فن بیان کودکان را چگونه تقویت کنیم؟ مهارت فن بیان با مهارت‌های ریز و درشت دیگری در هم تنیده است و تقویت آن، بدون افزایش اعتماد به نفس کودک و رشد دایره‌لغات او ممکن نیست. در این مقاله به طور مفصل در مورد تقویت مهارت فن بیان و افزایش مهارت‌های اجتماعی کودک صحبت میکنیم و بازی‌های متنوعی برای رشد مهارت‌های کلامی کودکان ارائه میدهیم. با ما همراه باشید.
چگونه فن بیان کودکان را تقویت کنیم؟
بسیار خوب! اکنون که اندر چیستی و مزایای فن بیان سخن‌ها گفتیم، بهتر است در اصل موضوع شیرجه بزنیم! به عنوان یک والد چگونه فن بیان فرزندمان را تقویت کنیم؟ در این بخش به تعدادی از راهکارهای ساده و عملی می‌پردازیم.
1_ صحبت در مورد فیلم‌ها
صحبت در مورد فیلم‌ها باعث تقویت تفکر انتقادی در کودکان می‌شود؛ بنابراین از کودک بخواهید که بعد از تماشای یک فیلم به نقد آن بپردازد؛ مثلاً می‌توانید بپرسید که تو اگر جای شخصیت اصلی داستان بودی، چه می‌کردی؟ با این کار مهارت روایتگری و تحلیل او را تقویت می‌کنید.
2_ پرسیدن سؤالات باز
از کودک سؤالاتی بپرسید که پاسخ آنها به “بله” یا “خیر” منتهی نمی‌شود. این کار به کودک کمک می‌کند تا از دایره واژگان بیشتری در طی روز استفاده کند. شما می‌توانید در ابتدای سؤالات خود از کلماتی مثل “چرا”، “چطور” یا “چگونه” استفاده کنید تا کودک در مورد موضوعات مختلف توضیح دهد.
3_ بیان احساسات
کودک از طریق بیان احساسات اعتماد به نفس بیشتری به دست می‌آورد و ارتباط مؤثرتری برقرار می‌کند. از کودک بخواهید که احساسات خود را نام ببرد و دلیل ایجاد آنها را بگوید؛ مثلاً اگر گفت “ناراحتم”، از او بخواهید که دلیل ناراحتی‌اش را هم شرح دهد. با این کار کودک درک بهتری از احساسات خود پیدا می‌کند.
ما در مقاله افزایش هوش هیجانی در کودکان در مورد اهمیت درک و بیان احساسات در کودکان بیشتر صحبت میکنیم که پیشنهاد میدهیم برای اطلاعات بیشتر به این مقاله مراجعه کنید.
4_ آموزش تنفس صحیح
یکی از راه‌ها برای تقویت فن بیان در کودکان، آموزش نحوه تنفس صحیح است. تنفس صحیح موجب افزایش کنترل بر صدا می‌شود. تنفس صحیح احتمال تپق‌زدن را پایین می‌آورد و حجم صدا بهبود می‌بخشد.
شما می‌توانید تنفس دیافراگمی را به کودک آموزش دهید تا از طریق ریه‌های خود نفس بکشد.
5_ آموزش تنفس دیافراگمی
از کودک بخواهید که صاف بایستید، بنشیند یا دراز بکشد. حالا یک دست را روی سینه و دست دیگر را روی شکم بگذارد.
او باید شروع به نفس کشیدن از طریق بینی کند؛ به‌نحوی که شکم بالا بیاید و سینه ثابت بماند.
حالا او باید هوا را از دهان خود خارج کند؛ به‌نحوی که شکم هم پایین بیاید.
6_ آموزش تلفظ صحیح کلمات
تلفظ صحیح کلمات موجب بهبود گفتار کودک و درک بهتر مخاطب از صحبت‌های او می‌شود. شما باید شیوه صحیح ادای حروف و صدا‌ها را به او آموزش دهید.
خواندن متن‌های مشخص و دقت روی نحوه ادای حروف، تکرار واژه‌ها یا کار روی حروف سخت جزء تمرینات مؤثر در این زمینه هستند.
7_ تقویت دایره واژگان
کودک با تقویت دایره واژگان می‌تواند واضح و روان‌تر صحبت کند. شما می‌توانید کلمات جدیدی را به کودک آموزش دهید و از او بخواهید که این کلمات را در صحبت‌های روزمره خود به کار ببرد. خواندن کتاب، گوش‌دادن به داستان‌ها، صحبت‌های روزمره یا توضیح در مورد یک مسئله می‌توانند دایره واژگان کودکان را گسترش دهند.
8_ خلاصه گویی
کودک با تمرین خلاصه‌گویی یاد می‌گیرد که به حاشیه نرود و در مورد اصل موضوعات صحبت کند. این تکنیک به او یاد می‌دهد که چطور منسجم و دقیق حرف بزند.
شما می‌توانید از کودک بخواهید که یک داستان را خلاصه کند یا در مورد موضوعات خیلی سخت، با شما گفتگویی ساده داشته باشد.
تکنیک‌های عملی آموزش فن بیان به کودکان
بهترین تکنیک‌های علمی برای آموزشن فن بیان به کودکان عبارت هستند از:
1_ انجام تمرین 3 دقیقه‌ای
یک تمرین جذاب علمی برای آموزش فن بیان به کودکان، درخواست از آنها برای صحبت به‌مدت 3 دقیقه در روز درباره موضوعات مختلف است.
اما چرا این تکنیک از لحاظ علمی تاثیرگذار است؟
در واقع، مرکز تشکیل گفتار در لوب پیش‌آنسری چپ مغز (Broca) با این تمرین فعال نگه داشته می‌شود؛ همچنین، اگر والدین در برابر صحبت‌های کودک واکنش مثبتی از خود نشان دهند، مغز کودک دوپامین ترشح می‌کند و انگیزه او برای یادگیری بالا می‌رود؛ بنابراین، این تمرین نه‌تنها روی فن بیان کودک تاثیر مثبت می‌گذارد، بلکه تمایل او را برای ادامه تمرین (حتی بیشتر از 3 دقیقه) افزایش می‌دهد.
2_ تمرین آینه
یکی از بهترین تمرینات علمی آموزش فن بیان کودکان، تمرین آینه است. در این تمرین، کودک روبروی آینه می‌ایستد و صحبت می‌کند و همزمان حالات چهره‌اش را زیر نظر دارد.
دلیل تاثیرگذاری علمی این تمرین، تحریک نورون‌های آینه‌ای در قشر حرکتی و پیش‌پیشانی مغز کودک است؛ این سلول‌ها وظیفه برقراری ارتباط بین مشاهده و انجام حرکات گفتاری را بر عهده دارند.
در این تمرین بازخورد دیداری هم وجود دارد؛ بنابراین، کودک حین صحبت در آینه، می‌تواند با تمرکز روی چهره و لب‌های خود، هماهنگی بین لب، زبان و عضلات صورتش را بالا ببرد. در این حالت، کودک کلمات را بهتر بیان می‌کند و اعتماد به نفس بیشتری به‌دست می‌آورد.
3_ تمرین داستان تک جمله‌ای
این تمرین در واقع نوعی بازی است که در آن هر کدام از بازیکنان باید یک جمله از یک داستان را تعریف کنند. در واقع، هر بازیکن با جمله جدیدی که می‌گوید، مسیر جدیدی را در داستان باز می‌کند.
به لحاظ علمی، این تمرین روی تقویت شبکه پیش‌فرض مغز (مرکز تخیل و روایت‌سازی) تاثیر مثبت می‌گذارد؛ همچنین، حین گفتن داستان، کودک مجبور است ابتدا جمله را تحلیل کرده و با فعال کردن حافظه شنیداری‌اش، پاسخ مناسبی دهد؛ در این حالت، فن بیان او روز‌به‌روز بیشتر تقویت می‌شود.
