گاز گرفتن کودک میتواند احساسات مختلفی را در والدین برانگیزد. گاهی این گاز گرفتن بامزه و بانمک است و گاهی احساس ناراحتی و شرم را در والدین ایجاد میکند. گاز گرفتن نشانه یک مشکل رفتاری جدی نیست، اما میتواند به دیگران صدمه بزند و یک عادت رفتاری منفی در کودک ایجاد کند. والدین باید به صورت اصولی و صحیح با گاز گرفتن کودک خود برخورد کنند. داد کشیدن، گاز گرفتن متقابل و تنبیه کردن رفتارهای درستی برای کنترل گاز گرفتن کودک نیستند. در این مقاله، علتهای گاز گرفتن کودکان و راهکارهای جلوگیری و برخورد با آن را به طور کامل بررسی خواهیم کرد.
علت گاز گرفتن کودکان چیست؟
یکی از کارهای رایج کودکان در سنین پایین، گاز گرفتن است. گاز گرفتن در کودکان بسیار رایج است و علتهای مختلفی دارد. گاهی اوقات کودک برای مقابله با چالشها از روش گاز گرفتن استفاده میکند. در اینجا، دلایل گاز گرفتن کودک را بررسی خواهیم کرد. توجه کنید که با بررسی هر علت، استراتژی خاصی را برای پاسخ به کودک باید به کار ببرید.
1_ دندان در آوردن
دندان در آوردن یک پروسه سخت و دردناک برای کودک است. کودک برای تسکین بخشی از این درد، هر چیزی را که میبیند گاز میگیرد. حتی ممکن است بازوی والدین را نیز گاز بگیرد تا کمی از درد خود را تسکین دهد.
- بیشتر بخوانید: فرزند پروری چیست؟
- بیشتر بخوانید: سبک های فرزند پروری
- بیشتر بخوانید: خطاهای فرزند پروری
- بیشتر بخوانید: کنترل خشم کودک
2_ برانگیختن واکنش والدین
برخی از کودکان برای دریافت ریاکشن یا عکسالعمل از سوی والدین، آنها را گاز میگیرند. به عنوان مثال، کودک شما را گاز میگیرد و شما میگویید «اوخ!». این میتواند باعث شود که کودک برای انجام مجدد آن ترغیب شود تا ببیند شما برای بار دیگر چه عکسالعمل و واکنشی از خود نشان خواهید داد.
3_ بیان احساسات
کودک نوپا توانایی ابراز احساسات خود به صورت کلامی را ندارد. بنابراین، کودک با گاز گرفتن احساسات خود را منتقل میکند. این گاز گرفتن گاهی از روی ناراحتی، بیحوصلگی، ناامیدی و گاهی نیز برای بیان محبت است. به عنوان مثال، حضور در مکانهای شلوغ و پر سر و صدا میتواند برای کودک طاقتفرسا باشد. بنابراین کودک سعی میکند با گاز گرفتن این ناراحتی خود را ابراز کند. کودک با این کار نشان میدهد که به فضای خلوتی نیاز دارد.
4_ کنجکاوی
یکی از علتهای گاز گرفتن کودکان، از روی کنجکاوی است. آنها از دهان خود برای تست همه چیز استفاده میکنند. کودک دوست دارد گاز بگیرد تا ببیند بعد از آن چه اتفاقی میافتد.
5_ جلب توجه
یکی از علتهای دیگر گاز گرفتن کودکان، جلب توجه است. گاهی کودکان برای جلب توجه والدین خود، آنها را گاز میگیرند. کودک با این کار میگوید به من توجه کنید!
- بیشتر بخوانید: فرزند پروری موفق
- بیشتر بخوانید: نقش پدر در تربیت کودک
- بیشتر بخوانید: بازی با آلت تناسلی در کودکان
برخورد مناسب والدین هنگام گاز گرفتن کودک چیست؟
والدین باید به خاطر بسپارند که گاز گرفتن، یکی از مراحل رشد کودک است. این یک رفتار بد و همیشگی نیست و نباید احساس نگرانی کنند. در برخورد با کودک هنگام گاز گرفتن، بهترین کار این است که به او کمک کنید. برخوردهای مناسب برای والدین هنگام گاز گرفتن کودک را در ادامه قرار دادهایم که میتوانید هر کدام را با توجه به موقعیت و شرایط کودک خود، استفاده کنید.
1_ احساسات خود را کنترل کنید
نخستین برخورد مناسب والدین هنگام گاز گرفتن کودک، کنترل احساسات و آرامش است. احساسات شما طبیعی هستند، اما وقتی کودک گاز میگیرد، سعی کنید احساساتی مانند ناراحتی، عصبانیت، نگرانی و خجالت را از خود بروز ندهید. برخورد با کودک هنگامی که احساساتی هستید، مناسب نیست و بهتر است کمی صبر کنید تا آرام شوید.
2_ حواس کودک را از گاز گرفتن پرت کنید
در صورتی که مشاهده کردید کودک شما درحال گاز گرفتن دیگران است، حواس او را با کارهای دیگر پرت کنید. به او کمک کنید تا فعالیتهای دیگری مانند رقص، رنگآمیزی یا بازی دیگری را انجام دهد.
- بیشتر بخوانید: رابطه جنسی در حضور نوزاد
- بیشتر بخوانید: بیداری جنسی در کودکان
- بیشتر بخوانید: مراحل رشد جنسی کودک
3_ کودکان را آرام کنید
به کودک خود بفهمانید که با گاز گرفتن به دیگران آسیب میرساند. یکی از برخوردهای مناسب هنگامی که کودک شما کودک دیگری را گاز میگیرد، تمرکز و توجه به کودک قربانی است. قربانی را آرام کنید و به او توجه کنید. با این کار نشان میدهید که گاز گرفتن باعث آسیب میشود. اگر متوجه شدید که کودک از آسیب رساندن به همبازی خود ناراحت است، بهتر است او را دلداری دهید. با این حال، تمرکز اصلی خود را روی قربانی بگذارید و به کودک یادآوری کنید که گاز گرفتن باعث آسیب به دیگران میشود.
4_ راههای ابراز خود را به کودک آموزش دهید
اغلب اوقات، کودک گاز میگیرد تا خود را بیان کند. او نمیتواند به خوبی صحبت کند و با گاز گرفتن احساسات خود را نشان میدهد. اگر کودک شما به اندازهای که چند کلمه را بگوید بزرگ شده است، کلماتی مانند «نه» را به او یاد دهید. با این کار، به او بگویید که اگر دوست نداری همبازیهایت وسیلههایت را بردارند، به جای گاز گرفتن به آنها بگو نه!
5_ از تایم اوت استفاده کنید
یکی از برخوردهای مناسب با کودکی که گاز میگیرد، تایم اوت است. با این کار، کودک را به مدت کوتاهی از موقعیت جدا میکنید و به مکان دیگری میبرید. ابتدا به کودک بگویید گاز گرفتن ممنوع است. سپس، او را به اتاق دیگری ببرید که هیچگونه اسباببازی در آن وجود ندارد. به ازای سن کودک، زمان تایم اوت را مشخص کنید. به عنوان مثال، تایم اوت کودک یکساله تنها یک دقیقه است. در آخر نیز با لحنی آرام توضیح دهید که کار اشتباهی انجام داده است.
6_ با دقت کودک را تماشا کنید
در صورتی که نتوانستید یا تمایل نداشتید که کودک را از بازی جدا کنید، بهتر است تمام حواس خود را به او بدهید. اگر او مجدداً قصد گاز گرفتن را داشت، فورا از این کار جلوگیری کنید.
- بیشتر بخوانید: پایان لجبازی کودکان در لباس پوشیدن!
- بیشتر بخوانید: اختلال لجبازی در کودکان
- بیشتر بخوانید: لجبازی کودک پیش دبستانی
- بیشتر بخوانید: سن لجبازی کودکان چقدر است؟
روش های جلوگیری از گاز گرفتن در کودکان چیست؟
همانطور که گفتیم، گاز گرفتن کودکان یک کار رایج و طبیعی است، اما باید کنترل شود. اگر والدین به این کار فرزند خود بیاهمیت باشند، ممکن است دیگر کسی با کودک بازی نکند و حتی از مهدکودک نیز اخراج شود. برای جلوگیری از گاز گرفتن کودک، راههای بسیاری وجود دارد. ممکن است چند هفته طول بکشد تا شما بتوانید از این کار جلوگیری کنید. بنابراین، نگران نباشید و از روشهای زیر استفاده کنید.
1_ دلیل گاز گرفتن کودک را شناسایی کنید
نخستین راه برای جلوگیری از گاز گرفتن کودک، پیدا کردن دلیل آن است. محرکهای کودک را پیشبینی کرده و ببینید در چه موقعیتهایی تمایل به گاز گرفتن دارد.
2_ برای جلوگیری از گاز گرفتن کودک از دندانگیر استفاده کنید
اگر کودک درحال دندان درآوردن است، گاز گرفتن او به دلیل تسکین درد است. در این زمان، بهترین راهحل این است که همیشه یک دندانگیر یا دستمال خنک در دسترس داشته باشید تا از گاز گرفتن او جلوگیری کنید.
3_ کودک را تنبیه نکنید
واکنش والدین تاثیر بسیاری در کودکان دارد. اگر کودک شما دیگران را گاز میگیرد، واکنش سریع نشان ندهید. از انجام واکنشهای زیر خودداری کنید.
- به کودک خود برچسب گزنده نزنید و لقبی به او ندهید.
- سر کودک فریاد نزنید و احساس شرمساری نکنید.
- کودک را تنبیه نکنید، تا به احساسات او فشار وارد نشود.
- برای فهماندن درد، کودک را گاز نگیرید.
4_ از کلمات و جملات واضح استفاده کنید
والدین برای جلوگیری از گاز گرفتن کودکان جملاتی مانند ما دوستانمان را گاز نمیگیریم یا مامان و بابا را گاز نمیگیریم، استفاده میکنند. این جملات نشان میدهند که کودک میتواند دیگران را به جز دوستان و والدین گاز بگیرد. بنابراین، بهتر است روی جملاتی مانند ما گاز نمیگیریم و گاز گرفتن درد دارد، تمرکز کنید.
5_ با افراد دیگر در مورد گاز گرفتن فرزند خود صحبت کنید
ممکن است شما تمام کارهای مثبت برای جلوگیری از گاز گرفتن کودک خود را انجام داده باشید، اما او همچنان این کار را ادامه دهد. ممکن است مراقبین کودک مانند پدر بزرگ، مادر بزرگ یا پرستار از گاز گرفتن او خوشحال شوند. باید با آنها صحبت کنید که به گاز گرفتن کودک پاسخ مثبت و شاد نشان ندهند.
6_ از کتابها و رسانهها استفاده کنید
اگر احساس میکنید به کمک زیادی برای جلوگیری از گاز گرفتن کودک نوپا نیاز دارید، از منابع معتبر کمک بگیرید. کتابها و ویدیوهای آموزشی بسیاری در رابطه با این موضوع وجود دارند که میتوانید از آنها استفاده کنید.
7_ عوامل تحریکپذیر را رفع کنید
برخی از کودکان در موقعیتهای گرسنگی و بیخوابی شروع به بدخلقی و گاز گرفتن، میکنند. سعی کنید این موقعیتها را رفع کنید و مطمئن شوید که تمام نیازهای او را برطرف کردهاید. در صورتی که بیرون میروید، میان وعده کودک را به همراه داشته باشید تا آرام بماند.
8_ زمان کافی به کودک اختصاص دهید
در طول روز زمان کافی را به فرزند خود اختصاص دهید. به کودک توجه کنید، کتاب بخوانید یا با او بازی کنید. با این کار، کودک متوجه میشود که به او توجه میکنید و دیگر برای جلب توجه شما را گاز نخواهد گرفت. زمانی که درحال وقت گذراندن با دیگران هستید، توجه خود به کودک را بیشتر کنید.
9_ کودک را گاز نگیرید
برخی از والدین فکر میکنند با گاز گرفتن متقابل میتوانند از این کار کودک خود جلوگیری کنند. هرگز برای نشان دادن میزان درد گاز گرفتن، فرزند خود را گاز نگیرید. این کار باعث یک درس گیجکننده برای کودک خواهد شد.
- بیشتر بخوانید: علت تحریک در کودکان
- بیشتر بخوانید: لجبازی در کودکان ۶ ساله را چطور کنترل کنیم؟
- بیشتر بخوانید: لجبازی کودک یک ساله
- بیشتر بخوانید: علت لجبازی در کودکان 7 ساله چیست؟
10_ به گاز گرفتن کودک نخندید
یکی از اشتباهات والدین این است که در واکنش به گاز گرفتن کودک، میخندند. حتی اگر گاز گرفتن کودک دردناک نیست، به آن نخندید. خندیدن باعث میشود که کودک این کار را یک سرگرمی یا بازی به شمار ببرد و باز هم آن را تکرار کند.
12_ حرکات کودک را پیشبینی کنید
زمانی که در معاشرت با دیگران هستید، حواس خود را بر روی کودک متمرکز کنید. شاید این کار برای شما ناخوشایند به نظر بیاید، اما با این کار یک قدم از فرزند خود جلوتر هستید و میتوانید حرکات او را پیشبینی کنید. میتوانید اسباببازیهایی که باعث درگیری کودک با دیگران میشود را نیز از دسترس او خارج کنید.
13_ هر گونه رفتار گاز گرفتن را سرکوب کنید
رفتارهای بازیگوشانه کودک مانند جویدن انگشتان را نادیده نگیرید. ممکن است این رفتارها از نظر شما برای سرگرمی باشد، اما کودک تفاوت آن را با گاز گرفتن تشخیص نمیدهد. از این رفتارهای کودک جلوگیری کنید و حواس او را با بازیهای دیگر پرت کنید.
14_ کلمات را جایگزین گاز گرفتن کنید
کودکان معمولا در عصبانیت شروع به گاز گرفتن همبازی خود میکنند. اگر فرزند شما توانایی بیان و حرف زدن را دارد، به او آموزش دهید که ناامیدی و عصبانیت خود را با جملاتی مانند من از دست شما عصبانی هستم یا با اسباببازیهای من بازی نکنید، استفاده کند. راههای دیگری مانند مشت زدن به بالش نیز میتواند برای ابراز عصبانیت مفید باشد.
کلام آخر
گاز گرفتن یکی از مشکلات کودکان نوپا است که والدین با آن دست و پنجه نرم میکنند. گاز گرفتن کودک باعث نگرانی نیست، اما باید کنترل شود. در پاسخ به کودک خود با آرامش رفتار کنید و راههای جلوگیری از این رفتار را اجرا کنید. در این مقاله، دلایلی که کودکان گاز میگیرند و راههای جلوگیری آن را بررسی کردیم. اگر در هر صورتی نتوانستید گاز گرفتن کودک را حل کنید، از یک روانشناس و درمانگر کودک کمک بگیرید.
منابع:
