کتک زدن بچه چقدر مضر است؟ بر اساس مطالعهای در وبسایت Harvard Graduate School of Education، تحقیقی روی 147 کودک (کسانی که سابقه تنبیه بدنی داشتند و کسانی که نداشتند) انجام شد تا تفاوتهای احتمالی در مغز آنها بررسی شود.
پژوهشگران با کمک تصویربرداری MRI متوجه شدند که پاسخهای مغزی این کودکان، در زمان مشاهده مجموعهای از تصاویر (مثل حالات چهره نشاندهنده احساس (اخم یا لبخند)) تغییر میکند. در واقع، بخشهایی از مغز (که مسئول تنظیم واکنشهای احساسی هستند) در کودکانی که تنبیه شده بودند، فعالیت بیشتری داشتند. از آنجا که کتک زدن بچه می تواند روی آینده او تاثیر بگذارد، ما میخواهیم در این مقاله درباره این موضوع و عواقب آن بیشتر صحبت کنیم.
نکته: اگر کودکتان دیگران یا خودتان را کتک میزند، مقاله کتک زدن کودک دو ساله را بخونید.
عوارض کتک زدن بچه ها چیست؟
Preschool and school age children — and even adults — [who have been] spanked are more likely to develop anxiety and depression disorders or have more difficulties engaging positively in schools and skills of regulation, which we know are necessary to be successful in educational settings.
کودکان در سنین پیشدبستانی و مدرسه – و حتی بزرگسالانی که در کودکی تنبیه بدنی شدهاند – بیشتر در معرض ابتلا به اضطراب و افسردگی هستند؛ همچنین، این افراد معمولاً در برقراری ارتباط مثبت در محیط مدرسه و یادگیری مهارتهای مدیریت احساسات و رفتار با مشکل مواجه میشوند! در حالی که این مهارتها برای موفقیت در تحصیل ضروریاند. brookings
کتک زدن بچه از نظر سازمان ملل متحد شامل هرگونه تنبیه و استفاده از زور فیزیکی به هدف ایجاد درد یا ناراحتی در کودک است. کتک زدن بچه ها و تنبیه بدنی میتواند باعث واکنشهای روانشناختی و فیزیولوژیکی مضری شود. والدین هنگام ناامیدی از رفتارهای فرزند خود، او را کتک میزنند و به مرور زمان این باعث میشود که هر زمان کودک کار نادرستی انجام داد، کتک بخورد. کتک زدن بچه ها یک واکنش اشتباه در مقابل کار یا رفتار نادرست کودک است که عوارض قابل توجهی دارد. در اینجا، عوارض کتک زدن بچه را به طول کلی بررسی خواهیم کرد.
صوت روانشناسی: تنبیه بچه حرف گوش نکن
سخنران: درنا شریفی، روانشناس کودک
برای آشنایی بیشتر با مباحثی مثل ترس کودک از پدر و مادر و تاثیر دعوای والدین میتوانید به همین مقالات مراجعه کنید.
نکته: بعد از مشاهده این ویدیو، ویدیو درمان لجبازی کودک که کمی پایینتر قرار گرفته مشاهده کنید.
1_ تخریب رابطه والدین و کودک
نخستین مورد از عوارض کتک زدن بچه، تخریب رابطه او با والدین است. ممکن است با کتک زدن کودک، احساس کنید که میتوانید با این کار او را کنترل کرده و رفتارهایش را اصلاح کنید. پس از مدتی نیز ممکن است احساس گناه و عذاب وجدان کنید که چرا فرزند خود را کتک زدید. اما هر چقدر کودک را کتک بزنید، او از شما خواهد ترسید.
این ترس باعث میشود که اگر کودک کار اشتباهی نیز انجام دهد، به سراغ شما نیاید. بنابراین، کتک زدن باعث دور شدن کودک از والدین خود شده و او از آنها فاصله خواهد گرفت. مهمترین اصل در ایجاد ارتباط درست با فرزندتان مهیا کردن شرایط و بستر ارتباطی امن است. با کتک زدن کودک، ترساندن وی و نشان دادن اینکه ریئس چه کسی است و کودک باید مدام از شما حرفشنوی داشته باشد صرفا او را از خود دورتر میکنید.
اگر روش ارتباط صحیح با فرزندتان را نمیدانید، به مقاله «مهارت های فرزند پروری» سری بزنید.
2_ تاثیر پایدار و تلخ
زمانی که والدین کتک زدن را در تربیت کودک خود میگنجانند، تجربیات دردناکی را به فرزند خود وارد میکنند. این دردها اثرات عمیق و ماندگاری را در کودک باقی میگذارند و کودک هرگز آنها را فراموش نخواهد کرد. کودکی که کتک میخوزد احساس بیارزشی را تجربه میکند و باور میکند که برای والدینش عزیز نیست. هر چه والدین این تنبیه را شدیدتر کنند، تاثیر آن نیز ماندگارتر خواهد شد. بنابراین، کودک نه تنها احساس درد جسمی، بلکه آسیب روانی جدی و طولانیمدتی را نیز متحمل خواهد شد.
3_ تکرار خشونت توسط کودک
کودکان بر اساس مشاهده از رفتار اطرافیان و الگوسازی از آنها، رفتار میکنند. اگر والدینی هستید که کودک خود را با کتک زدن تنبیه میکنید، به او این مجوز را میدهید که اگر کار اشتباهی انجام داد، دیگران را کتک بزند. زمانی که والدین کودک را برای یک اشتباه کوچک کتک میزنند، این احساس را در او ایجاد میکنند که کتک زدن افراد کوچک، هیچ اشکالی ندارد.
اگر چنین رفتاری را از کودک خود مشاهده کردید، باید بهدنبال راههایی برای کاهش میزان خشونت او باشید. شما میتوانید در مقاله کاهش خشونت کودک راهکارهایی برای این چالش را بخوانید.
4_ تبدیل کتک زدن به عادت
کتک زدن بچه ها میتواند به مرور زمان به یک عادت و رفتار تربیتی اشتباه تبدیل شود. کتک زدن ممکن است تنها با یک ضربه سبک و آرام شروع شود، اما قابلیت تبدیل شدن به موقعیت بدتر را نیز دارد. اگر پس از کتک زدن کودک رفتار نامناسب خود را تکرار نکند، والدین تصمیم میگیرند که این رفتار را تقویت کرده و در مواقع مشابه، کودک را کتک بزنند. در نتیجه، با گذشت زمان و تکرار کتک زدن، شدت ضربهها بیشتر شده و به یک عادت تبدیل میشود. در این موقعیت، والدین قادر به تمایز یک تنبیه سبک با ضربههای شدید نخواهند شد.
- بیشتر بخوانید: فرزند پروری چیست؟
- بیشتر بخوانید: نقش مادر در فرزند پروری
- بیشتر بخوانید: صحبت با کودک درباره طلاق
- بیشتر بخوانید: با خبرچینی کودکان چطور برخورد کنیم؟
5_ کاهش عزت نفس و اعتماد به نفس کودک
عوارض کتک زدن بچه نه تنها از نظر فیزیکی، بلکه از نظر عاطفی نیز بروز پیدا میکند. آسیب عاطفی به کودک، بدترین اثرات را در زندگی و آینده او ایجاد خواهد کرد. کتک زدن کودک به طور مرتب و سرزنش کردن او مانند گفتن کلماتی که تو خوب نیستی و تو بچه بدی هستی، میتواند این ذهنیت را در او ایجاد کند که آدم خوبی نیست. در نتیجه، او خود را به عنوان یک انسان بد در نظر گرفته و هیچ احترامی برای خود قائل نخواهد شد. کودک تا همیشه فکر میکند که یک دختر یا پسر بد است و این آسیب عاطفی برای طولانی مدت در ذهن او باقی خواهد ماند.
پیشنهاد میدهیم مقابله کاشت بذر عزت نفس در کودک را بخوانید. ما همچنین در یک مقاله راجع به اعتماد به نفس کودک صحبت کردهایم.
6_ افزایش سرکشی کودک
شاید بتوان گفت این مهمترین تاثیر را روی تربیت کودک داشته و چالشهای زیادی را برای والدین به همراه دارد. سوالی که والدین باید از خود بپرسند این است که «آیا من صرفا یک فرزند مطیع و سربهزیر میخواهم یا فرزندی کنجکاو، پویا و عاقل؟!». نمیتوان منکر این موضوع شد که والدین باید قوانین اصولی وضع کنند اما مجبور کردن کودکان به پیروی از قوانین نتیجه عکس میدهد. حال کتک زدن چه ارتباطی با سرکشی کودک دارد؟
کتک زدن و تنبیه بدنی میتواند به جای مطیع کردن کودک، باعث سرکش شدن او شود. در ابتدا، کودک از کتک خوردن و تنبیه میترسد و ممکن است کارهای اشتباه خود را تکرار نکند. اما زمانی که دوباره کتک میخورد، این ترس کاهش پیدا میکند و دیگر انگیزهای برای اطاعت از والدین خود ندارد. سپس، خشم و نفرت در کودک ایجاد شده و او سرکشی میکند. در نتیجه، به والدین خود احترام نمیگذارد و آنها را به عنوان افراد بیرحم تصور میکند.
راستی، ما یک مقاله با عنوان «با بچه پرخاشگر چگونه رفتار کنیم؟» هم داریم که پیشنهاد میدهیم به این مقاله سری بزنید.
7_ کاشتن بذر خشم در کودک
یکی دیگر از عوارض کتک زدن بچه، افزایش خشم و ناتوانی کنترل خشم در بزرگسالی است. والدین برای حل مشکل خود، از خشم استفاده میکنند و به طور ناخودآگاه این رفتار را به کودک خود یاد میدهند که راهحل مناسب برای مقابله مشکلات، خشم است. این احساسات منفی در کودک باقی میماند و باعث میشود که در بزرگسالی به راحتی تحریک شده و خشم خود را به شکل بدی ابراز کند.
کودکانی که از والدین کتک میخورند اغلب توانایی کنترل خشم را ندارند و در بزرگسالی با مشکلات جدی در روابط بین فردی، محل کار و حتی رفتارهای مجرمانه مواجه خواهند شد.
راستی، ما یک مقاله با عنوان «کنترل خشم کودک» داریم. اگر فرزندتان خشن است، این مقاله را مطالعه کنید.
8_ بروز رفتارهای مخرب اجتماعی
کودکانی که در کودکی به طور مداوم از والدین خود کتک میخورند، در بزرگسالی نیز قوانین اجتماعی را زیر پا میگذارند. این کودکان به دیگران آسیب میرسانند و رفتارهای خودخواهانهای را از خود بروز میدهند. کودکان رفتار والدین خود را تقلید میکنند و از خشونت آنها در موقعیتهای مشابه استفاده میکنند. همدلی و اعتماد این کودکان با دیگران کاهش پیدا میکند و در روابط اجتماعی با مشکلات جدی مواجه میشوند. این کودکان رفتارهای منفی مانند تخریب اموال دیگران، عدم رعایت قوانین و دروغگویی را از خود نشان میدهند.
اگر کودکتان رفتارهای ضداجتماعی دارد، از مقاله «تربیت اجتماعی کودک» کمک بگیرید.
