آیا لجبازی نوجوان طبیعی است؟ به گزارش وب‌سایت The West Australian، تحقیقات می‌گویند که حدود ۷۵ درصد از نوجوانان روحیه سرکشی و نافرمانی دارند. در این مرحله از زندگی، نوجوانان در حال شکل دادن به هویت شخصی خود هستند و برای همین، شاید رفتارهایی مثل نافرمانی یا لجبازی از خود نشان دهند؛ اما بهترین واکنش والدین در برابر لجبازی نوجوانان چیست؟ با نوجوان عصبی و لجباز چگونه رفتار کنیم؟ در این مقاله، درباره این موضوع حرف می‌زنیم.

دلایل لجبازی در نوجوانان چیست؟ ۸ دلیل احتمالی لجبازی

لجبازی نوجوان رفتار پیچیده‌ای است که می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. برخی از شایع‌ترین دلایل لجبازی در نوجوانان که تا به حال مطابق با تحقیقات علمی و روانشناسی کشف شده است، عبارتند از:

 

• بیشتر بخوانید: لجبازی کودک
• بیشتر بخوانید: لجبازی کودکان در غذا خوردن

 

۱_ تغییرات رشدی و سنی و اظهار وجود

نوجوانی دوران رشد قابل توجه جسمی، عاطفی و شناختی است. وقتی نوجوانان این تغییرات را پشت سر می‌گذارند، ممکن است مستقل‌تر و قاطع‌تر شوند که گاهی اوقات با لجبازی اشتباه گرفته می‌شود. این به این دلیل است که آن‌ها سعی می‌کنند خود را به عنوان یک فرد مستقل و بزرگسال تعریف کنند و عقاید خود را مطرح کرده و اظهار وجود کنند.

۲_ عزت نفس پایین

همانطور که در بالا گفتیم، نوجوانانی که عزت نفسشان پایین است، ممکن است از لجبازی به عنوان راهی برای محافظت از خود در برابر احساس آسیب یا خجالت استفاده کنند.

نتایج یک پژوهش که در مجله روانشناسی Abnormal آورده شده، نشان می‌دهد نوجوانان با عزت نفس پایین بیشتر از نوجوانانی که عزت نفس بالایی دارند، لجباز هستند. (لینک پژوهش)

بیشتر بخوانید:

• سن لجبازی در کودکان
• لجبازی کودک

۳_ فقدان و یا کمبود ارتباط

نوجوانانی که احساس می‌کنند نمی‌توانند آشکارا و صادقانه با والدین خود یا دیگر شخصیت‌های اطرافشان ارتباط برقرار کنند، ممکن است لجبازتر شوند. وقتی آن‌ها به این نتیجه می‌رسند که نظراتشان شنیده نمی‌شود یا مورد احترام قرار نمی‌گیرند، شروع به لجبازی می‌کنند.

بسیاری از نوجوانان خواهان آزادی بیشتری نسبت به توانایی خود هستند، که ممکن است به معنای زیر پا گذاشتن قوانین، دسترسی نامحدود به دستگاه های الکترونیکی خود و یا تلفن جدید باشد. آن‌ها همچنین ممکن است شکایت کنند که شما بیش از حد کنترل‌گر هستید یا آن‌ها را درک نمی کنید و یا برای رهایی از مشکل دروغ بگویند (منبع).

۴_ شرایط زمینه‌ای سلامت روان

در برخی موارد، لجبازی می‌تواند نشانه‌ای از یک وضعیت نه چندان مثبت سلامت روانی باشد، مانند اختلال نافرمانی مقابله‌ای (ODD) یا اختلال سلوک.

۵_ خانواده پرتنش و پرتعارض

نحوه تعامل خانواده یک نوجوان نیز می‌تواند در لجبازی آن‌ها نقش داشته باشد. اگر تعارض یا تنش در خانواده زیاد باشد، نوجوانان ممکن است احساس کنند برای محافظت از خود باید لجبازی کنند.

