موفقیت، اتفاقی نیست… این حقیقتی است که نمی‌توان آن را انکار کرد؛ در بحث آموزش تربیت کودک هم این حقیقت را نمی‌توان کتمان کرد؛ اگر می‌خواهید فرزندانی شایسته، موفق، شاد و راضی داشته باشید، باید در زمینه تربیت فرزند، آموزش ببینید و خودتان به بهترین الگوی فرزندانتان تبدیل شوید. با حرف نمی‌توانید کودکان را تربیت کنید، این عمل شماست که مهم است.
سوال این است: چه مهارت‌هایی را برای آماده شدن کودکان جهت زندگی در جامعه باید به آن‌ها آموزش داد؟
در این مقاله، 10 مهارت توسعه فردی بسیار پراهمیت را لیست کرده‌ایم؛ مهارت‌هایی که اغلب جایی در مدارس ندارند، اما در لحظه لحظه زندگی‌مان با آن‌ها روبرو بوده‌ایم. همچنین 8 اصل کلی را به همراه یک مثال!
۸ اصل کلی برای آموزش تربیت کودک که باید بدانید!
برای اینکه به خوبی بتوانید فرزندانتان را تربیت کنید، توجه به این ۸ اصل اولیه را از یاد نبرید:
اصل اول: عشق بی‌قید و شرط
هسته اصلی تربیت مؤثر فرزند، عشق بی قید و شرط شما والدین است. کودکان زمانی رشد می کنند که احساس کنند مورد محبت، پذیرش و حمایت والدین خود قرار می گیرند. عشق شما، پایه و اساس ایجاد اعتماد، پرورش عزت نفس و رشد عاطفی سالم کودکان را فراهم می کند.
اصل دوم: ثبات اخلاقی و رفتاری
ثبات رفتاری و اخلاقی شما در فرزندپروری به کودکان کمک می کند احساس امنیت کنند و مرزها و خط قرمزهایی که شما برایشان ایجاد کرده‌اید را درک کنند. ایجاد قوانین و انتظارات ثابت، آن‌ها را نیز به فردی با ثبات بدل می‌سازد. البته ثبات به معنای انعطاف‌ناپذیری نیست؛ در رعایت قوانین و مقررات، همدلی با کودک و درک احساسات او اهمیت زیادی دارد.
اصل سوم: تشویق و تحسین‌های به موقع
تشویق و تحسین کودکان، ابزارهای قدرتمندی برای شکل دادن به رفتار و ایجاد اعتماد به نفس در کودکان هستند. ستایش کودکان در موقع انجام کارهای درست و انجام درست کارها، رفتارهای مثبتشان را تقویت می‌کند و آن‌ها را برای ادامه تلاش برای رشد و توسعه ترغیب می‌کند.
بیشتر بخوانید:
اصل چهارم: تعیین محدودیت‌ها و خطوط قرمز
درست است که عشق بی‌قید و شرط ضروری است، اما به همان اندازه هم تعیین محدودیت‌ها و مرز‌های مناسب مهم است. مرز‌های واضح و ثابت به کودکان کمک می‌کند تا نظم و انضباط شخصی، احترام به دیگران و مسئولیت اعمال خود را بیاموزند. همچنین در حین گشت و‌گذار و کنجکاوی در دنیای اطرافشان، احساس امنیت کنند.
اصل پنجم: ارتباط صمیمانه و راحت!
برقراری ارتباط باز و صادقانه با کودکان، محیطی حمایتی برایشان ایجاد می‌کند که در آن احساس راحتی کرده و افکار، احساسات و نگرانی‌های خود را بیان می‌کنند. سعی کنید فعالانه به آن‌ها گوش دهید، همدلی، و اعتبار بخشیدن به احساسات آن‌ها را فراموش نکنید، اعتمادشان را به دست آورید و یک پیوند قوی بین خودتان و فرزندانتان برقرار کنید.
مثال: کودکان با مشاهده رفتار والدین خود یاد می‌گیرند. آن‌ها ارزش‌ها، نگرش‌ها و رفتارهای شما را تقلید می‌کنند؛ پس سعی کنید رفتارهای خودتان را هم تقویت کرده و ارزش‌های متعالی زندگی مثل اخلاق، همدلی و مهربانی را به آن‌ها آموزش دهید.
اصل ششم: تشویق استقلال و آزادی آن‌ها
کودکان را تشویق کنید تا استقلالشان را به رسمیت شناخته و آن را ارزشمند بدانند. به آن‌ها فرصت دهید تا تصمیمات مناسب سن خود را بگیرند، مشکلات را حل کنند و از تجربیاتشان درس بگیرند. توانمندسازی کودکان برای کشف علایق و قابلیت‌هایشان، اعتماد به نفس، اتکا به خود و انعطاف‌پذیری را تقویت می‌کند. مثلاً از همین ابتدا، سعی کنید به آن‌ها اجازه دهید که از بین لباس‌هایشان، خودشان لباس مناسب برای مهمانی را انتخاب کنند، خودشان غذایی که باید به مدرسه ببرند را انتخاب کنند و …
اصل هفتم: اهمیت قائل شدن برای ابزار قدرتمندی به نام بازی!
شما به عنوان والدین وظیفه دارید زمان‌های با‌کیفیتی را برای بازی کردن با کودکانتان صرف کنید. همچنین با تهیه بازی‌های خوب و با کیفیت، سعی کنید آنان را با این ابزار قدرتمند، پرورش دهید. بازی کردن، نقش مهمی در پرورش استعدادهای کودکان ایفا می‌کند و برای آموزش مهارت‌های مهم، یک ابزار مناسب برای شماست.
بیشتر بخوانید:
اصل هشتم: یک ابزار قدرتمند دیگر؛ داستان و قصه!
در این لینک از وب‌سایت www.timesofindia.indiatimes.com پژوهشی منتشر شده است که در آن، از اهمیت قصه‌گویی و تاثیر مثبت آن بر مغز کودکان گفته شده است.
قصه‌گویی برای کودکان را به یک روتین و عادت تبدیل کنید. قصه‌های خوب را با جستجو، پیدا کنید و با خواندن داستان و قصه، دنیای کودکانه فرزندتان را زیباتر کنید. کودکان با قصه‌ها حس بسیار لطیف و خوبی می‌گیرند و ارزش‌های متعالی انسانی را آموزش می‌بینند.
با گنجاندن این هفت اصل در آموزش تربیت کودکان می توانید محیطی پرورشی و سالم ایجاد کنید که رشد همه جانبه فرزندتان را شامل شده و و پایه و اساس یک زندگی شاد، سالم و رضایت‌بخش را برایش پی‌ریزی می‌کند.
۱۰ مهارت نرم که باید به کودکانتان آموزش دهید!
بسیاری از مهارت‌هایی که در مدرسه آموزش می‌بینیم، جذاب و پرکاربرد هستند و در این شکی نیست؛ از ریاضیات و فیزیک گرفته تا شیمی و ادبیات.
با این حال، مهارت‌های ضروری دیگری هم وجود دارد که در لحظه لحظه زندگی‌مان از آن‌ها استفاده می‌کنیم، اما هرگز به اندازه کافی به ما آموزش داده نمی‌شوند.
این مهارت‌ها که اغلب به عنوان مهارت‌های نرم از آن یاد می‌شود، فراتر از مهارت تحصیلی صرف است مثل: تاب‌آوری، همدلی و سازگاری با شرایط! در اینجا ده مهارت ضروری برای رشد شخصی وجود دارد که هر والدینی باید به فرزندان خود آموزش دهد و در زمینه آموزش تربیت کودک، از آن‌ها استفاده کند:
مهارت اول: مهارت‌های ارتباطی
توانایی برقراری ارتباط مؤثر، آینده کودکان را شکل می‌دهد و بستری است برای ایجاد روابط معنادار و تعاملات موفق آن‌ها با دیگران. آموزش دادن به کودکان برای بیان افکار خود، گوش دادن فعالانه به دیگران و بیان نظرات خود به صورت صحیح از جمله زیرمجموعه‌های مهارت ارتباطی است.
کودکانتان را به گونه‌ای تربیت کنید که بتوانند با دیگران ارتباط سالم و موفق برقرار کنند و به راحتی در مواقع لازم، نه بگویند!
مهارت دوم: تفکر انتقادی
در دنیای پر از اطلاعات کنونی، توانایی تفکر انتقادی بسیار مهم است. تشویق کودکان به پرسش، تجزیه و تحلیل و ارزیابی اطلاعات، آن‌ها را قادر می‌سازد تا پیچیدگی‌ها را بهتر درک کرده و از بین آن‌ها، اطلاعات لازم و مفید را بیرون بکشند و در نهایت تصمیمات آگاهانه بگیرند و حقیقت را از دروغ تشخیص دهند.
مهارت سوم: هوش هیجانی
هوش هیجانی، با ایجاد ظرفیت شناخت و مدیریت هیجانات، سنگ بنای رفاه اجتماعی و عاطفی کودکان است. با پرورش آگاهی عاطفی، همدلی و خوداصلاحی، کودکان می‌توانند روابط بین فردی‌شان را کنترل کرده و از خطراتی مثل اعتیاد، جرم و جنایت مصون بمانند.
بیشتر بخوانید:
مهارت چهارم: تاب‌آوری
زندگی مملو از چالش‌ها و مشکلات و بحران‌هاست. آموزش تاب‌آوری به کودکان، استقامت درونی آنان را در برابر طوفان‌های زندگی بیشتر کرده و راه عبورشان از تمام چالش‌ها را به آن‌ها یاد می‌دهد.
مهارت پنجم: خلاقیت
پرورش خلاقیت کودکان، یکی از ملزومات ضروری در آموزش تربیت کودکان است. خلاقیت، پتانسیل بی‌نظیری برای نوآوری را در کودکان آزاد می‌کند.
مهارت ششم: مدیریت زمان
زمان یک منبع محدود است و مدیریت زمان مؤثر برای موفقیت در همه زمینه‌ها برای کودکان ضروری است. مجهز کردن کودکان به مهارت‌هایی مثل نظم، مدیریت زمان و هدف‌گذاری، آن‌ها را قادر می‌سازد تا از هر لحظه استفاده کنند و به اهداف و رسالت‌هایشان در زندگی برسند.
مهارت هفتم: اعتماد به نفس
اعتماد به نفس سوختی است که با آن می‌توانیم رویا‌هایمان را به واقعیت تبدیل کنیم. القای باور “من می‌توانم” به خود، باعث می‌شود کودکان یاد بگیرند به استقبال چالش‌ها بروند و با خوش‌بینی واقع‌بینانه، یکی یکی از پس آن‌ها برآیند.
مهارت هشتم: سازگاری با تغییرات
در دنیایی که به سرعت در حال تحول است، سازگاری کلید شکوفایی و استفاده کردن از تغییرات است. آموزش پذیرش عدم قطعیت‌ها و تغییرات بزرگ و کوچک چه در خود و چه در جهان اطرافمان، آن‌ها را آماده می‌کند تا به راحتی با تغییرات کنار آمده و از آن استفاده کنند.
بیشتر بخوانید:
مهارت نهم: سواد مالی
درک اساسی از اصول مالی، کودکان را به ابزار‌هایی مجهز می‌کند که می‌توانند در آینده، استقلال مالی و موفقیت‌های مالی‌شان را تضمین کند.
آموزش مفاهیمی مانند بودجه‌بندی، پس‌انداز، درآمد، هزینه، صرفه‌جویی و سرمایه‌گذاری کودکان را قادر می‌سازد تا تصمیمات مالی صحیح بگیرند و مسئولیت مالی زندگی خودشان را از سنین پایین پرورش دهند.
مهارت دهم: تصمیم‌گیری
تصمیم گیری فرآیند انتخاب بهترین گزینه از بین ده‌ها گزینه است. وقتی به کودکان یاد بدهید که چگونه تصمیم بگیرند، اشتباهاتشان کم شده و در نتیجه از همان سنین کم، می‌آموزند که به جای شکست‌های پیاپی، راه‌های تازه را پیدا کنند.
کلام آخر
سخن در مورد آموزش تربیت کودک بسیار زیاد است. حتماً مقالات متعدد زیادی در سطح اینترنت وجود دارد که می‌توانید از محتوای آن‌ها هم استفاده کنید. با این حال، توصیه می‌کنیم مسیر تربیت فرزند را یک سفر لذت‌بخش به حساب آورید که قرار است در نهایت منجر به یک نتیجه فوق‌العاده یعنی پرورش یک انسان شود.
شما با شناخت اصول اصلی تربیتی و بهره‌گیری از ده مهارت کلیدی توسعه فردی، می‌توانید زمینه رشد و توسعه سالم فرزندان خود را فراهم کنید. امیدواریم از خواندن این مقاله لذت و بهره برده باشید.