9_ کتک زدن بچه؛ روش تربیتی بینتیجه
تربیت مبتنی بر کتک زدن بچه ها، یک روش بیفایده و زیانآور است. تنبیه بدنی روش مناسبی برای کاهش رفتارهای اشتباه کودکان نیست و نتیجه عکس خواهد داد. این روش ناکارآمد است و تنها آسیب روانی و ترس را به همراه دارد. همانطور که گفتیم، کودک در بزرگسالی نیز با مشکلات جدی از جمله عدم ارتباط با دیگران و اعتماد به نفس مواجه خواهد شد. بنابراین، عدم نتیجه مطلوب، از دیگر عوارض کتک زدن است.
- بیشتر بخوانید: خطاهای فرزند پروری
- بیشتر بخوانید: سبک های فرزند پروری
- بیشتر بخوانید: نشانههای بارز یک کودک لوس
روش های جایگزین کتک زدن بچه ها
انگیزه والدین از کتک زدن کودکان چیست؟ احتمالا تنبیه کردن بچه، فهماندن اشتباهات به کودک، مطیعکردن آنها و وادار کردن آنها به حرفشنوی! دلیل کتک زدن کودک هر چه که باشد از لحاظ روانشناختی، عاطفی و تربیتی اشتباه است! اگر لازم است کودک را متوجه اشتباه خود کنید بهتر است روشهای اصولی و سالم را پیش بگیرید؛ چراکه عوارض کتک زدن بچه ها غیرقابل جبران است.
بسیاری از والدین به دلیل عدم آگاهی از نحوه تربیت کودک، به کتک زدن روی میآورند. اما این واکنش به اعمال نادرست کودکان، میتواند این پیام را به آنها دهد که با خشونت و کتک میتوان مشکلات را حل کرد. این کودکان دچار مشکلات بسیاری در آینده خواهند شد و توانایی ارتباط سالم با دیگران را نخواهد داشت.
بهترین کار این است که به جای کتک زدن بچه ها، به صورت درست و آگاهانهای با اشتباهات آنها برخورد کنید. یک والدین آگاه، تربیت درست و اصولی را در دستور کار قرار میدهند تا فرزند سالم و اجتماعی را وارد جامعه کنند.
در اینجا، روشهای کاربردی به جای کتک زدن را قرار دادهایم:
1_ در مقابل رفتارهای منفی و نادرست کودک آرامش خود را حفظ کنید
اگر فرزند شما کار اشتباهی انجام داد و شما عصبانی شدید، بهترین کار این است که به جای سیلی زدن محل را ترک کنید. آرام بودن در این موقعیت باعث میشود که بهتر بتوانید فکر کنید و راهحل مناسبی پیدا کنید. گاهی اوقات، استرس زیاد والدین در لحظه میتواند باعث کتک زدن و عدم پیدا کردن راهکار مناسب شود. اگر شرایط ترک محل را ندارید، آرام باشید و فقط تا 10 بشمارید.
2_ خود مراقبتی را فراموش نکنید
اکثر والدین به دلیل عصبانیت، فشار روانی، خستگی، استرس و عدم کنترل بر زندگی، کودک خود را کتک میزنند. این والدین زمانی برای خود مراقبتی و وقتگذرانی برای خود ندارند، بنابراین با کوچکترین کار اشتباهی که کودک مرتکب میشود، او را کتک میزنند. خود مراقبتی والدین تاثیر بسیاری بر رفتار آنها با فرزندشان دارد. کارهایی مانند پیادهروی، ورزش، مطالعه و دعا کردن میتواند استرس و فشار والدین را کاهش داده و سلامت روان آنها را بهبود ببخشد. بنابراین، با کودک خود رفتار آگاهانهای خواهند داشت.
3_ با مهربانی و قاطعیت برخورد کنید
معمولا والدین رفتار مناسب را برای چندین بار به کودک تذکر میدهند و زمانی که کودک به آنها گوش نداد، او را کتک میزنند. والدین این کار را انجام میدهند تا به کودک خود بفهمانند که باید درست رفتار کند. در این موقعیت، بهتر است راهکار اصولی را انجام دهید.