۶_ فشار هم سن‌ و سالان

نوجوانان دوست دارند با هم سن‌های خود هماهنگ شوند و ممکن است احساس کنند برای پذیرفته شدن باید لجبازی کنند. به ویژه در مواقعی که هم سالان و دوستانشان هم افرادی لجباز و سرکش باشند.

۷_ محیط مدرسه

محیط مدرسه نیز می‌تواند به لجبازی در نوجوانان دامن بزند. اگر نوجوانان احساس کنند در مدرسه مورد پذیرش یا احترام قرار نمی‌گیرند، ممکن است در خانه و یا موقعیت‌های دیگر اجتماعی لجبازتر شوند.

۸_ عوامل استرس زای زندگی

نوجوانانی که استرس زیادی را تجربه می‌کنند (مانند قلدری والدین، مشکلات خانوادگی، فشار تحصیلی، ناسازگاری پدر و مادر و…) ممکن است بیشتر در معرض ابتلا به اختلال لجبازی باشند.

نتایج یک تحقیق دیگر نشان داده است آن دسته از نوجوانانی که والدینشان دائم طردشان می‌کنند، دائم انتقاد می‌کنند و همواره در حال سرزنش کردن هستند، بیشتر از نوجوانانی که والدینشان حمایتگر هستند، لجباز می‌شوند. (لینک تحقیق موردنظر)

چگونه با یک نوجوان لجباز رفتار کنیم؟

می‌دانیم شما والدین، در رفتار با نوجوانان خود، دشواری‌ها و سختی‌های زیادی متحمل می‌شوید. نوجوانی سن بسیار حساس و اغلب ناسازگاری است، اما ضروری است که با صبر، همدلی و ارتباط مؤثر، اوضاع را کنترل کرده و روابطی بسیار همدلانه و موثر با نوجوانان خود برقرار کنید. چرا که دوست بودن و رفیق بودن شما با بچه‌هایتان، بسیار برای آینده آن‌ها مفید و موثر است.

در ادامه به بررسی جامع راهکار‌های عملی و کاربردی برای کمک به عبور از این چالش رایج فرزندپروری می‌پردازیم.

۱ـ انتخاب کنید که می‌خواهید مبارزه کنید یا تعامل!

هر اختلافی ارزش تبدیل شدن به یک نبرد و مبارزه را ندارد. باید وقت بگذارید و مشخص کنید که چه مسائلی قابل مذاکره نیستند و کجاها می‌توانید به نوجوان خود استقلال و قدرت عمل بدهید.

اگر خطوط قرمز و رفتارهای بسیار زشت و ناپسند را به کودکان خود بیاموزید و آن گاه آن‌ها از این خطوط قرمز عبور کنند، مستحق مجازات و اعمال تنبیه هستند. اما اگر خطوط قرمز را رد نکنند، شاید بهتر باشد با صحبت و حرف زدن و تعامل، رفتارشان را درست و اصلاح کنید.

راستی، ما یک مقاله با عنوان «قانون گذاری در خانه» داریم که برای اطلاعات بیشتر درباره قوانین درست، می‌توانید این مقاله را بخوانید.

 

• بیشتر بخوانید: بچه حرف گوش نکن
• بیشتر بخوانید: از پوشک گرفتن کودک بچه
• بیشتر بخوانید: کنترل خشم در مقابل کودکان

 

مثال:

نوجوان شما می خواهد موهای خود را رنگ کند. اگرچه ممکن است این کار با ترجیحات شما مطابقت نداشته باشد، اما می‌توانید اجازه دهید به عنوان راهی برای بیان فردیت خود، از آن استفاده کند و برای یک بار هم که شده، مویش را رنگ کند! این یک موقعیت نه چندان چالش‌برانگیز است. وقت و انرژی خود را برای رفتارها و مسائل خیلی مهم‌تر بگذارید؛ مثل رفتارهای جنسی، ارتباط با دوستان مناسب، رفتارهای پر ریسک و پرخطر!

