکلات ممکن است شامل ناهنجاریهای ساختاری، عفونتها یا اختلالات عملکردی باشند.
والدین معمولاً هنگام تعویض پوشک، استحمام یا در دوران رشد کودک متوجه این مشکلات میشوند. برخی از این اختلالات بدون نیاز به درمان برطرف میشوند، اما موارد جدیتر نیاز به مداخله پزشکی دارند. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب میتواند از عوارض طولانیمدت جلوگیری کند. اگر متوجه حالتی غیرعادی در ناحیه تناسلی کودک خود شدید، خواندن این مقاله میتواند به یافتن راهکار برای برطرف کردن آن کمک کند.
چگونه اختلالات تناسلی در کودکان را تشخیص دهیم؟
تشخیص اختلالات تناسلی در کودکان به بررسی علائم ظاهری، تغییرات در رفتار ادراری یا تناسلی و در برخی موارد انجام آزمایشات پزشکی نیاز دارد. در بسیاری از موارد، معاینه بالینی توسط پزشک اطفال یا متخصص اورولوژی اطفال میتواند ناهنجاریهای اولیه را شناسایی کند. همچنین، برخی از مشکلات تناسلی ممکن است تنها از طریق آزمایشهای تصویربرداری، آزمایش خون یا بررسیهای هورمونی قابل تشخیص باشند.
چرا تشخیص زودهنگام این اختلالات اهمیت دارد؟
- پیشگیری از عوارض طولانیمدت: بسیاری از اختلالات تناسلی اگر درمان نشوند، میتوانند باعث مشکلات باروری، عفونتهای مکرر یا اختلالات هورمونی در آینده شوند.
- بهبود کیفیت زندگی کودک: تشخیص و درمان زودهنگام میتواند از مشکلات روانی ناشی از این اختلالات جلوگیری کند.
- کاهش نیاز به جراحیهای پیچیده در آینده: برخی از ناهنجاریهای تناسلی در صورت تشخیص بهموقع، با روشهای سادهتری قابل درمان هستند.
لازم به ذکر است که برای آشنایی بیشتر با مباحث گرایش جنسی در نوجوانان و علائم پریود شدن دختران، میتوانید به مقالات لینک شده مراجعه کنید.
انواع مشکلات دستگاه تناسلی کودکان
اختلالات تناسلی در کودکان میتوانند به دو دسته اصلی تقسیم شوند:
- اختلالات تناسلی در کودکان دختر
- اختلالات تناسلی در کودکان پسر
هر یک از این مشکلات دارای علائم، علل و روشهای درمان متفاوتی هستند که در ادامه به تفکیک بررسی خواهیم کرد.
آشنایی با مراحل رشد جنسی کودک میتواند به شما کمک کند تا ارزیابی بهتری از نحوه رشد فرزند خود داشته باشید.
صوت روانشناسی: سوالات مهم درباره تربیت جنسی!
سخنران: درنا شریفی، روانشناس کودک
اختلالات تناسلی در کودکان دختر
دستگاه تناسلی دختران ممکن است دچار مشکلات مادرزادی یا اکتسابی شود که در صورت عدم تشخیص و درمان بهموقع، میتوانند بر سلامت عمومی و عملکرد طبیعی بدن آنها تأثیر بگذارند. برخی از این مشکلات شامل ناهنجاریهای ساختاری، عفونتها و اختلالات هورمونی هستند.
۱_ چسبندگی لابیا (چسبندگی لبهای کوچک واژن)
چسبندگی لابیا زمانی رخ میدهد که لبهای کوچک واژن (لابیا مینور) به یکدیگر متصل شده و ورودی واژن را تا حدی یا بهطور کامل مسدود میکنند. این مشکل بیشتر در نوزادان و کودکان خردسال مشاهده میشود.
علائم:
- ناتوانی در مشاهده ورودی واژن
- مشکل در خروج ادرار یا تغییر در جهت آن
- عفونتهای مکرر ادراری
در ضمن، اگر تمایل به یادگیری عمیقتری دربارهی آموزش اندام خصوصی به کودکان و کتاب های تربیت جنسی کودکان دارید، پیشنهاد میکنیم این مطالب لینک شده را بخوانید.
روش درمان:
- در موارد خفیف، ممکن است نیازی به درمان نباشد و مشکل خودبهخود برطرف شود.
- در موارد شدیدتر، پزشک ممکن است کرمهای حاوی استروژن یا کورتیکواستروئید تجویز کند.
- در برخی موارد نادر، در صورتی که چسبندگی شدید باشد، ممکن است نیاز به جداسازی لابیا توسط پزشک باشد.
همچنین بد نیست بدانید که مطالب لینک شده میتوانند دید شما را نسبت به موضوعات توضیح پریود برای کودکان و بازی با اندام تناسلی در کودکان گسترش دهند.
۲_ عفونتهای واژن (واژینیت) در کودکان
واژینیت یا التهاب واژن در کودکان میتواند ناشی از عوامل عفونی، حساسیت به مواد شیمیایی، عدم رعایت بهداشت و یا ورود اجسام خارجی به واژن (مانند دستمالکاغذی) باشد. این مشکل در میان کودکان شایع است؛ زیرا پوست و مخاط واژن آنها نازکتر و حساستر از بزرگسالان است.
علائم:
- خارش و سوزش در ناحیه تناسلی
- قرمزی و التهاب اطراف واژن
- ترشحات غیرطبیعی (با رنگ، بو یا قوام غیرمعمول)
گفتنیست که برای درک بهتر مفاهیم مرتبط با نعوظ در کودکان و اختلالات تناسلی در کودکان، مطالعهی این مقالات لینک شده بسیار مفید خواهد بود.
روش درمان:
- رعایت بهداشت و شستوشوی ناحیه تناسلی با آب ولرم و شویندههای ملایم
- استفاده از لباس زیر نخی و اجتناب از پوشیدن لباسهای تنگ
- در صورت عفونت باکتریایی یا قارچی، پزشک ممکن است آنتیبیوتیک یا داروهای ضدقارچ تجویز کند.
در همین راستا، پیشنهاد میشود برای آشنایی دقیقتر با موضوعات نام صحیح اندام تناسلی برای کودکان و خودارضایی در کودکان، به این نوشتهها لینک شده مراجعه نمایید.
۳_ ناهنجاریهای پرده بکارت
پرده بکارت یک لایه نازک از بافت است که ورودی واژن را جزئی یا بهطور کامل پوشانده است. برخی دختران ممکن است دچار ناهنجاریهایی در پرده بکارت باشند که باعث انسداد واژن شود. انواع ناهنجاریهای پرده بکارت عبارتند از:
- پرده بکارت بسته (Imperforate Hymen): در این حالت، پرده بکارت بهطور کامل بسته است و هیچ راهی برای خروج خون قاعدگی وجود ندارد.
- پرده بکارت سوراخدار (Microperforate Hymen): در این نوع، پرده بکارت دارای سوراخهای بسیار کوچک است که میتواند باعث تجمع خون قاعدگی شود.
- پرده بکارت دو دهانهای (Septate Hymen): یک بافت اضافه در وسط پرده وجود دارد که آن را به دو قسمت تقسیم میکند.
علائم:
- درد و فشار در ناحیه شکم
- عدم مشاهده قاعدگی در سن بلوغ، درحالیکه سایر علائم بلوغ ظاهر شدهاند
- مشکل در دفع ادرار یا حرکات روده
به عنوان تکمیلکنندهی مطالب بالا، این مقالات لینک شده میتوانند اطلاعات خوبی در خصوص با دکتر بازی بچه ها چه برخوردی کنیم و بیداری جنسی در کودکان ارائه دهند.
روش درمان:
- در صورتی که پرده بکارت کاملاً بسته باشد، نیاز به جراحی سادهای برای ایجاد یک بازشدگی کوچک است.
- اگر پرده فقط جزئی بسته باشد، ممکن است نیازی به درمان نداشته باشد و در آینده خودبهخود باز شود.
پیشنهاد میکنیم مقاله پاسخ به سوالات جنسی کودکان را مطالعه کنید تا بدانید زمانی که فرزندتان سوالی از شما میپرسد باید چگونه جواب او را بدهید.
۴_ ناهنجاریهای رحمی و واژینال
برخی از دختران ممکن است با مشکلات مادرزادی در رحم یا واژن متولد شوند که میتوانند بر سلامت جنسی و باروری آینده آنها تأثیر بگذارند. انواع ناهنجاریهای رحم و واژن عبارتند از:
- رحم دوشاخ (Bicornuate Uterus): رحم به دو حفره مجزا تقسیم شده است که میتواند باعث سقطهای مکرر یا مشکلات قاعدگی شود.
- رحم تکشاخ (Unicornuate Uterus): یک طرف از رحم بهطور کامل تشکیل نشده است که میتواند مشکلات باروری ایجاد کند.
- واژن دوگانه (Double Vagina): در این ناهنجاری، دو واژن جداگانه وجود دارد که ممکن است یک یا هر دو راه ورود داشته باشند.
برای روشنتر شدن موضوع، پیشنهاد میشود نگاهی نیز به مطالب لینک شده مرتبط با رابطه جنسی در حضور نوزاد و کنترل رفتار جنسی کودک رفتارهای جنسی خطرناک در کودکان و نوجوانان بیندازید.
علائم:
- قاعدگی نامنظم یا درد شدید هنگام قاعدگی
- مشکلات باروری در بزرگسالی
- احساس فشار یا توده در شکم
روش درمان:
- بسته به شدت ناهنجاری، ممکن است نیاز به جراحی اصلاحی برای ترمیم رحم یا واژن وجود داشته باشد.
- در برخی موارد خفیف، ممکن است نیازی به مداخله پزشکی نباشد و فرد بتواند زندگی عادی داشته باشد.
در ادامهی این بحث، مطالعهی مقالات لینک شده میتواند به افزایش درک شما از کنجکاوی کودکان در مورد اعضای بدن و درک مفهوم جنسیت در کودک کمک کند.
اینها برخی از مشکلات رایج در دستگاه تناسلی دختران بودند. در پیام بعدی، اختلالات تناسلی در کودکان پسر را بررسی میکنیم.
توجه: به عنوان یک پدر و مادر آگاه باید مراقب رفتارهای جنسی خطرناک در کودکان و نوجوانان خود باشید.
اختلالات تناسلی در کودکان پسر
دستگاه تناسلی پسران نیز ممکن است دچار مشکلات مادرزادی یا اکتسابی شود که برخی از آنها بدون درمان بهبود مییابند، اما برخی دیگر نیاز به مداخله پزشکی دارند. در ادامه، مهمترین اختلالات تناسلی در کودکان پسر را بررسی میکنیم.
۱_ بیضه نزولنکرده (کریپتورکیدیسم – Cryptorchidism)
بیضه نزولنکرده حالتی است که در آن یک یا هر دو بیضه در زمان تولد داخل کیسه بیضه قرار نگرفته و در مسیر شکمی یا کشاله ران باقی مانده است. این مشکل یکی از شایعترین ناهنجاریهای تناسلی در نوزادان پسر نارس محسوب میشود. اختلالات هورمونی در دوران بارداری و مشکلات مادرزادی در رشد بیضهها از جمله علل بروز این مشکل است.
علائم:
- عدم مشاهده یا لمس یک یا هر دو بیضه در کیسه بیضه
- عدم تقارن در کیسه بیضه
- در برخی موارد، درد یا ناراحتی
لازم است اضافه کنیم که منابع لینک شده اطلاعات جامعتری دربارهی علت تحریک شدن کودک و خودلمسی کودک ارائه میدهند.
روش درمان:
- در برخی موارد، بیضه تا ۶ ماهگی بهطور طبیعی پایین میآید.
- اگر تا یک سالگی بیضه پایین نیاید، معمولاً پزشکان جراحی (ارکیوپکسی) را توصیه میکنند.
- در صورت عدم درمان، ممکن است خطر ناباروری یا سرطان بیضه افزایش یابد.
“According to a study published in the Pediatrics Urology Journal, approximately 3 to 5 percent of newborn boys have undescended testicles, and this rate increases to 30 percent in premature infants.”
طبق مطالعهای که در مجله Pediatrics Urology Journal منتشر شده است، حدود ۳ تا ۵ درصد نوزادان پسر دچار بیضه نزولنکرده هستند و در نوزادان نارس، این میزان به ۳۰ درصد میرسد.
۲_ هیپوسپادیاس (Hypospadias) – غیرطبیعی بودن محل خروج مجرای ادراری
هیپوسپادیاس یک نقص مادرزادی است که در آن مجرای خروجی ادرار (میتوس) بهجای نوک آلت تناسلی، در قسمت پایینی آن قرار دارد. این ناهنجاری درجات مختلفی دارد و در موارد شدید، ادرار کردن را دشوار میکند. عوامل ژنتیکی و سابقه خانوادگی و مواجهه مادر با مواد شیمیایی یا داروهای هورمونی در دوران بارداری، علل بروز این ناهنجاری است.
علائم:
- قرار گرفتن سوراخ مجرای ادراری در زیر آلت تناسلی (بهجای نوک)
- انحنای غیرطبیعی آلت تناسلی
- دوشاخه شدن جریان ادرار
- مشکل در ادرار کردن در حالت ایستاده
به منظور تکمیل اطلاعات فوق، بد نیست به مقاله لینک شده در زمینهی تربیت جنسی کودک نیز مراجعه نمایید.
روش درمان:
- تنها روش درمان، جراحی اصلاحی است که معمولاً در ۶ تا ۱۲ ماهگی انجام میشود.
- اگر درمان نشود، میتواند منجر به مشکلاتی در دفع ادرار و حتی باروری در آینده شود.
۳_ هیدروسل (Hydrocele) – تجمع مایع در اطراف بیضهها
هیدروسل به تجمع غیرطبیعی مایع در کیسه اطراف بیضهها گفته میشود که باعث تورم بیضه میشود. این مشکل معمولاً بدون درد است و در نوزادان پسر بسیار شایع است. نارس بودن نوزاد و بسته نشدن کانال ارتباطی بین شکم و کیسه بیضه در دوران جنینی از علل بروز این اتفاق است.
علائم:
- تورم یکطرفه یا دوطرفه کیسه بیضه
- احساس سنگینی در کیسه بیضه
- در موارد شدید، ناراحتی یا درد خفیف
روش درمان:
- اکثر موارد تا یک سالگی بهطور خودبهخود برطرف میشوند.
- در صورت ادامه داشتن تورم پس از یک سالگی یا ایجاد درد، نیاز به جراحی خواهد بود.
برای آشنایی بیشتر با مباحثی مثل کم خونی کودکان و فواید امگا 3 برای کودکان میتوانید به همین مقالات مراجعه کنید.
۴_ فتق اینگوینال (Inguinal Hernia) – بیرونزدگی روده از کانال اینگوینال
فتق اینگوینال زمانی رخ میدهد که بخشی از روده از طریق یک کانال در ناحیه کشاله ران به داخل کیسه بیضه وارد شود. این مشکل معمولاً در نوزادان پسر دیده میشود و میتواند دردی خفیف تا شدید ایجاد کند. نقص در بسته شدن کانال اینگوینال در دوران جنینی و ضعف عضلانی مادرزادی در ناحیه کشاله ران سبب بروز این اختلال در کودکان پسر میشود.
علائم:
- وجود تودهای قابل مشاهده در کشاله ران یا کیسه بیضه
- افزایش اندازه توده هنگام گریه یا زور زدن کودک
- درد و ناراحتی (در موارد شدید)
روش درمان:
- درمان اصلی، جراحی برای ترمیم فتق است.
- در صورت گیر افتادن روده در فتق، ممکن است منجر به اختلال در خونرسانی و عوارض خطرناکی شود که نیاز به جراحی اورژانسی دارد.
در ضمن اگر تمایل به یادگیری عمیقتری دربارهی موضوعاتی مثل بهترین آب میوه برای کودکان و معجون رشد کودک دارید، پیشنهاد میکنیم این مقالات را بخوانید.
۵_ پیچخوردگی بیضه (Testicular Torsion)
پیچخوردگی بیضه یک وضعیت اورژانسی است که در آن طناب اسپرماتیک که خونرسانی به بیضه را تامین میکند، دچار چرخش شده و جریان خون را مسدود میکند. این مشکل نیاز به درمان فوری دارد، زیرا در صورت عدم درمان سریع، میتواند منجر به از دست رفتن بیضه شود. ناهنجاریهای مادرزادی در بیضه و فعالیت بدنی شدید یا آسیب به ناحیه تناسلی سبب بروز این اتفاق میشود.
علائم:
- درد شدید و ناگهانی در بیضه یا کشاله ران
- تورم و قرمزی در کیسه بیضه
- حالت تهوع و استفراغ
روش درمان:
- این مشکل یک اورژانس پزشکی است و باید فوراً به بیمارستان مراجعه کرد.
- درمان اصلی، جراحی فوری برای بازگرداندن جریان خون به بیضه است.
- اگر درمان بهموقع انجام نشود، ممکن است منجر به از دست رفتن دائمی بیضه شود.
مقالات روبرو میتوانند به افزایش درک شما از موضوعاتِ بچه ای که دارو نمیخوره و کوتاهی قد در کودکان کمک کنند.
کلام آخر
اختلالات تناسلی در کودکان ممکن است در ابتدا نگرانکننده به نظر برسند، اما بسیاری از آنها با تشخیص زودهنگام و مداخلات پزشکی قابل درمان هستند. مهمترین اقدام والدین، مشاهده دقیق علائم در کودک و مراجعه سریع به پزشک در صورت وجود مشکلات مشکوک است. بنابراین، در صورت مشاهده مشکل، آرامش خود را حفظ کنید و در اولین فرصت از یک پزشک متخصص مشورت بگیرید.