با کمک این تمرین، کودک در موقعیت‌های واقعی زندگی می‌تواند خیلی سریع و با تمرکز بالا صحبت کند.
بازی‌های مناسب برای تقویت فن بیان کودکان
بیایید این بخش را با یک جمله‌ی قابل تأمل آغاز کنیم؛ بنجامین فرانکلین می‌گوید:«به من بگو و فراموش می‌کنم، به من آموزش بده و یادم می‌ماند، مرا درگیر کن و یاد می‌گیرم!» (از نظر من این جمله یک کلید طلایی در مسیر فرزندپروری است. باید آن را قاب کرده و جلوی چشم بگذاریم!)
بازی و سرگرمی بهترین و موثرترین راه برای درگیر کردن کودکان است؛ در این بخش به چند بازی ساده و جالب برای تقویت فن بیان کودکان می‌پردازیم.
1_ بازی شرح تصاویر
یک تصویر مناسب را انتخاب کنید و از کودکتان بخواهید مشاهدات خود را توصیف کند؛ در ابتدای کار اجازه دهید کودک هر چیزی که به ذهنش می‌رسد را بیان کند. به مرور می‌توانید چالش‌های گوناگونی را به این سرگرمی اضافه کنید؛ مثلا با پرسیدن سوالاتی همچون «می‌توانی با یک جمله‌ی متفاوت همین منظور را برسانی؟» یا «به جای فلان کلمه چه کلمات دیگری را می‌توانی جایگزین کنی؟» در قدم‌های بعدی، کلماتی را از پیش تعیین کنید و از کودک بخواهید در توصیف خود کلمه‌ی مورد نظر را بگنجاند.
نکته: ترجیحاً از تصاویر پرجزئیات استفاده کنید تا مشاهدات بیشتری برای بیان کردن وجود داشته باشد و بازی جذابیت بیشتری پیدا کند.
2_ بازی سخن گفتن از زبان اشیاء
از فرزندتان بخواهید یک اسباب بازی یا یک شیء را در نظر بگیرد و از زبان آن شروع به صحبت کردن کند؛ سپس شما باید بر اساس صحبت‌های فرزندتان، نام وسیلهی مورد نظر را حدس بزنید. این بازی با یک تیر، چندین و چند نشان را مورد هدف قرار می‌دهد! زیرا قدرت تجسم کودک را تقویت می‌کند، خلاقیت او را افزایش می‌دهد و به کودک انگیزه می‌دهد تا جملات جالب و جدیدی بسازد. (اگر بتوانید این بازی را به صورت گروهی و با چندین کودک انجام دهید، مقادیر زیادی چاشنی هیجان به ماجرا اضافه کرده‌اید!)
3_ بازی به خاطر سپردن داستان
اگر فرزندتان به قصه علاقه دارد و ساعاتی از روز را به کتاب‌خواندن با یکدیگر می‌گذرانید، می‌توانید با اضافه کردن کمی چالش، فن بیان کودکتان را تقویت کنید. از او بخواهید داستان امروز را به خاطر بسپرد و فردا برایتان تعریف کند؛ این سرگرمی قدرت حافظه‌ی کودک را تقویت می‌کند، یک فعالیت عالی برای گذراندن زمان باکیفیت با فرزندتان محسوب می‌شود و کودک در بیان مجدد داستان، جمله‌سازی را تمرین می‌کند.
4_ مغازه بازی!
احتمالا بارها شاهد مغازه بازی فرزندتان بوده‌اید؛ جالب است بدانید که این بازی ساده، می‌تواند مهارت فن بیان کودکان را تقویت کند و مهارت‌های ارتباطی را به آنها بیاموزد. در نتیجه، گاهی شما نیز وارد بازی شوید و با همکاری فرزندتان، مغازه‌ای از اسباب‌بازی‌ها یا هر وسیلهی دیگری درست کنید؛ سپس نقش فروشنده و خریدار را به صورت نوبتی بازی کنید.
با طرح سوالات مختلف یا صحبت کردن در مورد موضوعات گوناگون، فرزندتان را به جمله‌سازی، شنیدن فعال و ارائه‌ی پاسخ‌های متقاعد‌کننده تشوق کنید.
5_ استفاده از پوستر احساسات
همان‌طور که در محتوای پوستر احساسات بیان کردیم، توانایی شناخت و ابراز احساسات گوناگون، یک مهارت بسیار ضروری برای کودکان است. شما می‌توانید از این پوستر برای تقویت فن بیان نیز استفاده کنید؛ به این صورت که در موقعیت‌های مختلف، فرزندتان را به شناسایی احساساتش تشویق کنید. طرح این سوالات می‌تواند کمک‌کننده باشد: «الان چه حسی داری؟ از روی پوستر نگاه کن و با توجه به شکل آدمک‌ها بهم بگو.»، «چرا عصبانی شدی؟»، «فکر می‌کنی چه موضوعی باعث شد حس ناراحتی داشته باشی؟»، «میتونی بیشتر برام توضیح بدی که امروز صبح موقع گریه کردن، چه احساسات دیگه‌ای داشتی؟»
حتی ما بزرگسالان هم برای بیان احساسات خود دچار فقر کلمه هستیم؛ برقرار کردن این مکالمات با کودک، به او کمک می‌کند با عواطف خود ارتباط بهتری داشته باشد و صحبت کردن و تلاش برای بیان احساسات درونی، فن بیان را هم تقویت می‌کند.
نکته: البته هنگامی که کودک عصبانی یا گریان است، شاید نیاز باشد صحبت کردن درباره‌ی این موضوع را به چند ساعت بعد موکول کنید؛ زمانی که فرزندتان آرام‌تر شده است و حوصله‌ی صحبت کردن دارد.
بیشتر بخوانید:
6_ بازی تلفن خراب
اکثر ما تجربه‌ی این بازی را داشته‌ایم. اگر در جمعی قرار دارید که کودکان دیگری هم هستند، از آنها بخواهید به صورت دایره‌ای بنشینند و یک عبارت را در گوش نفر اول بگویید؛ سپس نفر اول باید عبارت شنیده شده را به صورت تند در گوش نفر بعدی تکرار کند و این روال تا آخرین نفر تکرار می‌شود. نفر آخر حلقه، عبارت را با صدای بلند اعلام می‌کند و میزان شباهت این عبارت با عبارت اولیه، لحظات سرگرم‌کننده‌ای ایجاد خواهد کرد.
البته برای چالشی‌تر شدن ماجرا، می‌توانید عبارت‌های سخت‌تری را انتخاب کرده یا عبارت مورد نظر را به صورت تند یا غیرقابل فهم در گوش نفر اول بگویید. این بازی دایره لغات کودکان را افزایش داده و مهارت گوش دادن دقیق را تقویت می‌کند.
7_ تمرین داستان‌سازی
نوشتن یا ساختن داستان، یک راه عالی برای تقویت جمله‌سازی در کودکان است و آنها را به استفاده از کلمات جدید ترغیب می‌کند. علاوه بر این، هنگامی که کودک داستان ساخته شده را بازگو می‌کند، مهارت فن بیان او تقویت خواهد شد. ایجاد سرنخ برای داستان‌سازی، به خلاقیت خودتان بستگی دارد؛ مثلا می‌توانید چند کلمه به کودکتان بدهید و از او بخواهید با این کلمات یک داستان کوتاه تعریف کند.
یا از کودک بخواهید با مشاهده‌ی تصاویر کتاب‌های خود، داستان‌های جدیدی خلق کند. این کار خلاقیت کودک را هم افزایش می‌دهد.