۲ـ ارتباط باز داشته باشید و در مورد موضوعات چالشی گفتگو کنید

برای کاهش لجبازی نوجوان محیطی را فراهم کنید که نوجوان شما در بیان افکار و احساسات خود احساس راحتی کند. فعالانه و بدون قضاوت گوش دهید و دیدگاه او را تأیید کنید. گفتگوی آزاد را تشویق کنید تا استدلال او را درک کنید.

مثال:

نوجوان شما دائماً دیر به خانه می‌آید. به جای ابراز ناامیدی فوری و آغاز سرزنش، گفتگو را با گفتن این جمله آغاز کنید: “من متوجه شدم چند وقتی است دیرتر از زمانی که توافق کرده بودیم به خانه می‌آیی. می‌توانیم در موردش صحبت کنیم؟ می‌خواهم دیدگاه تو و دلایلت را بدانم.”

در این زمینه پیشنهاد می‌دهیم که در این زمینه سری به مقاله «فرزند پروری نوجوان» هم بزنید.

۳ـ انتظارات شفاف و واضح داشته باشید

 انتظارات خود را در رابطه با رفتار، مسئولیت‌ها و قوانین، به صورت واضح بیان کنید. تعیین دستورالعمل‌های روشن به کاهش سوءتفاهم‌ها کمک می‌کند و به نوجوان شما چارچوبی برای پیروی می‌دهد.

مثال:

به وضوح این انتظار را که باید قبل از فعالیت‌های اوقات فراغت، تکالیف مدرسه‌اش را انجام دهد، بیان کنید. وظایف خاص و چارچوب زمانی تکمیل آن وظایف را مشخص کنید و اهمیت مسئولیت در خانواده را به گوش او برسانید!

۴ـ گزینه‌های پیشنهادی در اختیارش قرار دهید!

برای کاهش لجبازی نوجوان، در صورت امکان به فرزند خود حق انتخاب بدهید. این امر به او قدرت می‌بخشد و به رفع نیاز او به استقلال کمک می‌کند. با این حال، اطمینان حاصل کنید که انتخاب‌های ارائه شده با گزینه‌های قابل قبول هم‌خوانی دارند.

مثال:

به جای مجبور کردن او به پوشیدن لباس‌های مورد نظرتان برای مهمانی،  به او برای انتخاب از میان 3 گزینه، حق انتخاب دهید. بگویید، “می‌توانی لباس خود را برای روز مهمانی انتخاب کنی، اما باید از میان این سه گزینه باشد. با پوشیدن کدام یک، احساس راحتی می‌‌کنی؟”

بیشتر بخوانید:

 

۵ـ مذاکره و سازش را یاد بگیرید!

آموزش مذاکره و سازش یک مهارت ارزشمند در زندگی است. گفتگوها و بحث‌ها باید به گونه‌ای پیش بروند که هر دو طرف بتوانند نیاز‌های خود را بیان کنند و برای یافتن راه حل‌هایی که برای هر دو قابل قبول باشد، با یکدیگر هم کاری کنند.

مثال:

نوجوان شما می‌خواهد چند روز در هفته، مقررات منع رفت‌ و آمد خود را زیر پا گذاشته و دیرتر به خانه برگردد.

می‌توانید این‌گونه با او صحبت کنید: “می‌دانم که آزادی عمل بیشتری می‌خواهی، می‌توانیم در موردش حرف بزنیم! اگر بتوانی جزئیات بیشتری در مورد این‌که کجا می‌روی و رفتار دوستانت چگونه است بدهی، احتمالاً با درخواستت موافقت می‌کنم. فقط مرا در جریان کارهایت قرار بده و هر کاری داشتی با من در میان بگذار.”

۶ـ پیامد‌های منطقی و واقعی را جایگزین تنبیه کنید

به جای اقدامات تنبیهی، پیامد‌های منطقی مربوط به اقدامات آن‌ها را یادآور شوید. این امر به نوجوانان کمک می‌کند تا تأثیر مستقیم انتخاب‌های خود را درک کنند و یاد بگیرند که مسئولیت تصمیم‌هایشان را ببینند.

مثال:

اگر نوجوان شما مدام فراموش می‌کند که تکالیف خود را انجام دهد، یک نتیجه منطقی می‌تواند محدود کردن زمان تماشای تلویزیون برای او باشد تا زمانی که به تکالیف خود برسد. این به فرزند شما کمک می کند تا تأثیر مستقیم اعمال خود را درک کند.

دکتر فولتون توضیح می‌دهد: «به سختی می‌توان دید که فرزندتان وقتی عواقبی را اجرا می‌کنید یا به او می‌گویید نمی‌تواند کاری انجام دهد ناراحت می‌شود، اما داشتن محدودیت‌های واضح و قابل پیش‌بینی در واقع محیطی از ایمنی و قابل پیش‌بینی ایجاد می‌کند.» منبع:سایت

۷ـ آرامش خود را حفظ کنید!

حفظ رفتار آرام بسیار مهم است. از تبدیل بحث‌ها به درگیری‌های قدرت پرهیز کنید. پاسخ دادن با خشم ممکن است رفتار لجبازانه را تشدید کند. در صورت نیاز یک قدم به عقب بردارید و بعداً مسأله را بررسی کنید.

مثال:

نوجوان شما با یک قانون خانواده مخالف است. به جای تشدید اوضاع، بگویید: “من از دیدگاه تو قدردانی می‌کنم. بیا با آرامش درباره آن بحث کنیم و راه حلی پیدا کنیم که برای هر دوی ما مفید باشد. “

در این زمینه می‌توانید از نکات مقاله «نحوه برخورد با اشتباهات نوجوانان» هم برای حفظ آرامش در برابر رفتارهای فرزندتان هم استفاده کنید.

۸ـ از رفتار مثبت‌شان تقدیر و تشکر کنید

برای کاهش لجبازی نوجوان، رفتار مثبت را با تحسین و قدردانی تقویت کنید. تشویق اقدامات مثبت به ایجاد یک رابطه سازنده‌تر و همکاری بیشتر کمک می‌کند.

مثال:

نوجوان شما همیشه کارهای خود را بدون اینکه شما یادآوری کنید، انجام می‌دهد. به او بگویید: “تازگی‌ها می‌بینم که که به صورت مداوم به مسئولیت‌های خود رسیدگی می کنی؛ من از تلاش و مسئولیت تو در کمک به خانواده قدردانی می‌کنم.”

در این زمینه می‌توانید از جملات معجزه گر در تربیت فرزند که در مقاله‌ای جداگانه درباره آن‌ها صحبت کرده‌ایم، استفاده کنید.

۹_ آن‌ها را درک کنید

شاید فکر کنید که نوجوان خود را می‌شناسید، اما چقدر واقعاً از او شناخت دارید؟ به‌عنوان والدین شاید درباره خوراکی‌های موردعلاقه یا تفریحات موردعلاقه فرزند خود اطلاعاتی داشته باشید؛ این‌ها نکاتی هستند که اغلب والدین در مورد فرزندان خود می‌دانند.

شما برای بهترین رفتار با جوان لجباز ابتدا باید از خود سؤالاتی بپرسید که به بفهمید چقدر درک و شناخت واقعی از فرزند خود دارید.

با این سؤالات آگاه می‌شوید که چقدر زندگی واقعی فرزندتان را می‌شناسید و از حد و مرز‌های او آگاه هستید.

در بیان این سؤالات سعی کنید که جنبه‌های مهمتری از زندگی نوجوان را ببینید.