زمانی که کودک به حرف شما گوش نداد، به اندازه قد او خم شوید و تماس چشمی برقرار کنید. سپس، او را به آرامی لمس کرده و با مهربانی و قاطعیت به او بگویید که آنچه میخواهید را انجام دهد. به عنوان مثال، کودک با سر و صدای زیادی مشغول بازی کردن است و به حرف شما برای آرام شدن گوش نمیدهد. این کار را انجام دهید و سپس بگویید که من میخواهم که آرام بازی کنی!
4_ از قبل کودک خود را مطلع کنید
اطلاع دادن به کودکان، اهمیت بسیاری در رفتارهای آنها دارد. گاهی ممکن است کودک به دلیل بی اطلاعاتی دچار اشتباه شود. بهتر است کودک را از قبل مطلع کنید تا بتوانید از اشتباهات او جلوگیری نمایید. به عنوان مثال، کودک به خانه دوستش رفته است تا با او بازی کند. به او بگویید که پنج دقیقه دیگر باید آنجا را ترک کند. این باعث میشود که کودک بداند تا پنج دقیقه دیگر قرار است برود و بازی با نقاشی خود را تکمیل کند. بنابراین، پرخاشگری برای ماندن و بازی کردن را نیز نشان نخواهد داد. اما اگر همان لحظه به کودک بگویید که بدون معطلی باید از خانه خارج شود، احتمال پرخاشگری او را افزایش خواهید داد.
5_ به کودک خود قدرت انتخاب بدهید
یکی از روشهای جایگزین کتک زدن، دادن حق انتخاب به کودک است. این کار کمک میکند تا کودک مسئولیت رفتار خود را پذیرفته و احساس کنترل بیشتری بر زندگی خود داشته باشد. برای درک بهتر این موضوع به این مثال توجه کنید؛ کودک شما در حال غذا خوردن است، اما با غذا بازی میکند. شما در واکنش به این رفتار، دو گزینه به کودک خود میدهید. به او میگویید که آیا میخواهی بازی با غذا را متوقف کنید یا میز غذا را ترک کنی؟
سپس، اگر کودک همچنان با غذای خود بازی کرد، به او کمک کنید تا از صندلی میز غذاخوری پایین برود. این اقدام را با مهربانی و قاطعیت انجام دهید. در آخر نیز به او بگویید که هر زمانی که آمادهای بدون بازی کردن غذای خود را بخوری، به میز غذا بازگرد. با این کار، رابطه سالمتری را با فرزند خود خواهید داشت و یک روش تربیتی صحیح را پیش خواهید برد.
- بیشتر بخوانید: چگونه با کودکان در مورد مرگ صحبت کنید
- بیشتر بخوانید: پول توجیبی دادن به کودکان
6_ عواقب اشتباهات کودک را تعیین کنید
یکی دیگر از روشهای کاربردی به جای کتک زدن، استفاده از عواقب مرتبط با رفتار اشتباه کودک است. به عنوان مثال، کودک شما پنجره خانه همسایه را شکسته است. اگر شما او را کتک بزنید، باعث میشوید که دروغ بگوید، اشتباهات خود را گردن دیگران بیندازد یا مخفی کند. اما میتوانید با لحنی مهربان و قاطع، عواقب آن را گوشزد کنید.
به کودک خود بگویید که میبینم پنجره همسایه را شکستهای، برای تعمیر یا جبران آن چه کار میخواهی انجام دهی؟ این جمله باعث میشود که کودک بداند اشتباهات اجتنابناپذیر هستند و باید مسئولیت آن را بر عهده بگیرد. با این کار، کودک کار اشتباه خود را جبران کرده و هیچ خشمی نیز نسبت به والدین خود احساس نخواهد کرد. زیرا والدین رفتار سرزنشآمیز و تنبیه نداشته و او را برای قبول مسئولیت، سوق دادند. در نتیجه، عزت نفس کودک نیز آسیبی نخواهد دید.