8_ بازی نقش آفرینی
این مورد نیز به شیوه‌های مختلفی قابل انجام است؛ مثلا می‌توانید همراه با فرزندتان نقش مشاغل مختلف را بازی کنید و مثل یک تئاتر بداهه، در لحظه مکالمات و دیالوگ‌های گوناگونی بسازید. اگر در جمعی هستید که کودکان دیگری هم حضور دارند، می‌توانید نقش‌ها را بین کودکان تقسیم کنید و یک بازی عالی راه بیندازید. (دعای خیر سایر والدین حاضر در جمع را هم پشت سرتان خواهید داشت!)
نقش‌های مختلف می‌تواند شامل حیوانات یا حتی اسباب‌بازی‌های مختلف هم باشد. (مثلا توپ با عروسک گفتگو کند!) بازی‌های این چنینی که به صورت گروهی انجام می‌شود، تاثیر مثبت زیادی بر فن بیان کودکان خواهد داشت. (مغازه‌بازی هم در این شرایط قابل اجرا است و می‌توانید موسس یک بازارچه باشید!)
بیشتر بخوانید:
9_ آواز خوانی!
موسیقی و قافیه بر رشد مهارت‌های زبانی کودک تاثیر جادویی دارد! شعرهای کودکانه، کودک را در معرض الگوهای ریتمیک قرار می‌دهد و او را به سمت تلفظ کردن و یادگیری کلمات ترغیب می‌کند. جالب است بدانید هنگام آموزش دادن کلمات به طوطی‌ها، این پرندگان باهوش ابتدا ریتم و آهنگ را یاد می‌گیرند، سپس وضوح را به مرور بالا می‌برند و کلمات را به صورت واضح بیان می‌کنند.
این موضوع نشان می‌دهد که ریتم و آهنگ، سرعت و انگیزه‌ی یادگیری کلمات جدید را افزایش می‌دهد. جدای از شعرهای کودکانه، می‌توانید در موقعیت‌های مختلف، خودتان هم آهنگ‌های بداهه و جالب بسازید و گاهی جملات ساده‌ی محاوره‌ای را به بیت‌های هم‌قافیه تبدیل کنید. این کار یک سرگرمی جذاب و جالب برای شما و فرزندتان ایجاد خواهد کرد و فن بیان کودک را تقویت می‌کند.
نکاتی برای والدین در باب تقویت فن بیان کودکان!
جدای از بازی‌های مختلف، نکات تکمیلی زیادی برای تقویت فن بیان کودکان وجود دارد که لازم است والدین عزیز به آنها توجه داشته باشند. در ادامه به تعدادی از این نکات می‌پردازیم.
1_ هنگامی که فرزندتان صحبت می‌کند با او تماس چشمی داشته باشید
شاید بسیاری از ما به عنوان والد، شنونده‌ی خوبی برای صحبت‌های فرزندانمان نباشیم. هنگامی که کودک صحبت می‌کند، تا حد امکان سعی کنید با او تماس چشمی داشته باشید؛ زیرا کودک یاد می‌گیرد که هنگام حرف زدن با دیگران تماس چشمی برقرار کند و این موضوع تاثیر کلام را افزایش خواهد داد.
علاوه بر این، هنگامی که کودک مقابل نگاه فرد دیگری قرار می‌گیرد، دچار اضطراب نخواهد شد و هول نمی‌شود.
2_ در جمع به جای کودک صحبت نکنید!
لطفا این جمله را چندین بار بخوانید! اگر والدی هستید که هنگامی که فرزندتان در جمع مورد مخاطب قرار می‌گیرد، به جای او صحبت می‌کنید و پاسخ پرسش‌های دیگران را می‌دهید، بدانید که در حال لگدمال کردن اعتماد به نفس فرزند خود هستید! یکی از موقعیت‌های بسیار خوب برای تقویت فن بیان کودکان، زمانی است که در جمع قرار می‌گیرند و دیگران سر صحبت را با آنها باز می‌کنند.
بگذارید فرزندتان خودش حرف بزند، جملات را بسازد و حتی حین صحبت کردن دچار اشتباه شود! هیچ اشکالی ندارد. تکرار این موقعیت‌ها به مرور اعتماد به نفس کودک را افزایش می‌دهد و فن بیان او را تقویت می‌کند.
بیشتر بخوانید:
3_ شنونده خوبی باشید
در ابتدای این بخش هم به این نکته اشاره کردیم؛ هنگامی که فرزندتان با شما صحبت می‌کند صبور باشید و جملات ناتمام او را تکمیل نکنید. اجازه دهید کودک کلمات مناسب را در ذهنش جستجو کند و جملات را بسازد. اگر مدام کلمات فرزندتان را اصلاح کنید یا علاقه‌ای به صحبت‌های فرزندتان نشان ندهید، مهارت حرف زدن مستقل در کودک تقویت نخواهد شد.
4_ زمان‌های ثابتی برای گذراندن وقت باکیفیت با فرزندتان داشته باشید
صرف زمان باکیفیت با کودک، آثار مثبت بسیار زیادی خواهد داشت. در این زمان‌های باکیفیت می‌توانید بازی‌های جذابی با فرزندتان انجام دهید، در مورد موضوعات مختلف با یکدیگر صحبت کنید، با دنیای درونی فرزندتان آشنا شوید و همین مکالمات روزمره، توانایی جمله‌سازی و سخنوری کودک را افزایش خواهد داد.
اگر دوست دارید درباره شیوه ارتباط موثر با کودک در این زمان‌ها بدانید، به مقاله‌ای که در این مورد منتشر کرده‌ایم، مراجعه کنید.
5_ مسئولیت‌های کوچکی به فرزندتان واگذار کنید
این مورد شاید به طور مستقیم با تقویت فن بیان کودکان ارتباط نداشته باشد اما یک کودک، برای صحبت کردن در جمع و برقراری روابط اجتماعی خوب به اعتماد به نفس نیاز دارد. یکی از راه‌های تقویت حس توانمندی و اعتماد به نفس در کودک این است که مسئولیت‌هایی را (متناسب با سن فرزندتان) به او واگذار کنید. مثلا هنگامی که خرید‌های منزل را مرتب می‌کنید، از کودک بخواهید به شما کمک کند یا مثلا در شستشوی میوه‌ها او را دخیل کنید. این کارهای به ظاهر ساده، به کودک حس دیده‌شدن و توانمندی می‌دهد.
راستی، ما یک مقاله با عنوان «وظایف فرزندان در خانه» داریم که پیشنهاد میدهیم آن را هم مطالعه کنید.
6_ او را به جمع‌های خوب ببرید
مسلماً روابط اجتماعی و فن بیان کودکان در انزوا رشد نخواهد کرد. سعی کنید تا حد امکان برنامه‌ی ثابتی برای حضور یافتن در جمع‌های مختلف داشته باشید؛ مهد کودک و کلاس‌های آموزشی مختلف هم محیط‌های مناسبی برای رشد مهارت‌های اجتماعی کودک محسوب می‌شوند.
از شما دعوت میکنیم که به مقاله «تربیت اجتماعی کودک» هم سری بزنید.
7_ گاهی کودک را به صحبت کردن با بزرگسالان تشویق کنید
چند روز پیش یک ویدئوی جالب در فضای مجازی توجهم را جلب کرد؛ ویدئو، یک کودک حدودا ۳ الی ۴ ساله را نشان می‌داد که با راهنمایی و تشویق مادرش، از فروشنده‌ی مغازه سوالی پرسید. نکته‌ی جالب، سلام و احوال‌پرسی مودبانه‌ی کودک و انتخاب کلمات مناسب برای پرسیدن سوال بود.
در ویدئو نشان داده شد که مادر از فرزندش خواست که این سوال را به جای او بپرسد. گاهی مشارکت دادن کودک در مکالمات این‌چنینی، اعتماد به نفس او را برای صحبت کردن افزایش می‌دهد و به مرور شیوه‌ی حرف زدن صحیح را به او می‌آموزد.