این سؤالات به شما کمک می‌کنند:

• چه چیز‌هایی فرزند من را شرمنده می‌کند؟
• فرزند من وقتی که غمگین یا تنها است، چه می‌کند؟
• فرزند من برای در میان گذاشتن نگرانی‌های خود به چه کسانی مراجعه می‌کند؟
• فرزند من چه ترس‌هایی دارد و چه چیز‌هایی او را می‌ترسانند؟

مثال:

نوجوان شما مانند همیشه نیست، پرخاشگری می‌کند و در خلوت گریه‌های او را می‌بینید. در اینجا شاید شما برای او نقطه امنی نیستید، برای همین با شما درد و دل نمی‌کند. در این زمان می‌توانید سؤالان مطرح‌شده بالا را از خود بپرسید و صبر کنید و زمان دهید و با رفتار‌های درست به فرزندتان بفهمانید که برای او تبدیل به نقطه امنی شده‌اید.

۱۰_ روی هر موضوعی استرس نداشته باشید

لجبازی جوانان در خانه بسیار طبیعی است. با وجود نوجوان یا جوان در خانه احتمالاً دعوا‌ها و اختلافات زیادی به‌وجود می‌آید. این دعوا‌ها گاهی می‌توانند به‌صورت روزمره اتفاق بیفتند.

اگر می‌پرسید که “با نوجوان لجباز چگونه رفتار کنیم؟”، در پاسخ باید بگوییم که در هر اختلاف کوچک افراط نداشته باشید و با فرزند خود دعوا نکنید؛ این کار فقط خصومت‌ها را بیشتر می‌کند و روی لجبازتر‌شدن او تأثیر می‌گذارد.

برای مقابله با لجبازی جوانان باید درک کنید که چه موضوعاتی مهم‌تر هستند و باید با او مطرح شوند.

مثال:

موضوعاتی را که می‌خواهید با نوجوان خود در میان بگذارید، بر اساس میزان اهمیت انتخاب‌شان کنید؛ مثلاً نوجوان را مداوم برای انتخاب لباس‌های موردعلاقه خود تحت فشار نگذارید.

• بیشتر بخوانید: آموزش سلام کردن به بچه ها
• بیشتر بخوانید: دارو دادن به کودکان
• بیشتر بخوانید: آرایش کردن کودکان
• بیشتر بخوانید: جدا کردن جای خواب کودک

۱۱_ از الگوهای مثبت استفاده کنید

نوجوانان معمولاً از اطرافیان خود تاثیرپذیری دارند. شما می‌توانید به‌جای تکرار تذکر مداوم قوانین به آن‌ها، افرادی را به‌عنوان الگو نشان‌شان دهید که خویشتن‌داری، احترام و پشتکار دارند. این افراد می‌توانند از خویشاوندان، دوستان، مربیان یا حتی شخصیت‌های محبوب فیلم و سریال‌ها باشند.

با نشان دادن الگوهای مثبت، به فرزندتان یاد می‌دهید که برای پیموندن مسیر موفقیت و استقلال، الزاماً نباید با اطرافیان جنگید.

مثال:

اگر فرزندتان را در یک کلاس موسیقی نام‌نویسی کرده‌اید، اما او تمرین‌ها را انجام نمی‌دهد، داستان زندگی نوازندگانی را برایش بگویید که با تلاش مستمر به موفقیت‌های زیادی رسیده‌اند.

۱۲_ از شوخ‌طبعی استفاده کنید

یک بحث جدی و کشمکش طولانی فقط باعث افزایش لجبازی نوجوان می‌شود. شما گاهی می‌توانید فضای جدی رابطه را با یک طنز بامزه از بین ببرید و نوجوان را از حالت تدافعی خارج کنید. مراقب باشید که شوخی تمسخرآمیز نباشد، در غیر این صورت تاثیر بدتری روی رابطه‌تان با فرزندتان می‌گذارد.