اگر میخواهید از روشهای تربیتی درست کودکان بهجای کتک زدن آنها، مطلع شوید، بهترین راه شرکت در دورههای آموزش فرزندپروری است. ما در دوره فرزندپروری؛ پدر و مادر حرفه ای، در مورد روشهای درست تربیتی، نکات زیادی را در این زمینه به شما میگوییم.
7_ تمرکز بر تقویت رفتارهای مثبت و تشویق هدفمند
بسیاری از اوقات، والدین به رفتارهای منفی کودکان واکنش نشان میدهند و رفتارهای مثبت را نادیده میگیرند. در حالی که تشویق و تأیید رفتارهای مثبت، قدرتمندترین ابزار برای شکلدهی به عادات و رفتارهای خوب در کودکان است.
- چگونگی اجرا: به جای اینکه فقط در زمان اشتباهات کودک واکنش نشان دهید، به طور فعال به دنبال رفتارهای خوب او باشید. وقتی کودک کاری را درست انجام میدهد، با تحسین کلامی مشخص (مثلاً آفرین که اسباببازیهایت را جمع کردی!)، لبخند، در آغوش گرفتن یا حتی پاداشهای کوچک و مرتبط با رفتار (مانند اجازه بازی بیشتر یا انتخاب فعالیت بعدی)، او را تشویق کنید.
- اهمیت تشویق: این کار نه تنها اعتماد به نفس کودک را بالا میبرد، بلکه او را متوجه میکند که کدام رفتارها مورد تأیید شما هستند و به احتمال زیاد آنها را تکرار خواهد کرد. وقتی کودک توجه و تأیید را از طریق رفتارهای مثبت دریافت کند، کمتر به رفتارهای منفی برای جلب توجه متوسل میشود.
8_ آموزش مهارتهای حل مسئله و مذاکره به جای تحمیل
یکی از دلایلی که کودکان رفتارهای منفی نشان میدهند، این است که مهارتهای لازم برای حل مشکلات یا بیان نیازهایشان را ندارند. به جای اینکه فقط “بکن” یا “نکن” بگویید، به آنها بیاموزید که چگونه مشکلاتشان را حل کنند.
- چگونگی اجرا: وقتی مشکلی پیش میآید (مثلاً کودک با دوستش بر سر اسباببازی دعوا میکند)، به جای اینکه بلافاصله داوری کنید یا هر دو را تنبیه کنید، هر دو طرف را تشویق کنید تا مشکل را توضیح دهند. سپس به آنها کمک کنید تا راهحلهای مختلف را بررسی کنند و با هم به یک توافق برسند. حتی در موقعیتهایی که کودک با شما مخالفت میکند، به او فرصت دهید تا دلیل خود را توضیح دهد.
- نتیجه: این رویکرد به کودکان میآموزد که میتوانند با گفتگو و همکاری مشکلات را حل کنند، به جای اینکه از طریق پرخاشگری یا لجبازی به خواستههایشان برسند. این مهارتها برای زندگی آینده آنها نیز بسیار حیاتی هستند و آنها را به افرادی توانمند و اجتماعی تبدیل میکند.
در ضمن اگر تمایل به یادگیری عمیقتری دربارهی موضوعاتی مثل بچه تا چند سالگی اذیت میکنه و ویژگی والدین خوب دارید، پیشنهاد میکنیم این مقالات را بخوانید.
بعد از کتک زدن کودک چه کنیم؟
در صورتی که فرزند خود را کتک زدهاید، مهم است که برخی کارها را برای جبران این رفتار انجام دهید. از جمله مهمترین اقدامات در این زمان عبارت هستند از:
1_ خودکنترلی
شما باید به خود مسلط شوید؛ بنابراین شروع به کشیدن نفس عمیق کرده و عصبانیت خود را فروکش کنید. این کار به شما در بروز رفتار منطقی کمک میکند.