ما در مقاله آموزش سلام کردن به کودکان تکنیک‌هایی را به شما آموزش میدهیم که از طریق آنها می‌توانید کودک را مجاب به سلام‌کردن به دیگران و شروع بحثی جذاب کنید. برای اطلاعات بیشتر این مقاله را بخوانید.
8_ الگوی خوبی باشید!
احتمالا بارها و بارها شنیده‌اید که رفتارهای والدین بیشتر از صحبت‌هایشان به کودکان می‌آموزد. اگر در گفتگوها و جمع‌های مختلف، با اعتماد به نفس صحبت می‌کنید، در انتخاب جملات و کلمات صحیح دقت می‌کنید و کلام شیوا و موثری دارید، به مرور کودک این موارد را از شما می‌آموزد.
بنابراین سعی کنید الگوی خوبی برای فرزندانتان باشید و اگر هم این مهارت‌ها را ندارید، در جهت تقویت فن بیان خود گام‌هایی بردارید.
ما در مقاله ایده های بازی با کودک در خانه، انواع بازی‌های مهیج دیگری را معرفی کرده‌ایم که روی تقویت سایر مهارت‌های کودکان تأثیر دارند. پیشنهاد میدهیم برای اطلاعات بیشتر به این مقاله مراجعه کنید.
معرفی چند کتاب مفید برای تقویت فن بیان کودکان
افزایش آگاهی به ما کمک می‌کند مهارت‌های کودک را به شیوه‌ی اصولی‌تری تقویت کنیم؛ در این بخش به معرفی چند کتاب مفید برای تقویت فن بیان کودکان می‌پردازیم.
| نام کتاب | نام نویسنده | توضیحات |
| فن بیان کودکان | مجتبی مصفایی | در این کتاب نویسنده به تعریف و اهمیت فن بیان می‌پردازد و راهکارهایی ساده و عملی برای تقویت این مهارت را بیان می‌کند. |
| راهنمای تقویت فن بیان کودکان | سعید امام موسوی | در این کتاب علاوه بر راه‌های تقویت فن بیان، به تیپ‌های مختلف شخصیتی و ویژگی‌های متفاوت هر تیپ هم پرداخته می‌شود. (توجه به این نکته اهمیت زیادی دارد؛ زیرا هر کودک بسته به تیپ شخصیتی خود، ممکن است تمایل بیشتر یا کمتری به صحبت کردن در جمع و قرار گرفتن در مرکز توجه داشته باشد.) |
| اعتماد به نفس و فن بیان کودکان | مهناز دریایی | در کتاب اعتماد به نفس و فن بیان، نویسنده در مورد راهکارهای افزایش اعتماد به نفس و کاهش کم‌رویی کودکان صحبت می‌کند. |
| زبان بدن کودکان | ریچارد وولفسون | در این کتاب بیان می‌شود که زبان بدن، یکی از اجزای مهم فن بیان است و نویسنده در این کتاب به والدین می‌آموزد که چگونه بر اساس زبان بدن فرزندشان احساسات او را شناسایی کرده و کودک را درک کنند؛ در ادامه نیز به راهکارهایی برای اصلاح زبان بدن می‌پردازد. |
| مهارت‌های فن بیان کودک و نوجوان | ندا سعادتی راد | در این کتاب نیز مهارت فن بیان به اجزای کوچک‌تری تقسیم شده و در هر بخش، به هر یک از این اجزا پرداخته می‌شود. |
کتاب با من کودکانه سخن بگو از درنا شریفی نیز در این زمینه مؤثر است و به آموزش اصول تربیت فرزند به شما کمک می‌کند. برای اطلاعات بیشتر درباره این کتاب پیشنهاد میدهیم که به صفحه مربوط به آن در وب‌سایت سلام آگاهی بروید.