مثال:

اگر نوجوان با اخم در حال توضیح دادن ناراحتی‌اش است، به او بگویید که «حتی وقتی اخم می‌کنی هم چهره مهربان و زیبایی داری».

منظور از اختلال لجبازی در نوجوانان چیست؟

اختلال لجبازی شدید در نوجوانان، الگوی رفتاری منفی، خصمانه و آزاردهنده‌ای به ویژه برای پدر و مادرهاست. این رفتار اغلب به مشاجره و امتناع از همکاری مشخص ختم می‌شود. ماندگاری این وضعیت و عدم مدیریت صحیح آن، می‌تواند به طور قابل توجهی بر عملکرد تحصیلی، تعاملات اجتماعی و آینده نوجوان تأثیر بگذارد. در ادامه این مقاله، ۶ نشانه مهم برای تشخیص یک نوجوان لجباز آورده شده است:

۱ـ مشاجره مکرر و تحریک‌پذیری بالا

نوجوانان لجباز اغلب با والدین، معلمان و دیگر افراد به شدت بحث و جدل می‌کنند، حتی زمانی که خواسته‌های آن‌ها غیرمنطقی است. همچنین ممکن است به راحتی تحریک شوند و از کوره در بروند.

۲ـ سرپیچی عمدی از قوانین و درخواست‌ها

نوجوانان لجباز ممکن است عمداً از قوانین و درخواست‌ها سرپیچی کنند، حتی زمانی که آن‌ها را درک کرده و با آن‌ها موافق باشند. آن‌ها همچنین ممکن است کینه‌توز یا انتقام‌جو باشند و ممکن است به دنبال انتقام از افرادی باشند که تصور می‌کنند به آن‌ها ظلم کرده‌اند.

۳ـ عدم توانایی در مدیریت احساسات

نوجوانان لجباز در مدیریت احساسات خود مشکل دارند. مثلاً ممکن است زمانی که ناامید یا عصبانی هستند، نتوانند به درستی رفتارشان را کنترل کنند. آن‌ها همچنین ممکن است به راحتی با شکست‌ها و ناامیدی‌ها دلسرد شده و به راحتی از انجام وظایف خود دست بکشند.

۴ـ عزت نفس پایین

نوجوانان لجوج، ممکن است عزت نفس پایینی داشته باشند و از رفتار خود به عنوان راهی برای محافظت از خود در برابر احساس آسیب یا خجالت استفاده کنند. آن‌ها همچنین گاهی از رفتار خود به عنوان راهی برای جلب توجه استفاده می‌کنند.

۵ـ مشکل در تعاملات اجتماعی

نوجوانان لجوج، احتمالاً در ایجاد و حفظ روابط با همسالان خود مشکل دارند. آن‌ها سخت با یک نفر کنار می‌آیند و بسیاری از اوقات می‌خواهند خواسته‌هایشان را به دیگران تحمیل کرده و زورگویی کنند!

 

 

• بیشتر بخوانید: خطاهای فرزند پروری
• بیشتر بخوانید: فرزند پروری چیست؟

 

 

۶ـ انزوا و کناره‌گیری

کناره‌گیری اجتماعی می‌تواند یک نشانه برای شناخت نوجوانان لجباز باشد. اگر یک نوجوان خود را از دوستان، خانواده و فعالیت‌هایی که قبلاً از آن‌ها لذت می‌برد جدا می‌کند، می‌توانید یکی ازدلایل احتمالی آن را لجبازی بدانید!

۷ـ مقاومت در برابر راهنمایی و دلسوزی!

درست است که استقلال بخشی طبیعی از ایام مرموز و رازآلود نوجوانی است، اما مقاومت بی‌امان در برابر راهنمایی و امتناع از پذیرش نصیحت یا کمک و دلسوزی، ممکن است نشان دهنده مسأله لجبازی نوجوان باشد.

۸ـ نوسانات خلقی شدید

نوسانات خلقی شدید و غیرقابل پیش‌بینی، فراتر از آشفتگی‌های معمولی نوجوانان ممکن است نشان دهنده چالش‌های اساسی عاطفی از جمله لجبازی افراطی نوجوان باشد. تحریک‌پذیری، عصبانیت یا غم و غصه مداوم ممکن است از نشانه‌های لجبازی توسط نوجوانان باشد.

۹ـ رفتار پر ریسک

درگیر شدن در رفتار‌های پرخطر، مانند سوء مصرف مواد، رانندگی با بی‌احتیاطی یا فعالیت‌های خطرناک مثل دزدی و زورگیری، ممکن است جلوه‌ای از چالش‌های عاطفی یا رفتاری کودکان لجباز باشد. رسیدگی سریع به چنین رفتار‌هایی بسیار مهم است.

لجبازی با پرخاشگری چه تفاوتی دارد؟

لجبازی و پرخاشگری دو نوع رفتار متفاوت در نوجوانان هستند که هر دو می‌توانند مشکل‌ساز باشند. با این حال، برخی از تفاوت‌های این دو مدل رفتار چالش‌برانگیز را در زیر و در قالب یک جدول می‌بینید:

تعریف لجبازی: امتناع از تغییر عقیده یا پذیرش چیزی است که اشتباه یا غیر معقول تلقی می‌شود.

تعریف پرخاشگری: رفتاری که به قصد آسیب جسمی و روانی به دیگری انجام می‌شود.

ویژگی	لجبازی	پرخاشگری
قصد و نیت	حفظ کنترل	آسیب روانی و روحی به دیگران
نوع رفتار	تحریک‌پذیری و یا امتناع	فیزیکی، کلامی و یا رفتاری
علت‌ها	رشد طبیعی، جلب توجه، اختلال ODD (اختلال نافرمانی مقابله‌جویانه)	خشم، ناامیدی، تمایل به کنترل دیگران
درمان	تقویت مثبت، تعیین مرزهای شفاف، اصلاح رفتار به صورت تدریجی	درمان دارویی، استفاده از تکنیک‌های کنترل خشم

توجه به این نکته ضروری است که بین این دو رفتار هم‌پوشانی هم وجود دارد. برای مثال، فرد خیلی لجوج، ممکن است پرخاشگر نیز باشد.

لجبازی بد است یا خوب؟ آیا فایده‌ای هم دارد؟

مانند بسیاری از ویژگی های شخصیتی دیگر، لجبازی هم طیفی از ویژگی‌های مثبت و منفی دارد. در حقیقت نباید فکر کنید که لجبازی، یک رفتار کاملاً بد است و به این ترتیب، به جای استفاده درست از نوجوانان لجباز خود، آن‌ها را سرکوب کنید!

به نظر روانشناسان و مدرسین تربیت فرزند، لجبازی می‌تواند ویژگی‌های بد و خوب را به صورت همزمان داشته باشد.

 ویژگی‌های مثبت لجبازی

ویژگی‌های مثبت لجبازی نوجوان عبارت هستند از:

۱ـ پشتکار و قاطعیت

افراد لجباز و سرسخت، اغلب حس پشتکار و اراده را از خود نشان می‌دهند. این ویژگی می تواند در پیگیری اهداف بلند مدت و غلبه بر موانع احتمالی‌شان در آینده، بسیار مفید باشد؛ زیرا نوجوانان لجباز وقتی با چالش ها روبرو می‌شوند، به راحتی تسلیم نمی‌شوند.

۲ـ حس استقلال

لجبازی را می توان با احساس استقلال نیز مرتبط دانست. افرادی که سرسخت و لجباز هستند، ممکن است ترجیح دهند خودشان فکر کنند، خودشان تصمیم بگیرند و در مقابل فشار خارجی مقاومت کنند. این کیفیت می‌تواند خوداتکایی و استقلال نوجوانان شما را تقویت کند.

