کودکان خردسال دائما درحال شنیدن کلمات از والدین و بزرگترها هستند. ممکن است گاهی کودکان کلماتی بگویند که چندان دوست‌داشتنی نیست. تربیت کودک فحاش یکی از مشکلات بزرگ برای والدین است و برخی از آن‌ها نمی‌دانند که روش برخورد با یک کودک فحاش چیست؟ در ادامه چند راهکار را برای شما به طور خلاصه مطرح کرده‌ایم و آن‌ها را مورد بحث قرار خواهیم داد.

• صبورانه برخورد کرده و قبل از واکنش دادن مکث کنید.
• ریشه مسئله را بیابید.
• کلمات قابل قبول را بیان کنید.
• مرز‌ها و قوانین را به کودک خود یادآور شوید.
• آرام بمانید و آرامش خود را حفظ کنید.
• ارتباط موثر برقرار کنید.
• از رفتار مثبت کودک خود تمجید کنید.
• از متخصصان کمک بگیرید.

تربیت کودک فحاش یکی از مشکلات بزرگ برای والدین است و برخی از آن‌ها نمی‌دانند که روش برخورد با یک کودک فحاش چیست؟ ارتباطات انسانی ناخواسته در هر محیطی به چشم می‌خورد و شما نمی‌توانید از قرارگیری فرزندتان در معرض فحش و ناسزا جلوگیری کنید. در ادامه با ما همراه باشید تا دلایل فحاشی کودکان و اصول برخورد با کودکان بد دهن را بررسی کنیم.

چرا بچه ها فحش می دهند؟

استفاده از فحش و کلمات ناساز در بین بچه ها، یکی از مسائل رایج و نگران‌کننده‌ای است که بسیاری از والدین و مربیان با آن مواجه می‌شوند. این رفتارها ممکن است در نظر برخی از افراد به احترام ارتباطی نداشته باشد ولی آن‌ها می‌توانند تأثیرات مخرب و جبران‌ناپذیری در زندگی کودکان بگذارند. در این مقاله، به بررسی علل و دلایلی که باعث می‌شود بچه ها فحش دهند، می‌پردازیم و راهکارهایی را برای کنترل و مدیریت این مشکلات ارائه خواهیم داد.

بیشتر بخوانید:

• فرزند پروری چیست؟
• سبک های فرزند پروری
• کنترل خشم در برابر کودکان

نیاز به جلب توجه و دریافت واکنش

بعضی از بچه ها به دلیل کمبود توجه و واکنش از سوی اطرافیان، به فحش دادن روی می‌آورند. آن‌ها ممکن است به دلیل کمبود توجه، تمایل داشته باشند با استفاده از کلمات ناساز توجه و واکنش والدين را به خود جلب کنند.

فحش دادن بخاطر احساسات منفی

کودکانی که نتوانند به درستی احساسات خود را بیان کنند، ممکن است به جای آن از کلمات ناساز استفاده کنند. این ممکن است به دلیل ناتوانی در تشخیص واژگان مناسب برای بیان احساساتشان باشد یا به دلیل نبود، مهارت‌های ارتباطی در این زمینه اتفاق بی‌افتد. آن‌ها ممکن است نتوانند احساسات خود را به درستی ابراز کنند و به جای آن فحش دهند.

تربیت کودک فحاش؛ تأثیرات محیطی برروی ادبیات زبانی کودکان

محیط اطراف بچه ها می‌تواند به طور قابل توجهی بر رفتار آن‌ها تأثیر بگذارد. در برخی موارد، کودکان ممکن است از محیطی که در آن بزرگ می‌شوند، الگوبرداری کنند و کلمات ناسازو فحش را از افراد بزرگتر یا هم‌سن و سالان خود بیاموزند. به علاوه، اگر کودکان در محیطی با تکرار کلمات ناساز بزرگ شوند، احتمالاً این عادت را در زندگی خود تکرار خواهند کرد.

آیا فضای مجازی باعث فحش دادن بچه ها میشود؟

رسانه‌ها و فضای مجازی نقش مهمی در شکل‌گیری رفتار بچه ها ایفا می‌کنند. برنامه‌های تلویزیونی، فیلم‌ها و بازی‌های ویدئویی، به طور مستقیم یا غیرمستقیم، می‌توانند زبان روزمره کودکان را تغییر دهند و استفاده از فحش را ترویج دهند.

هرآنچه بچه ها تماشا می‌کنند ممکن است از جنبه‌های فرهنگی و اجتماعی مختلفی در نهایت منجربه فحش دادن در کودکان شود.

بچه ها از چه زمانی شروع به فحش دادن می کنند؟

یک مطالعه در سال 2013 بر روی کودکان انجام شد. این مطالعه نشان داد که کودکان در 8 سالگی 54 کلمه زشت و تابو را می‌دانند. در این سن، پرکاربردترین و رایج‌ترین کلمه بین کودکان (احمق) است. کودکان بین سنین 5 تا 11 سال ممکن است از کلمات زشت و ناسزا بدون دانستن معنی آن‌ها استفاده کنند. کودکان از چه زمانی شروع به فحاشی می‌کنند؟

بیشتر بخوانید:

• چالش های فرزند پروری
• تربیت کودک پنج ساله

فحاشی کردن کودک برای دریافت عکس العمل از والدین

واکنش والدین هنگام فحاشی کودکان اهمیت بسیاری دارد. اگر هنگام شنیدن کلمات زشت از دهان فرزندانتان بخندید و یا به شدت او را سرزنش کنید، کودک از توجه شما لذت می‌برد. بنابراین، ممکن است دوباره کار زشت خود را تکرار کند.

فحاشی کودک برای حضور در اجتماع

اگر احساس می‌کنید فرزندتان فحش می‌دهد تا جایی در اجتماع پیدا کند، باید درمود آن با او صحبت کنید. برخی از کودکان فکر می‌کنند برای اینکه جامعه‌آن‌ها را بپذیرد باید فحش بدهند. سعی کنید فرزند خود را هدایت کنید تا از کلمات مثبت استفاده کند تا بین مردم محبوب بماند.

بیشتر بخوانید:

• تربیت اجتماعی کودک

فحاشی کردن کودک به دلیل عصبانیت و ناامیدی

یکی از زمان‌هایی که کودک شروع به فحاشی و استفاده از کلمات زشت می‌کند، زمان عصبانیت و ناامیدی است. برای تربیت کودک فحاش باید او را به آرامش دعوت کنید. در ادامه مطلب این مقاله به اصول ترتیب کودک فحاش توجه کنید.

اصول طرز برخورد با کودک بد دهن

کودکان در سن کم، به خصوص از طریق مدرسه، روزبه‌روز اجتماعی‌تر می‌شوند. آن‌ها کاملا آگاه هستند که بزرگسالان رفتارهایی دارند که کودکان نباید انجام دهند. به عنوان مثال، پدربزرگ در حال تماشای یک مسابقه، ناخواسته ناسزا می‌گوید.

آن‌ها همچنین می‌دانند که برای هر مکانی قوانین متفاوتی وجود دارد. برای مثال کودکان بدون شلوار به مدرسه یا فروشگاه نباید بروند. “کودکان مفهوم محیط را درک می‌کنند”. به محیطی که کودکان می‌روند توجه کنید. اگر بددهنی کردند، احتمالاً از معلم، مدیر یا بچه‌های در پارک شنیدند. کودکان نیاز به یادآوری درباره قوانین زندگی دارند.

1_ یک لحظه مکث کنید!

دکتر اسپرلینگ می‌گوید که به رفتارهایی مثل بددهنی، ناسزاگویی یا فحش بیش از حد توجه نکنید. دکتر برزین پیشنهاد می‌دهد از کودک سوال بپرسید: “زمانی که این کلمات را گفتی، چه احساسی داشتی؟” احتمالا بفهمید که کودکتان عصبانی یا ناراحت بوده‌است.

یکی از دلایلی که کودکان بد دهن ممکن است این رفتار را انجام دهند، ناتوانی در مدیریت احساسات است. آموزش به کودکان نحوه تشخیص و مدیریت احساساتشان می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا راه‌های سالم‌تر برای بیان احساسات خود و برخورد صحیح‌تر با موقعیت‌ها را یاد بگیرند. آموزش مدیریت احساسات یکی از چالش های والدین در تربیت کودک فحاش است.

2 _ مسئله را ریشه یابی کنید!

کودکتان را راهنمایی کنید که چگونه احساس خشم یا عصبانیتش را با کلمات بروز دهد. سوال بپرسید که کلمات عصبانی کدامند؟ اگر در مدرسه یا خانه بزرگسالی باشیم، چه می‌گویی؟ “شما می‌توانید دایره لغات آن‌ها را گسترش دهید. وظیفه ما به عنوان والدین این است که کودکان را با کلماتی که در مواقع عصبانیت و خشم استفاده کنند، آشنا کنیم.

تلاش کنید تا علت رفتار کودک بد دهن را درک کنید. ممکن است که این کودک به دنبال جلب توجه، ابراز عدم رضایت، تقلید از محیط اطراف یا ناراحتی از وضعیتی خاص باشد. با شناخت این علل، می‌توانید بهترین راهبردها برای مدیریت رفتار کودک بد دهن را انتخاب کنید.

بیشتر بخوانید:

• اصول تربیت کودک
• خطاهای فرزندپروری

3 _ کلمات قابل قبول را بیان کنید!

اگر کودک بد دهن به سمت شخص دیگری ناسزا گفت، به وضوح بیان کنید که این کلمات قبول نیستند. “این یک بی‌احترامی است و ما با کلمات به دیگران بی‌احترامی نمی‌کنیم. همچنین به کودک توضیح دهید که انسان‌ها اشتباه می‌کنند و برای هر اشتباهی عذرخواهی می‌کنیم.

4 _ مرزها و قوانین را بیان کنید!

کودک بد دهن ابهامات را نمی‌فهمد، اما تنها معنی خوب، بد،‌بله و خیر، را به خوبی متوجه می‌شوند. مثال‌هایی از قوانین مدرسه که آن‌ها قبلاً می‌شناسند، را بیان کنید. سپس در راستای آن توضیح دهید بد دهنی، فحش کار اشتباه‌و خارج از قوانین است.

کودک بد دهن باید مرزها و قوانین را به طور واضح بداند. بیان قوانین متعارف برای رفتار مناسب و نادرست می‌تواند به کودک کمک کند تا مرزهای خود را درک کند و رفتار خود را اصلاح کند.

5 _ آرامش خود را حفظ کنید!

در مواجهه با بچه ای که حرف زشت میزنه، مهم است که والدین و مربیان آرامش خود را حفظ کنند. واکنش‌های عصبانی و خشمگین ممکن است به شدت رفتار کودک را تشدید کند. بنابراین، تمرکز بر حفظ آرامش و اعمال با حوصله و صبر از اهمیت بالایی برخوردار است.

بیشتر بخوانید:

• فرزند پروری مقتدرانه

6 _ ارتباط موثری را برقرار کنید!

با بچه ای که حرف زشت میزنه، ارتباط مؤثر برقرار کنید. به کودک فرصت دهید تا احساسات و نگرانی‌های خود را بیان کند. به او نشان دهید که شما به او گوش می‌دهید و به مشکلاتش توجه می‌کنید.

7 _ برای تربیت کودک فحاش رفتار مثبت او را تشویق کنید!

به جای تمرکز بر رفتار بد دهنی، تلاش کنید تا رفتارهای مثبت و مورد تقدیر او را تشویق کنید. به کودک نشان دهید که رفتارهای مثبتش ارزشمند و قابل توجه است. این کمک می‌کند تا کودک بد دهن به تدریج رفتارهای مثبت‌تری را انتخاب کند.

8 _ تشویق کودک به استفاده از عبارات جایگزین

در برخورد با بچه ای که حرف زشت میزنه، از او بخواهید که با کلمات مناسب درخواست خود را بگوید؛ مثلاً به جای پرخاش‌کردن و ناسزا گفتن، بگوید که “من واقعاً احساس ناامیدی یا عصبانیت می‌کنم”.

به این ترتیب شما روش‌های بهتری را به او جهت ابراز احساسات آموزش می‌دهید.

گاهی اوقات ممکن است که کودک از زبان شما ناسزایی را بشنود. در این زمان می‌توانید دلیل اینکه چرا این کلمه یا عبارت را به زبان آوردید، بگویید و سپس از او بخواهید که این کلمه را تکرار نکند؛ البته شما خود نیز باید تلاش کنید تا عبارات جایگزین را به‌جای ناسزاگفتن در زمان عصبانیت به کار ببرید!

9 _ با متخصصین و مشاوران مشورت بگیرید!

در صورتی که رفتار کودک بد دهن به یک مشکل عمده تبدیل شده است و شما نتوانسته‌اید با استفاده از تکنیک‌های فوق بهبودی در رفتار او را مشاهده کنید، مشورت با متخصصین مربوطه می‌تواند بسیار مفید باشد.

متخصصین روانشناسی کودک و مشاوران خانواده می‌توانند راهنمایی‌های خاص و مناسبی را در این زمینه ارائه کنند.

10_ بار اول را نادیده بگیرید

اگر فحاشی کودک ناشی از عصبانیت او نیست، بار اول را نادیده بگیرید. کودکان به ویژه در سنین پیش‌دبستانی کلماتی را که حتی به‌صورت تصادفی می‌شنوند، تکرار می‌کنند. این در صورتی است که شاید حتی معنی این کلمات را ندانند! اگر به‌نظر می‌رسد که فرزندتان برای جلب توجه یا تحریک شما کلمه‌ای را به زبان آورده است، برای بار اول آن را نادیده بگیرید؛ این باعث جلوگیری از تقویت این رفتار ناپسند از طرف کودک می‌شود.

واکنش شما به‌طور قابل‌توجه‌ای به اینکه فرزندتان دوباره فحاشی کند، تأثیر می‌گذارد. حفظ آرامش و بی‌اهمیت جلوه‌دادن فحش باعث جلوگیری از فحاشی دوباره کودک در آینده می‌شود.

هر چه سن کودک کمتر باشد، نادیده‌گرفتن فحاشی او تأثیرگذارتر است. اگر فرزند شما بین سنین 6 تا 15 سال بود و فحاشی کرد، به احتمال زیاد او معنای واقعی فحش را می‌داند؛ در این صورت شاید نیاز باشد که با نظم و دقت بیشتری به رفتار او واکنش دهید.

فحاشی کودکان گاهی بامزه است و شاید به آن لبخند بزنید؛ اما همین لبخند شما می‌تواند مشکل‌ساز باشد. اگر فرزندتان ببیند که در زمان گفتن یک کلمه ناسزا لبخند به لب بزرگتر‌ها می‌آید، تحریک می‌شود که دوباره این کار را انجام دهد؛ چون فکر می‌کند که این کلمه خنده‌دار و سرگرم‌کننده است؛ بنابراین سعی کنید حتی لبخند هم به لب نیاروید و کاملاً خنثی باشید، به‌نحوی که کودک فکر نکند کلمه خاصی را به زبان می‌آورد.

تربیت کودک فحاش: چند مثال در برخورد با کودک بد دهن

مسئله تربیت در رده‌های سنی مختلف روی مسائل مختلفی متمرکز است. در ادامه به نکاتی در خصوص تربیت کودک فحاش در رده‌های سنی مختلف می‌پردازیم.

_  کودکان زیر 4 سال

هنگامی که کودک در سنین زیر 4 سال است و از کلمات زشت استفاده می‌کند، نمی‌توان دلایل زشت بودن کلمات را برای او معنی کرد. کودک بسیار کوچکتر از آن است که مفهوم فحش‌ها را بداند. بنابراین، در کمال آرامش و خونسردی فقط به فرزندتان بگویید: «این کلمه خوب و زیبا نیست و یا بگویید ما نباید از این کلمه استفاده کنیم.»

بیشتر بخوانید:

• تربیت کودک سه ساله

_ کودکان سنین پیش‌دبستانی

کودکان در سنین پیش‌دبستانی همیشه معانی کلمات زشت را درک نمی‌کنند. آن‌ها فحش می‌دهند و می‌دانند که این کلمات باعث ناراحتی دیگران می‌شود. در این زمان، والدین باید با فرزند خود صحبت کنند و بگویند که این کلمه مردم را ناراحت می‌کند و ما نباید از آن استفاده کنیم. هم‌چنین در ادامه به فرزندتان بگویید که برخی از کلمات برای کودکان مناسب نیستند و حتی اگر از زبان دیگران شنیدند نیز نباید آن‌ها را به زبان بیاورند.

_ کودکان در سنین مدرسه

کودکانی که در سنین مدرسه هستند، هنگام فحاشی می‌دانند که کلمه زشت است. در این زمان، شما باید به فرزندتان توضیح دهید که این کلمه چقدر زشت است. ابتدا درمورد معنی حرف زشتی که زده است از او سوال کنید. سپس، توضیح دهید که چرا نباید حرف بد و زشت بزنیم و استفاده از کلمات رکیک خوب نیست.

با فحش دادن کودک در مدرسه چگونه رفتار می کنید؟

سعی کنید به کودک خود بگویید که افرادی که در مدرسه حرف‌های زشت می‌دهند را نادیده بگیرد. به کودک خود بگویید که کسانی که فحش می‌دهند در زندگی به جایی نمی‌رسند و کسی آن‌ها را دوست ندارد.

فحش دادن نشانه‌ی بی‌احترامی و بی‌ادبی است و هر شخص باید در جامعه به بهترین شکل رفتار کند. از فرزند خود بخواهید که دوستان جدید و باادب پیدا کند و با کسانی که مودب هستند معاشرت کند.

کلام پایانی

تربیت کودک فحاش یکی از مشکلات خانواده‌ها است‌. در این مقاله ما چگونگی برخورد با یک کودک فحاش را برای شما قرار دادیم. این نکات برای تربیت فرزند کلیدی هستند. سعی کنید با آرامش و صلح پیش‌بروید و از خشونت و عصبانیت دوری کنید. خلقیات فرزندتان را بررسی کنید و با توجه به شرایط و سن او، فحش دادن را از ذهن او پاک کنید.
منابع:

• raisingchildren.net.au 
  health.harvard.edu