2_ صحبت کردن با کودک
برای اینکه کودک را کتک زدهاید، از او عذرخواهی کنید. این کار به کودک میآموزد که درست است شاید هر کسی اشتباه کند، اما میتواند مسئولیت اشتباه خود را بپذیرد.
3_ پذیرش احساسات کودک
در این مرحله باید احساسات کودک پذیرفته شوند. او ممکن است دچار حس خشم، ترس یا ناراحتی شود؛ بنابراین با گفتن جملاتی مثل اینکه “میدانم ناراحتی شدی و من نباید این کار را انجام میدادم”، او را آرام کنید.
4_ ابراز محبت
کودکان نباید احساس کنند که رفتار آنها باعث محبت یا عدم محبت شما میشود؛ بنابراین بعد از بروز این اتفاق، (بر اساس شرایط و دلیل تنبیه) کودک را در آغوش بگیرید و به او ابراز محبت کنید.
5_ بیان دلیل عصبانیت
کمی به خود فرصت دهید تا دلیل اینکه چرا کودک را کتک زدید، متوجه شوید. آیا کودک رفتار اشتباهی انجام داده بود یا نتوانستید عصبانیت خود را کنترل کنید؟
پیداکردن دلیل عصبانیت به جلوگیری از عصبانیت و کتک زدن کودک در آینده کمک میکند.
6_ پیدا کردن راههای جایگزین خشم
شما میتوانید از طریق برخی اقدامات مثل شمردن تا عدد 10، نفس عمیق یا ترک موقعیت خشم خود را فروکش کنید. اگر دچار عصبانیت بیشازاندازه میشوید، دریافت مشاره نیز راهکاری مناسب است.
عواقب کتک زدن کودک در بزرگسالی
کتک زدن کودک در بزرگسالی عواقبی جدی بههمراه دارد که برخی از آنها را در اینجا لیست میکنیم:
- کودکانی که مورد ضربوشتم قرار میگیرند، احتمال بروز مشکلات و اختلالات روانی مانند افسردگی یا استرس بعد از سانحه (PTSD) در آنها وجود دارد.
- این کودکان شاید در آینده به رفتارهای پرخاشگرانه و خشن روی بیاورند و در ارتباط با دیگران رفتار نامناسبی داشته باشند.
- این کودکان معمولاً اعتماد به نفس کمتری در دوران بزرگسالی دارند.
- این افراد معمولاً در برقراری روابط اجتماعی سالم با دیگران دچار مشکل میشوند و نمیتوانند ارتباطات عاطفی و اجتماعی مناسب طولانیمدت داشته باشند.
- برخی از کودکان ممکن است رفتارهای والدین خود را تبدیل به الگو کنند و در بزرگسالی به فرزندان خود آسیب برسانند.
- فرد در دستیابی به موفقیتهای اجتماعی و اقتصادی، بهدلیل عواقب رفتاری و روانی، دچار مشکل میشود.
اینها فقط برخی از عواقب کتک زدن کودک در بزرگسالی بودند. عواقب این کار ممکن است برای هر کسی با توجه به شرایط زندگیاش متفاوت باشد.
گناه کتک زدن بچه توسط پدر و مادر
در احادیث و کتابهای دینی مختلف، بارها به رفتار درست با فرزندان و نهی از کتک زدن آنها تأکید شده است. هدف اصلی از تنبیه در دیدگاه دین، اصلاح رفتار فرزند و هدایت او به مسیر درست است، نه آسیب رساندن به او!
در اینجا چند حدیث و آیه از کتابهای دینی میآوریم که والدین را از کتک زدن فرزندان نهی میکنند:
آیه 31 سوره اسراء:
“وَلا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُمْ خَشْیَةَ إِمْلاقٍ ۚ نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِيَّاكُمْ ۚ إِنَّ قَتْلَهُمْ كَانَ خِطْئًا كَبِیرًا”
(و فرزندان خود را بهخاطر ترس از فقر نکشید؛ ما آنها و شما را روزی میدهیم. قطعاً کشتن آنها گناهی بزرگ است.)
حدیثی از پیامبر اسلام (ص) در کتاب صحیح مسلم و سنن ابی داود:
“أفضلکم أکثرکم إحساناً إلى أهله”
(بهترین شما کسی است که نسبت به خانوادهاش نیکوکارتر باشد.)
انجیل افسسیان 6:4:
“و پدران، فرزندان خود را در تربیت و نصیحت خداوند پرورش دهید.”
امام علی علیه السلام در مجموعۀ ورام، ص 358:
“لا تضربن فوق ثلاث فانک ان فعلت فهؤ قصاص یوم القیامه”
(برای تأدیب بیشاز سه ضربه نزن، زیرا اگر چنین کردی، روز قیامت قصاص خواهی شد.)
با توجه به این احادیث و آیات، دین والدین را تکلیف میکند که به حداقل تنبیه فرزند اکتفا کنند و از آن فراتر نروند. آنها همچنین نباید از هر وسیلهای برای تنبیه کودک استفاده کنند؛ بهخصوص نباید به صورت و مواضع آسیبپذیر کودک ضربه بزنند.
چطور با احساس گناه کتک زدن بچه برخورد کنیم؟
در برخورد با احساس گناه ناشی از کتک زدن بچه، این کارها را انجام دهید:
- خطای خود را بپذیرید و اشتباهتان را واضح ببینید.
- بپذیرید که شما انسان هستید و همه گاهی ممکن است خطا کنند.
- با فردی قابلاعتماد و همدل حرف بزنید.
- از کودک عذرخواهی کنید تا اعتماد او را دوباره بهدست آورید.
- واکنشهای ناگهانی احساسی روزانه خود را به حداقل برسانید.
- موقعیتهای احتمالی محرک را بشناسید.
عوارض سیلی زدن به صورت کودک
عوارض سیلی زدن به صورت کودک گاهی به قدری جدی است که باعث بروز مشکلاتی در سلامت روان یا جسم او میشود. در این جدول برخی از مهمترین عوارض سیلی زدن به فرزند را بررسی میکنیم:
| عوارض روانی | عوارض جسمی |
| کاهش اعتماد به نفس | آسیبدیدگی شنوایی و گوش مثل آسیب به پرده گوش یا حتی پارگی آن |
| ترس دائمی و اضطراب شدید | آسیبدیدن سیستم عصبی و مغز بهدلیل ضربه ناگهانی به سر |
| افسردگی و احساس غم | کبودی و زخم صورت بهدلیل پارگی رگهای کوچک یا تورم |
| خشم و پرخاشگری زیاد | آسیبدیدگی دندانها و فک بهدلیل شکستن دندانهای شیری یا لقشدن آنها |
| بروز مشکلات ارتباطی |
در صورتی که این چرخه ادامه داشته باشد، کودک دچار مشکلات رفتاری جدی در آینده میشود و رفتارهای نادرستی مثل دعوا یا سرپیچی از خود نشان میدهد. این کودک شاید در آینده خود نیز تبدیل به والدی بیرحم نسبت به فرزندان خود شود.
کلام آخر
عوارض کتک زدن بچه ها اهمیت بسیاری دارد و میتواند آثار مخربی را به صورت فیزیکی و عاطفی در پی داشته باشد. کودکانی که مدام در حال کتک خوردن هستند، شور و شوق خود را از دست داده و سرکش میشوند. والدین باید با رفتارهای آگاهانه و تربیت درست، اعمال اشتباه فرزند خود را اصلاح کنند. در صورتی که نتوانستید این مشکل را حل کنید، با یک متخصص مشورت کنید.
منابع