۳ـ قاطعیت

لجبازی اغلب با قاطعیت همراه است. نوجوانانی که لجوج هستند، ممکن است بیشتر از خود دفاع کنند، نظرات خود را راحت‌تر بیان کنند و مرزهای خود را مشخص کنند. در شرایط خاص، این می‌تواند یک ویژگی ارزشمند باشد که به برقراری ارتباط و تصمیم‌گیری موثر کمک می‌کند.

 ویژگی‌های منفی لجبازی

اغلب ما لجبازی نوجوان را یک ویژگی منفی تلقی می‌کنیم و البته که لجبازی سویه‌های تاریکی هم دارد. جنبه‌های منفی لجبازی در نوجوانان عبارتند از:

۱ـ عدم انعطاف ناپذیری

یکی از اشکالات اصلی لجبازی در نوجوانان، عدم انعطاف ناپذیری است. افراد سرسخت و لجوج ممکن است در برابر تغییر مقاوم باشند، حتی زمانی که این تغییر ضروری یا مفید باشد. این می تواند منجر به از دست رفتن فرصت های رشد برای آنان شود.

۲ـ تعارض در روابط

لجبازی، زمانی که افراطی باشد، می‌تواند به درگیری در روابط شخصی و حرفه‌ای دامن بزند. عدم تمایل به مصالحه و آشتی  می‌تواند به روابط شخصی نوجوانان شما به ویژه در روابط آتی با همسر و دوستانشان مشکل ایجاد کند.

۳ـ انتقادناپذیری!

نوجوانان لجباز و یک‌دنده، ممکن است پذیرش انتقاد یا بازخورد سازنده را نوعی حمله تلقی کنند و آن را برنتابند! این می‌تواند مانع پیشرفت شخصی و حرفه‌ای آن‌ها شود؛ زیرا بازخورد برای یادگیری و بهبود و رشد، حیاتی و مهم است.

به طور کلی، ایجاد تعادل مهم است. سطح معمولی لجبازی که با پشتکار، استقلال و قاطعیت مشخص می‌شود، می‌تواند سودمند باشد. با این حال، زمانی که لجبازی سخت و بدون تغییر باشد، شرایط سخت شده و ناسازگاری پیش می‌آید و چالش‌ها خود را نشان می‌دهند. یادگیری و یافتن حد وسط می‌تواند به افراد کمک کند تا از جنبه‌های مثبت لجبازی استفاده کنند و در عین حال معایب احتمالی آن را کاهش دهند.

بیشتر بخوانید:

• اختلال لجبازی کودکان و راه های درمان

کلام آخر

در دوران حساس و پیچیده نوجوانی، شما نقش مهمی برای ساختن آینده‌ فرزندتان ایفا می‌کنید. در این سن، نوجوانان سرشار از غرور و احساس‌اند، هویت‌شان در حال شکوفایی است، نیاز به استقلال دارند و در جستجوی خود، هر رفتاری ممکن است از آن‌ها سر بزند. بنابراین نیاز است تا رفتار درست و اصولی‌ای با آن‌ها داشته باشیم.

بیایید زیبایی تربیت فرزند را به دقت درک کنیم و به عمق رفتارشان برویم و بفهمیم که در پشت مواضع سرسختانه آن‌ها، نوجوانی نهفته است که مسیر خود را به سمت رشد و شکوفایی طی می‌کند.

به پایان مقاله «لجبازی نوجوان» رسیدیم. راستی! پیشنهاد می‌کنیم سری هم به سلسله لایو‌های اختصاصی با لجبازی فرزندم چطور برخورد کنم؟ بزنید. در این مجموعه، استاد درنا شریفی، درباره نحوه برخورد با کودکان لجباز، راهکارهای تجربه‌شده و عملی معرفی کرده‌اند. از دستش ندهید…!