فن بیان به چه معناست؟
فن بیان به زبان ساده یعنی بتوانیم افکار، احساسات یا مفاهیم مورد نظرمان را به شکل صحیح و موثر، به کلمه تبدیل کرده و پیام‌های موجود در ذهنمان را به شکل واضح به دیگران منتقل کنیم؛ هر چقدر در این زمینه توانایی بیشتری داشته باشیم، در اصطلاح فن بیان قوی‌تری داریم.
چرا تقویت فن بیان کودکان اهمیت دارد؟
Verbal expression allows children to communicate their thoughts, emotions, and ideas through spoken words, storytelling, and role-playing.
بیان کلامی به کودکان امکان می‌دهد افکار، احساسات و ایده‌های خود را از طریق گفتار، داستان‌گویی و ایفای نقش منتقل کنند. The Entertainer
اگر به عنوان پدر یا مادر نتوانیم از موضوعات ذهنی فرزندمان آگاهی پیدا کنیم، چگونه می‌توانیم دنیای ذهنی او را بشناسیم و شیوه‌های صحیح فرزندپروری را متناسب با ویژگی‌های فرزندمان انتخاب کنیم؟
سخن گفتن یکی از ابزارهای مهم ما انسان‌ها برای برقراری ارتباط محسوب می‌شود. اگر فرزندمان فن بیان ضعیفی داشته باشد، از دایره لغات کافی برای بیان افکارش برخوردار نباشد یا هنگام صحبت کردن در حضور افراد دیگر دچار اضطراب شود، طبیعتاً با مشکلات زیادی روبه‌رو خواهد شد؛ به خصوص زمانی که وارد محیط‌های اجتماعی بزرگ‌تری همچون مدرسه شود.
علاوه‌بر تمام این موارد، برخی دیگر از دلایل اهمیت تقویت فن بیان کودکان را در این‌جا بررسی میکنیم:
- اعتماد به نفس کودک را افزایش می‌دهد: به لحظاتی که توانسته‌اید خواسته‌ها و موضوعات مورد نظرتان را به شیوه‌ی صحیحی برای اطرافیان بیان کنید و دیگران را تحت تاثیر قرار دهید فکر کنید؛ احتمالا حس اعتماد به نفس و توانمندی که در آن لحظات داشتید را به یاد می‌آورید. این موضوع در مورد کودکان هم صدق می‌کند؛ به خصوص که بخش زیادی از تصویر ذهنی هر فرد نسبت به خودش در دوران کودکی شکل می‌گیرد.
- گوش دادن فعال را به کودک یاد می‌دهد: می‌توان گفت هر مکالمه‌ای از دو بخش اصلی تشکیل می‌شود، گوش دادن و صحبت کردن. کودکی که فن بیان خوبی دارد، اعتماد به نفس بیشتری برای صحبت کردن پیدا می‌کند و با شرکت کردن در تعاملات اجتماعی، گوش دادن فعال را هم می‌آموزد.
- مهارت‌های اجتماعی را در کودک تقویت می‌کند: همه‌ی ما انسان‌ها به برقراری روابط اجتماعی باکیفیت نیاز داریم؛ از برقراری روابط اجتماعی در محیط‌هایی مثل مدرسه و دانشگاه گرفته تا محیط‌های شغلی و روابط دوستانه و عاشقانه. فن بیان یکی از مهارت‌های لازم برقراری روابط خوب است و به این ترتیب مهارت‌های اجتماعی کودک را تقویت می‌کند.
بیشتر بخوانید:
کلام آخر
به پایان مقاله‌ی فن بیان کودکان رسیدیم. به عنوان نکته‌ی پایانی در نظر داشته باشید که تقویت فن بیان یک شبه اتفاق نخواهد افتاد و به مداومت و تلاش نیاز دارد؛ مهارت‌های مختلف به مرور تقویت می‌شوند و ممکن است یک راهکار ثابت برای فرزند شما جوابگو نباشد. بسته به روحیات و ویژگی‌های شخصیتی فرزندتان، می‌توانید از چاشنی خلاقیت برای ساختن راهکارهای جدید استفاده کنید.
منابع:
