نقش مادر در فرزند پروری بسیار پررنگ است. به نقل از وبسایت Pewresearch، مادران (48 درصد) بیشتر از پدران (40 درصد) میگویند که سعی دارند فرزند خود را بهروشی بسیار یا تا حدودی متفاوت نسبت به روش تربیتی خود، تربیت میکنند؛ همچنین 66 درصد از مادران و 58 درصد از پدران میگویند که فرزند پروری بسیار سختتر از آن چیزی بود که فکرش را میکردند. به این آمار نیز توجه کنید:
- تقریباً نیمی از مادران (41 درصد) و 31 درصد از پدران میگویند که نگران آزار دیدن فرزندشان هستند.
- 45 درصد از مادران و 34 درصد از پدران والدبودن را خستهکننده میدانند.
- 33 درصد از مادران و 24 درصد از پدران والدبودن را استرسزا میدانند.
همه این آمار نشان میدهد که مادران همواره نقش پررنگتری در فرزندپروری دارند. مادران با وظایفی مثل مراقبت، ایجاد نظم در زندگی یا تشویق و آموزش کودک در اغلب سنین رشد در کنار فرزندشان هستند. ما در این مقاله میخواهیم در مورد نقش مادر در فرزندپروری بیشتر صحبت کنیم.
اهمیت نقش مادر در فرزند پروری
محبت، حمایت و پیوند عاطفی بین مادر و فرزندان برای رفاه و رشد آنها بسیار ضروری است. رابطه مادر و فرزند یک پیوند عاطفی عمیق است که از اولین روزی که مادر جنین را در بدن خود حس میکند آغاز میشود و برای همیشه ادامه دارد. از این رو کودکان بسیاری از اولین تجربههای خود چه از نظر عاطفی و چه اجتماعی را از مادر دریافت میکنند.
علاوه بر این، بچهها زمانی شکوفا میشوند که رابطه ای امن و مثبت با مردم به خصوص والدینشان داشته باشند. مطالعات نشان دادهاند که دوران کودکی دورهای است که در آن کودک از نظر رشدی از اطرافیان به خصوص مادر خود چیزهای زیادی یاد میگیرد.
نحوه تعامل مادر با فرزندش در رشد شناختی و عاطفی کودک حیاتی است. رابطه ناکارآمد مادر و فرزند یا به زبان دیگر، سبک فرزندپروری اشتباه، میتواند تأثیرات منفی بر رشد عاطفی و رفتاری اوداشته باشد و باعث ایجاد دلبستگی ناایمن در کودک شود. به علاوه، زمانی که رابطه مادر و فرزند باکیفیت و سالم باشد، فرزند احساس میکند که مورد احترام قرار گرفته است، درک میشود و عزت نفس در او افزایش مییابد. از این رو، نقش مادر در فرزند پروری اهمیت زیادی دارد.
بیشتر بخوانید:
چرا نقش مادر در فرزند پروری اهمیت دارد؟
نقش مادر در فرزند پروری، باعث شده است که همزمان یک چالش و یک فرصت بینظیر محسوب شود. در این رابطه سالم عشق، مراقبت، همدلی و پیوند عاطفی با فرزندان در اولویت است و برای ایجاد اعتماد بهنفس و ارتباطات سالم بین فردی فرزندان بسیار مهم است. از طرفی، چون فرزند بیشترین زمان را با مادر میگذراند و از تمامی رفتار و کارهای مادر تقلید میکند، بهتر است که مهارتهای ارزشمندی مانند همدلی، حمایت عاطفی و ارتباط موثر را یاد بگیرد.
مطالعات نشان میدهد که مادران به روشی متفاوت از پدران با فرزند پروری کودک برخورد میکنند. در حالی که پدران تمایل بیشتری به رفتار فیزیکی با فرزندان خود دارند، کشتی میگیرند، قلقلک میدهند و توپ بازی میکنند، مادران تمایل دارند بیشتر با فرزندان خود صحبت کنند، احساسات را کشف کنند و مهارتهای اجتماعی را تقویت کنند (منبع).
رابطه مثبت مادر و فرزندی، پایهای برای رشد عاطفی پایدار فرزندان و سلامت اجتماعی، جسمی و روانی کودکان است. همچنین کودکانی که دلبستگی ایمن و سالمی با مادر خود تجربه میکنند، شانس بیشتری برای ایجاد روابط شاد و رضایتبخش در زندگی دارند.
لازم به ذکر است که برای آشنایی بیشتر با مباحث نقش پدر در تربیت کودک و فرزند پروری بعد از طلاق، میتوانید به همین مقالات مراجعه کنید.
مادر چه نقشی در آموزش دوران کودکی می تواند داشته باشد؟
از آنجایی که کودک بیشترین ساعات روز خود را در سالهای ابتدایی زندگی با مادر میگذراند، مادر میتواند منبع بسیار مهمی برای یادگیری کودک در نظر گرفته شود. در پنج سال اول زندگی کودک، شبکههای سیناپسی در مغز کودک هنوز در حال شکلگیری است و پذیرندگی بالایی برای یادگیری موضوعات مختلف دارد. بدین ترتیب، نحوه تعامل والدین با فرزندان و مشارکت آنها در فعالیتهای رشد شناختی، اجتماعی و عاطفی در این سالها، آینده کودک را مشخص میکند.
همچنین تحقیقات نشان داده است، مشارکت بیشتر مادر در فعالیتهای یادگیری کودک، باعث ایجاد فضایی مثبت و دوستداشتنی میشود و یادگیری را برای کودک سادهتر میکند. این موضوع همچنین کمک میکند تا کودک در مدرسه عملکرد بهتری داشته باشد و همچنین اعتماد به نفس و احساس خودکارآمدی را در کودک تقویت میکند.
مادران اغلب الگوهای مثبت اولیه فرزندان خردسال خود هستند. در نتیجه، نشان دادن رهبری از طریق تصویرسازی از اهمیت بالایی برخوردار است. مادران باید همانطور که از فرزندانشان انتظار دارند رفتار کنند و اصول مهمی مانند صداقت، مهربانی و مسئولیت پذیری را در اختیارشان بگذارند (منبع).
بیشتر بخوانید:
۵ وظیفه مهم مادر در فرزند پروری
همه کودکان بیشتر از صحبتکردن و شنیدن و فقط با نگاه کردن رفتارهای درست و اشتباه را میآموزند. از آنجایی که رفتار، روابط و شیوه زندگی مادران شخصیت کودکان را تحت تاثیر قرار میدهد، کودک هر چیزی را که از شما ببیند، تقلید میکند؛ بنابراین بهتر است که الگوی مثبت و درستی برای آنها باشید. به همین خاطر در ادامه به ۵ نقش مادر در فرزند پروری پرداختهایم.
1_ عشق بی قید و شرط
مادران با روحیه لطیف و سرشار از محبت عاشق فرزندان هستند. عشق مادر به فرزندش به رفتار یا دستاوردهای فرزندان بستگی ندارد؛ بلکه آزادانه و بدون قید و شرط است. تلاش مادران برای عشق ورزیدن به فرزندان، مهمترین نقش مادر در فرزندپروری محسوب میشود. ابزار عشق مادر به فرزند تأثیر عمیقی روی رابطه درونی آنها با خود دارد. کودکانی که عشق بیقید و شرط را از طرف مادر دریافت میکنند، رشد عاطفی و روانی سالمتری دارند و یاد میگیرند که چگونه احساسات خود را درک و ابراز کنند.
در ادامه، مطالعه مقالات روبرو میتوانند به افزایش درک شما از موضوعاتِ تربیت کودک ۴ ساله و سبک فرزند پروری طرد کننده کمک کنند.
2_ مراقبت
به دلیل اینکه مادر همیشه مراقب فرزند است، به عنوان مراقب اصلی فرزندان محسوب میشود. منظور ما از مراقبت، مراقبت جسمی و عاطفی است. یک مادر علاوه بر اینکه به سلامت فرزندش اهمیت میدهد و از سلامت جسمی او مراقبت میکند، باید توجه کافی از لحاظ عاطفی و ذهنی هم به کودک داشته باشد. یادگیری روشهای مقابله با مشکلات و پیدا کردن راهحل میتواند به رشد ذهنی فرزندان کمک زیادی کند.
بیشتر بخوانید:
3_نظم در زندگی
مادری که به فرزندش یاد میدهد تا از الگوی منظمی در زندگی استفاده کند، در واقع نقش خود را در فرزند پروری به درستی انجام داده است. تنظیم قوانین و مقررات، چهارچوبها و مرزهای مهم، یکی از نکات اساسی در فرزند پروری است و حس ثبات و امنیت را به کودک منتقل میکند.
در جهت افزایش آگاهی شما دربارهی موضوعِ فرزند پروری کودک پیش دبستانی و فرزند پروری نوجوان منابع ذکر شده مفید و کاربردی خواهند بود.
4_ تشویق و آموزش دادن
یک مادر نمونه به ارزشهای اخلاقی درست مانند: احترام به دیگران، مهربانی و… اهمیت ویژهای میدهد و به فرزند خود آنها را آموزش میدهد. زیرا که این ارزشها در بهبود شخصیت اخلاقی و اجتماعی کودکان موثر است. مادران با ایجاد یک محیط امن و حمایت کننده، اجازه ابراز احساسات و استعدادهای فرزندانشان را میدهند و به این ترتیب، فرزندان میتوانند بدون ترس از قضاوت یا طرد شدن، از ترسها، رویاها و نگرانیهای خود صحبت کند.
یادتان باشد، فرزندان اولین چیزی که از مادران میخواهند حمایت و تشویق است و کودکانی که مورد تشویق قرار نمیگیرند، اعتماد به نفس پایینتری نسبت به سایر کودکان دارند.
در جهت افزایش آگاهی شما دربارهی تاثیر طلاق بر کودکان و صحبت با کودک درباره طلاق، منابع مفید و کاربردی خواهند بود.
5_ صرف زمان باکیفیت با فرزندان
یکی از موارد بسیار مهم در افزایش کیفیت فرزند پروری، صرف زمان باکیفیت با فرزندان است. به عنوان مادر باید سعی کنید در روز زمانهایی را به بازی کردن و برقراری ارتباط عمیق با کودک خود اختصاص دهید. صرف نکردن زمان باکیفیت با کودک، ریشهی بسیاری از لجبازیها و رفتارهای پرخاشگرانه در کودکان است.
لازم است اضافه کنیم که منابع روبرو اطلاعات جامعتری دربارهی موضوعاتی مثل فرزند پروری سهل گیرانه و فرزند پروری مستبدانه ارائه میدهند.
بیشتر بخوانید:
کلام آخر
شما مادران بیشترین ارتباط را با فرزندان خود دارید و تمام رفتار، گفتار و حرکات شما به شدت در فرزندتان تاثیر میگذارد. به همین خاطر بیشترین نقش را در فرزندپروری ایفا میکنید. برای داشتن یک رابطه با کیفیت بالا با فرزندانتان، باید پاسخگوی نیازهای جسمی و عاطفی آنها باشید و برای اینکه فرزند شما بتواند به شما تکیه کند و احساس امنیت کند، باید قابل اعتماد باشید.
