بر اساس گزارش PubMed، مطالعه‌ای در استان کبک کانادا انجام شد که نشان می‌داد لجبازی در کودکان ۱۷ تا ۲۹ ماهه رایج است و بیشتر کودکانی که در ۱۷ ماهگی رفتارهای لجبازانه داشتند، تا یک سال بعد هم این رفتارها را ادامه دادند.
مطالعه‌ای دیگر در وب‌سایت Parents نشان می‌دهد کودکانی که در 2 سالگی کمتر از 50 کلمه می‌دانند، 2 برابر بیشتر احتمال دارد که رفتارهایی مثل قشقرق‌های شدید و مکرر را از آن‌ها ببینید.
این مطالعات نشان می‌دهند که لجبازی در کودکان 2 ساله می‌تواند طبیعی باشد. خوشبختانه با برخی راهکارها، می‌توان این رفتار نادرست کودک خود را اصلاح کنید. ما در این مقاله می‌خواهیم درباره علت عصبی بودن کودک دو ساله و دلیل لجبازی او و همچنین روش‌های رفع درمانی مهم صحبت کنیم.

علت عصبی بودن کودک دو ساله چیست؟

1_ عدم سازگاری با تغییرات محیطی

کودک ممکن است با تغییرات محیطی مثل جابه‌جایی خانه یا ورود فرد جدید به اعضای خانواده، سازگار نشود.

2_ اختلال در حس کنترل

کودک احساس می‌کند که توانایی کنترل محیط یا موقعیت‌ها را ندارد و دیگران مثل والدین یا معلم به جای او تصمیم می‌گیرد. در واقع این از نتایج کنترل‌گری زیاد و ناسالم والدین بر کودک است.

3_ تأثیر بیش‌ازحد محیط‌های پرتنش

 مشاجره‌ها یا استرس در محیط خانوادگی می‌تواند روی کودک تأثیر بگذارد و باعث عصبانیت او شود.

4_ احساس شکست در هنگام یادگیری

کودک وقتی مهارت‌های جدید مثل راه رفتن یا صحبت کردن را به درستی انجام نمی‌دهد، احساس ناکامی می‌کند و عصبی می‌شود.

5_ خواب ناکافی

دقیقا مانند بزرگسالان، خواب ناکافی روی کودک هم تاثیر داشته و باعث عصبی شدن کودک 2 ساله یا کودکان بزرگ‌تر می‌شود.

6_ گرسنگی و تشنگی

اگر عصبی بودن کودک شما مقطعی است، ممکن است به خاطر گرسنگی و تشنگی باشد.

7_ دندان درآوردن یا درد

اگر کودک 2 ساله شما در حال تجربه‌های دردآور مثل دندان در آوردن باشد، دلیل می‌تواند همین موضوع باشد.

8_ حساسیت به نور و صدا یا شلوغی

بعضی کودکان به طور خاص نسبت به مواردی مثل نور و صدا یا حتی شلوغی محیط اطراف حساس هستند و همین موضوع باعث عصبانیت آنها می‌شود.

ما یک مقاله با عنوان کنترل خشم کودک داریم که پیشنهاد می‌دهیم برای اطلاعات بیشتر در این زمینه، این مقاله را بخوانید.

عصبی بودن با لجبازی تفاوت دارد؟

در این جدول نیز تفاوت عصبی بودن با لجبازی را بررسی می‌کنیم:

ویژگی	عصبانیت	لجبازی
پایه	پایه عصبی (واکنش هیجانی سریع سیستم لمبیک و کنترل ضعف بخش پیش‌پیشانی مغز)	پایه شناختی-رفتاری (تصمیم و مقاومت آگاهانه در برابر رفتار)
ماهیت	ناخودآگاه و ناشی از محرک یا ناراحتی جسمی/حسی	آگاهانه و هدفمند برای رسیدن به نتیجه
الگو	بروز ناگهانی، شدت زیاد و فروکش نسبتاً سریع بعد حذف محرک	تداوم در رفتار حتی گاهی با حذف محرک
هدف	تخلیه تنش یا واکنش به محرک	کنترل شرایط یا اثبات استقلال

علت لجبازی کودک ۲ ساله چیست؟

At this age, they just don’t have much control over their emotional impulses. Their anger and frustration tend to erupt suddenly in the form of crying, hitting or screaming. It’s their only way of dealing with the difficult realities of life. They may even act out in ways that unintentionally harm themselves or others.

در این سن (۲ سالگی)، بچه‌ها کنترل چندانی بر احساسات خود ندارند؛ همچنین، خشم و ناامیدی‌شان به‌سرعت به‌شکل گریه، ضربه زدن یا فریاد زدن بروز می‌کند. این تنها راهی است که آن‌ها برای مقابله با واقعیت‌های سخت زندگی دارند. گاهی اوقات هم ممکن است به‌شیوه‌هایی عمل کنند که به‌طور ناخواسته به خودشان یا دیگران آسیب بزنند. Healthychildren

دلایل لجبازی کودک دو ساله	توضیح
نیاز به استقلال	در سن دو سالگی، کودکان شروع به درک حس استقلال می‌کنند و می‌خواهند تصمیم‌های خود را بگیرند که می‌تواند به رفتارهای لجبازانه منجر شود.
بیان نیازها و خواسته‌ها	کودکان اغلب توانایی کامل بیان کلمات را ندارند و برای جلب توجه و نشان دادن نیازهای خود از لجبازی استفاده می‌کنند.
تغییرات در الگوی رشد	در این سن، رشد سریع فکری و جسمی باعث می‌شود کودک برای درک بهتر محیط، رفتارهای متضاد و لجبازانه از خود نشان دهد.
جلب توجه والدین	کودکان در این سن ممکن است برای جلب توجه والدین، لجبازی کنند، خصوصاً اگر توجه کمتری دریافت کنند.
تلاش برای کنترل محیط	کودکان دوساله به دنبال کنترل محیط خود هستند و برای این منظور ممکن است به رفتارهای مقاومتی و لجبازانه روی بیاورند.

قبل از هر چیزی در نظر داشته باشید که فرزند شما 2 ساله است و چون توانایی‌هایی مثل راه رفتن، تحرک و سخن گفتن را تا حد زیادی یاد گرفته و می‌تواند بعضی از کارهایش را به صورت شخصی انجام دهد، طبیعتا دوست دارد از تمام توانمندی‌هایی که به دست آورده است استفاده کند. در نتیجه زمانی که به دنبال کشف و جست‌و‌جو می‌رود تا جای ممکن مانع او نشوید تا با شما برخورد بدی نداشته باشد!

اجازه دهید توانمندی‌هایش را کشف کند تا بتواند رشد به موقع و سریع‌تری داشته باشد. اما در کنار این‌که او بر اساس پروسه رشدی خود یک جاهایی برخلاف تمایل شما و در جهت خواسته‌های خود عمل می‌کند، والدین هم باید متوجه یک سری موارد باشند تا از بروز لجبازی جدی از سن 2 سالگی جلوگیری کنند، که در ادامه به برخی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره خواهیم کرد:

1_ کاری که انجام می‌دهد برایش لذت‌بخش است

به جای اینکه نتیجه کنجکاوی‌هایش برایش مهم باشد، فرایند آن کاری که دارد انجام می‌دهد برایش جالب و لذت بخش است. پس اگر یک لیوان آب را روی سرامیک می‌ریزد و روی آن سر می‌خورد، به زمین خوردن و خیس شدن زمین فکر نمی‌کند؛ به لذت سر خوردن روی سرامیک خیس فکر می‌کند و اگر مانع بازی و کشف لذت او شوید با شما برخورد خواهد کرد!

بیشتر بخوانید:

• با کودک لجباز خود چه کنم؟
• لجبازی کودکان در غذا خوردن

2_ همه چیز را از دید خود می‌بیند نه از دید شما!

او با لذت بستنی می‌خورد و دست‌هایش را به مبل و میز و فرش می‌مالد و از بستنی خوردن آزادانه خود لذت می‌برد و به این فکر نمی‌کند که شما مخالف این رفتار او هستید. در نتیجه شما مدام به او تذکر می‌دهید و جلوی لذت بردن او را میگیرید؛ اما او متوجه مخالفت شما نمی‌شود و با بی خیالی به کار خود ادامه می‌دهد.

دو سالگی سن شروع لجبازی و نافرمانی کودک است. کودک شما در این سن یاد می‌گیرد تا در صورت تجربه ناامیدی، خستگی و عصبانیت احساسات خود را ابراز کند (منبع).

3_ صحت داشتن توضیحات شما را آزمایش می‌کند!

فرض کنید کودک دو ساله شما گوشی موبایل را برداشته و آماده پرتاب کردن است. شما خیلی با حوصله مانع او می‌شوید و برایش توضیح می‌دهید که اگر موبایل را پرتاب را کند ممکن است به آن آسیب برسد؛ او هم مثل یک بچه حرف گوش کن به صحبت‌های شما گوش می‌کند. به محض اینکه تذکرهایتان تمام شد موبایل را به طرفی که می‌خواهد پرت می‌کند! شما اینجا ناامید می‌شوید که انگار بچه من حرف گوش کن نیست و دچار لجبازی شده است. غافل از اینکه او می‌خواهد گفته‌های شما را اجرا کند تا متوجه صحت داشتن یا نداشتن توضیحات شما شود؛ چون او در سنی است که باید چیزهایی که به او آموزش می‌دهید را تا جای ممکن با چشم خود ببیند. (بچه‌ها در این سن از روش‌های عینی برای درک و پذیرش استفاده می‌کنند.)

• بیشتر بخوانید: تنبیه بچه حرف گوش نکن

4_ نمی‌تواند منظورش را برساند

یک بچه 2 ساله بیشتر از آن میزانی که صحبت می‌کند، درک می‌کند و زمانی که نمی‌تواند منظورش را برساند و شما متوجه درخواستش نمی‌شوید شروع می‌کند به قشرق به پا کردن. پس زمانی که می‌بینید نمی‌تواند منظورش را به شما برساند، با صبوری به تلاش‌هایش توجه نشان دهید تا بتواند شما را متوجه منظور خودش کند؛ نه اینکه به او بی توجهی کنید تا او هم با شما لج کند.

5_ از باید و نباید‌های بیش از حد خسته شده است

برخی از والدین خیال می‌کنند با مدیریت و جهت دهی افراطی کودک 2 ساله خود می‌توانند از ابتدا او را جوری بار بیاورند که مراقب رفتار خود باشد و از چهارچوب‌ها خارج نشود. اما همین کنترل‌گری‌ها و مقاومت‌های والدین باعث می‌شود که بچه‌ها یاد بگیرند برای رسیدن به مقاصد خود باید مقاومت زیادی نشان دهند؛ همانطور که پدر و مادرشان در برابر خواسته‌های ‌آن‌ها مقاومت می‌کنند.

معمولاً والدینی با سبک فرزندپروری مستبدانه، بایدها و نبایدهای طاقت‌فرسایی را برای کودک تعیین می‌کنند. ما در یک مقاله، درباره این سبک فرزندپروری، بیشتر صحبت می‌کنیم.

 

• بیشتر بخوانید: خطاهای فرزند پروری
• بیشتر بخوانید: فرزند پروری چیست؟

6_ دوست دارد به او توجه شود

جلب توجه اصلی‌ترین علت لجبازی کودک ۲ ساله است. کودک شما در سنی است که دوست دارد تمام توجه شما به او باشد و اگر احساس کند به هر دلیلی، مثل به دنیا آمدن بچه‌ دیگر، حواس شما از او پرت شده شروع به لجبازی می‌کند. بدین ترتیب، اگر احساس می‌کنید گاهی کودک بدون هیچ دلیلی لجبازی می‌کند به او توجه کنید.

ممکنه کودک عصبی دچار اختلال باشه؟

بله، عصبانیت در کودکان می‌تواند ناشی از یک اختلال زمینه‌ای باشد، مثل:

• اختلالات رشد عصبی: شامل اوتیسم، مشکلات پردازش حسی یا ADHD می‌شود.
• اختلالات خلقی یا اضطرابی: شامل اختلالاتی مثل اضطراب جدایی، اضطراب فراگیر یا افسردگی می‌شود.
• اختلال زبانی یا ارتباطی: ناتوانی در بیان نیازها، کودک را عصبی‌تر می‌کند.

اگر علت عصبی بودن کودک دو ساله اختلالات زمینه‌ای باشند، باید این موضوع را با پزشک در میان بگذارید.

16 راهکار برای درمان لجبازی کودک دو ساله

تا به این‌جای کار، اصلی‌ترین دلایل لجبازی در کودکان دو ساله را بررسی کردیم؛ اما چگونه می‌توان لجبازی کودک را کاهش داد و رفتار مناسب در این شرایط چیست؟

1_ ببینید واقعا چه نیازی از او تامین نشده است

معمولا کودکان وقتی نیاز برطرف نشده‌ای دارند، شروع به لجبازی می‌کنند تا با کلافه کردن والدین خود با بهانه گیری و لجبازی‌هایشان به خواسته خود برسند. مثلا کودک 2 ساله‌ای که دلش می‌خواهد بازی کند و به هر دلیلی والدین نمی‌توانند برای او زمان بگذارند، کلافگی خود از بابت برطرف نشدن این نیاز را با لجاجت نشان می‌دهند. بنابراین اولین و مهم‌ترین راهکار، تشخیص خواسته‌ی اصلی کودک است.

2_ به صحبت‌هایش اهمیت بدهید

نگذارید کار به جایی برسد که تنها راه چاره را در لجبازی و داد و بیداد ببیند! گاهی والدین به دلیل خستگی یا بی‌توجهی به درخواست‌های ساده فرزند خود اهمیت نمی‌دهند، به عنوان مثال ممکن است به سوالات یا صحبت‌های او توجه نکنند؛ در نتیجه، کودک دو ساله به صورت غریزی سعی می‌کند با خشونت و لجبازی به خواسته‌اش برسد.

بیشتر بخوانید:

• لجبازی بچه سه ساله
• سن لجبازی در کودکان

3_ آزمون و خطا را با لجبازی کردن اشتباه نگیرید

کودکان کم سن و سال اصولا بیشتر لجبازی‌هایشان بخاطر این است که می‌خواهند دنیای اطرافشان را کشف کنند؛ در نتیجه ممکن است در مسیر کشف کردن دنیای پیرامون، کارهایی را خلاف میل والدین انجام دهند. بنابراین به عنوان والد باید بدانید که او با شما لج نمی‌کند، بلکه تمام تلاشش را برای یادگیری انجام می‌دهد و از هیچ شکستی نمی‌ترسد!

4_ آرامش خود را حفظ کنید و سر او داد نزنید

با داد زدن و تنبیه کردن فقط باعث می‌شوید که او از شما بترسد و یا مثل شما با پرخاشگری رفتار کند. به جای آن ببینید چه موقعیت‌هایی باعث لجبازی کودک می‌شود و پیش از آنکه با آن وضعیت رو به رو شوید، راه چاره‌‌ای بیندیشید. مثلا زمان‌هایی که تنظیم خواب کودک به هم می‌ریزد، بهانه گیری و لجبازی‌هایش عود می‌کند؛ پس قبل از اینکه با قشقرق ناشی از بی خوابی مواجه شوید، او را به موقع بخوابانید.

اگر سر کودک خود، خواسته یا خواسته فریاد می‌کشید، ما یک مقاله با عنوان تاثیر عصبانیت مادر بر کودک داریم که پیشنهاد می‌دهیم برای رفع این رفتار اشتباه، این مقاله را بخوانید.

5_ زمان‌هایی که کار درستی انجام می‌دهد، او را تشویق کنید

معمولا والدین کارهای اشتباه بچه‌ها را  پررنگ‌تر می‌بینند و توجهی به کارهای مثبت آن‌ها ندارند. در نتیجه بهتر است برای اینکه ارتباط بهتری با بچه‌ها برقرار کنید و جلوی لجبازی شدید آن‌ها را بگیرید، به کارهای درستی که انجام می‌دهند هم توجه نشان دهید تا انگیزه‌ی کودک را برای رفتار و برخورد صحیح افزایش دهید.

6_ از تنبیه استفاده نکنید

تنبیه کردن آخرین مرحله است که تازه آن هم اصول خاص خودش را دارد؛ تنبیه نادرست عواقب بسیار بدی به دنبال خواهد داشت و موجب می‌شود کودک ترسو و با اعتماد به‌ نفس پایین بار می‌آید یا کودک قلدری شود که دیگر هیچ تنبیهی روی او کارساز نیست و آزار دادن دیگران را یک راه طبیعی برای پیش بردن اهداف خود قلمداد کند.

هنگامی که کودکان دو ساله خشم و ناامیدی را تجربه می‌کنند، با رفتارهایی مانند عصبانیت، سرپیچی و غیره واکنش نشان می‌دهند. زیرا مغز آن‌ها هنوز در حال رشد است و هنوز خودتنظیمی را برای مدیریت و پاسخ به احساسات جدید خود را یاد نگرفته‌اند.

ما یک مقاله با عنوان عوارض کتک زدن بچه داریم که در آن درباره اینکه چرا نباید کودک را تنبیه بدنی کرد، صحبت می‌کنیم. برای اطلاعات بیشتر، می‌توانید این مقاله را بخوانید.

• بیشتر بخوانید: لجبازی کودک
• بیشتر بخوانید: با کودک لجباز چه کنیم؟
• بیشتر بخوانید: لجبازی کودکان در غذا خوردن

 

7_ جلوی کشف محیطی او را نگیرید

علت عصبی بودن کودک دو ساله می‌تواند محدودیت‌های زیاد از جانب شما باشد. وقتی شما وارد یک محیط جدید می‌شوید، دوست دارید آنجا را تا جای امکان بگردید و کشف کنید؛ چون سر در آوردن از آن محیط برایتان جالب است. پس جلوی کشف محیطی کودکی که فقط 2 سال دارد و امتحان کردن همه چیز برایش هیجان انگیز است را تا جای ممکن نگیرید، فقط محیط را امن نگه دارید تا به خودش، دیگری و یا وسایل آسیب نزند. راستی، برای مقابله با لجبازی دوساله‌ها، روش‌های دارو دادن به کودک بد دارو را مد نظر قرار دهید.

8_ صمیمت و قاطعیت را در راستای هم رعایت کنید

اگر فقط صمیمی و سهل‌گیر باشید یا فقط مستبد و بدون انعطاف، در آینده با یک کودک لجباز مواجه خواهید شد. چون کودکی که همیشه با او سهل‌گیرانه رفتار می‌شود اگر به هر دلیلی با مخالفتی رو به رو شود، شروع می‌کند به لجبازی و مخالفت کردن؛ چون عادت به شنیدن چیزی که مطابق میلش نیست ندارد. از آن طرف هم کودکی که مدام با او مخالفت می‌شود و هیچ انعطافی از جانب والدین نمی‌بیند، عادت می‌کند که همه چیز را با لجبازی و یک دندگی به دست بیاورد.

9_ پیامد کارهای اشتباه را با زبان بدن به او آموزش دهید

به عنوان مثال اگر می‌خواهد به یک فنجان چای داغ دست بزند، با زبان بدن حس بدی که به دنبال سوختن به آدم دست می‌دهد را به او نشان دهید یا از آواهای خاص با تن صدای مناسب (نه با خشونت) استفاده کنید مثل: “آخ آخ آخخخخ دستت میسوزهههه!”

10_ حساسیت خود را روی مسائل کم اهمیت، کاهش دهید

اینکه فرزند شما می‌خواهد دو لباس روی هم بپوشد اشکالی ندارد، یا اگر میخواهد با دست سالاد بخورد مسئله‌ای نیست….و کلی مثال دیگر. فقط کافی‌ست قبل از اینکه عصبانی شوید و او را به لجبازی دعوت کنید، ببینید آیا واقعا نیاز هست که با کارهای او مخالفت کنید یا خیر.

11_ از تحسین کلامی استفاده کنید

با کشف علت عصبی بودن کودک دو ساله، با تحسین کلامی می‌توانید عصبانیت و لجبازی فرزندتان را کاهش دهید. در واقع، برای این‌که بتوانید کودک خود را به انجام کار درست ترغیب کنید، حتما از تحسین کلامی به جای سم‌های ارتباطی استفاده کنید. مثلا اگر کودک می‌خواهد در آوردن میوه و پیش دستی به شما کمک کند اما توانایی حفظ تعادل خود را ندارد، به جای اینکه او را سریعاً از انجام این کار منع کنیم که “نه نه دست نزن بشقاب‌ها رو می‌شکنی…” باید به این صورت با او ارتباط برقرار کنیم: “عزیزم ممنون که میخوای به مامان کمک کنی، بیا یه بشقاب رو شما بیار دو تا دیگه رو من…”. به این صورت هم تحسین انجام می‌شود و هم او را برای کاری که دوست دارد انجام دهد همراهی می‌کنیم.

12_ در آرامش با او صحبت کنید

معمولا وقتی کودکان شروع به لجبازی می‌کنند، همان لحظه گوش شنوایی برای پذیرش و توجه به تذکرهای شما ندارند و اگر بخواهید در آن لحظه شروع به نصیحت، سرزنش و توضیح دادن کنید، به احتمال زیاد او لجبازی خود را تشدید میکند. پس بهترین حالت برای یاد دادن یا تذکر دادن یک موضوع حالتی است که در زمان مناسب و با لحن مناسب کودک خود را به بعضی از مسائل آگاه کنیم.

در این زمینه می‌توانید از مقاله «جملات معجزه گر در تربیت فرزند» نیز استفاده کنید. راستی، پیشنهاد می‌دهیم به مقاله «جملاتی که نباید به کودک گفت» هم سری بزنید.

13_ به‌جای تعیین باید و نباید‌های زیاد، محیط را امن کنید

وقتی یک بچه 2 ساله را مدام از جنب و جوش کردن منع می‌کنید که مبادا سر و صدایی ایجاد شود یا آسیبی به جایی برسد، طبیعی نیست که با شما لج کند؟! پس تا جای امکان فضای خانه را امن کنید تا هم او با خیال راحت محیط را کشف کند هم شما نگران آسیب رسیدن به وسایل منزل نشوید. مثلا وسایل شکستنی و خطرناک را جمع‌آوری کنید یا اگر لبه‌ی میز تلویزیون تیز است و شما نگران دویدن فرزندتان هستید که به میز نخورد، میتوانید تلویزیون را روی دیوار نصب کنید.

بیشتر بخوانید:

• اختلال لجبازی در کودکان
• لجبازی کودک

14_ به جای پرسیدن سوال، گزینه‌های متنوع را روی میز بگذارید!

کودکان به راحتی کلمه “نه” را یاد می‌گیرند و اگر در قالب یک سوال از ‌آن‌ها درخواستی داشته باشید، به راحتی به درخواست شما جواب رد می‌دهند. مثلا: “میای دستاتو بشوری؟ نه!”، “بریم تلویزیون رو خاموش کنیم؟ نه!”، “میشه وقتی خوراکی تو دستته راه نری؟ نه!” و اینجا والدین فکر می‌کنند بچه از در لجبازی وارد شده است! بنابراین یکی از راهکارهای کاهش لجبازی کودک دو ساله این است که دو گزینه به او بدهید تا بتواند یکی را انتخاب کند؛ مثلا: “دوست داری الان کاپشن آبی رو بپوشی یا نارنجی؟ آبی”، “شیر میخوری یا شیرکاکائو؟ شیرکاکائو”… . پس زمانی که ما به این صورت درخواستمان را مطرح می‌کنیم، هم به خواسته او احترام گذاشته‌ایم و هم چیزی که می‌خواستیم را عملی کرده‌ایم.

15_ قوانین مشخصی را تعیین کنید

با کشف علت عصبی بودن کودک دو ساله، باید قوانین واضحی در خانه وضع کنید. در واقع، شما باید در حالی که فرزندتان را تشویق می‌کنید که خودش باشد و انتخاب‌های شخصی‌اش را پیش ببرد، باید برخی قوانین را هم در نظر بگیرید.

لورس اندرسون کارشناس والدین اینطور می‌گوید:

The easiest way to enforce rules is by having a set routine—do homework right after school, bedtime at the same time every night.

ساده‌ترین راه برای اجرای قوانین، داشتن یک روال مشخص است؛ (مثل انجام‌دادن تکالیف درسی بلافاصله بعد از خواب یا خوابیدن هر شب در زمان مشخص)

هر چند کودک 2 ساله شما به مدرسه نمی‌رود، اما این صحبت لورس اندرسون نشان می‌دهد که باید قوانینی مشخص و روالی از پیش تعیین‌شده داشت.

قوانین بخشی از زندگی هستند و آموزش قوانین در خانه به کودک به او یاد می‌دهد که چگونه در جامعه زندگی کند. در واقع قوانین موجب ایجاد ساختار می‌شوند. در حالی که بچه‌ها هرازگاهی قوانین را زیر پا می‌گذارند، آنها باید در صورت نقض منتظر عواقبی باشند.

البته برای لجبازی و گریه کودک دو ساله نباید خیلی سخت‌گیر باشید؛ اما به‌مرور زمان باید او را با قوانین آشنا کنید تا متوجه برخی از محدودیت‌ها در زندگی شود. شما باید انتظارات خود را به‌مرور به کودک نشان دهید تا استدلال پشت آنها را درک کند.

راستی، ما یک مقاله با عنوان «قانون گذاری در خانه» داریم که برای اطلاعات بیشتر می‌توانید به این مقاله مراجعه کنید.

16_ صبوری کنید

برای والدین سخت است که با رفتار‌های نادرست و لجبازی کودک دو سال و نیمه خود کنار بیایند؛ اما فراموش نکنید که برای تربیت کودک نیاز به زمان، صبر و تمرکز زیادی دارید.

به احتمال زیاد علت لجبازی کودک 2 ساله عکس‌المعل از طرف شما برای رفتار‌های نادرست است.

مثلاً اگر به کودک اسباب‌بازی دهید، اسباب‌بازی را به زمین می‌کوبد. در این زمان اگر شما تصمیم به نادیده‌گرفتن بگیرید، او شاید دوباره این کار را انجام دهد و این بار اسباب‌بازی را به سر خود بکوبد. حتی یک آه کشیدن تحریک‌شده در این زمان می‌تواند باعث اشتیاق کودک بابت انجام دوباره این کار شود.
بهترین کار در زمان بروز این رفتار این است که یک نفس عمیق بکشید و تمرکز خود را روی چیز‌های دیگر معطوف کنید. این کار باعث می‌شود که کودک به هدف خود یعنی جلب توجه نرسد؛ بنابراین به احتمال زیاد دیگر این کار را انجام ندهد.

فراموش نکنید که در این مسیر صبور باشید و هرگز فرزندتان را به‌خصوص در مقابل دیگران سرزنش نکنید. واکنش‌های سرزنش‌گرانه در صورت تکرار از نگاه کودک بدیهی می‌شوند، بنابراین در دفعه‌های بعد بدون توجه به آنها به کار خود ادامه می‌دهند.

البته زمانی شما باید نسبت به اعمال فرزند خود بی‌توجه باشید که مطمئن هستید آسیبی به او نمی‌رسد. اگر فکر می‌کنید که مثلاً اشیاء تیزی در دست می‌گیرد، روی سطوح بلند می‌ایستد یا …، از راهکار‌های دیگر استفاده کنید و این موضوع را با روان‌درمانگر کودکان نیز در میان بگذارید.

چه زمانی برای عصبی بودن و لجبازی کودک دو ساله سراغ پزشک برویم؟

اگر کودک دو ساله گاهی عصبی یا لجباز می‌شود، معمولاً بخشی طبیعی از رشد هیجانی اوست. اما مراجعه به پزشک یا روان‌شناس زمانی لازم است که ویژگی‌های رفتارش از حد معمول فراتر رود. بر اساس راهنمای علمی انجمن روان‌پزشکی کودکان آمریکا (AACAP) و منابع رشد کودک، باید پزشک او را ببیند اگر:

• رفتار عصبی یا خشم به‌صورت روزانه و شدید بروز می‌کند، مثلاً چند بار در روز با جیغ، پرتاب اشیا یا ضربه به دیگران همراه است.
• حملات عصبی طولانی‌تر از ۱۵ دقیقه‌اند یا کودک پس از آن نمی‌تواند آرام شود.
• رفتار لجباز همراه با آسیب به خودش یا دیگران است (گاز گرفتن، کوبیدن سر، پرتاب وسایل سنگین).
• اگر کودک در کنار عصبانیت، کم‌خوابی، کاهش اشتها، تأخیر گفتار یا بی‌توجهی به اطراف دارد.
• یا والدین حس می‌کنند کودک به سختی به آرام‌کردن یا نوازش پاسخ می‌دهد و ارتباط عاطفی‌اش با آنها دشوار شده است.

نحوه رفتار با کودک لجباز

با کشف علت عصبی بودن کودک دو ساله و ریشه‌های لجبازی در او، به این نکات توجه کنید:

• سعی کنید موقعیت‌هایی که باعث بروز لجبازی در فرزندتان می‌شود را قبل از وقوع، کنترل کنید تا نه خودتان به دردسر بیوفتید و نه او شروع به لجبازی کند. معمولا کودکان در این سن از پوشک گرفته می‌شوند، یاد می‌گیرند که کم‌کم خودشان غذا بخورند، از کلمات معدودی می‌توانند برای رساندن منظورشان استفاده کنند، برای انجام خیلی از کارها مهارت کافی ندارند و مثل یک کارآگاه کوچک هر چیزی را امتحان می‌کنند، بدون اینکه متوجه عواقب رفتار و اعمال خود باشند.
• اگر خودتان دچار خشم هستید، برای برطرف کردن آن حتما اقدام کنید. چون بیشتر اوقات عدم توانایی کنترل خشم در والدین، باعث بروز لجبازی و کاهش صبوری در کودکان می‌شود.
• زمانی که کودک 2 ساله با شما لج می‌کند به جای اینکه مدام به او تذکر دهید یا با او دعوا کنید، سعی کنید بفهمید چه چیزی او را در لحظه آرام می‌کند.
• به او برچسب نزنید که تو بچه‌‌ی لجبازی هستی، مدام یک‌دندگی میکنی، همیشه حرف خودت را میزنی و… . چون به مرور، کودک این برچسب‌های منفی را درونی‌سازی می‌کند و به این باور می‌رسد که واقعا یک بچه ناسازگار است.
• به علایق او اهمیت دهید و تا جای امکان سعی کنید چیزهایی که او را خوشحال می‌کند را برایش مهیا کنید.

نشانه‌های لجبازی کودک دو ساله

در این جدول، مهم‌ترین نشانه‌های لجبازی کودک ۲ ساله را بررسی می‌کنیم:

نشانه‌ها	توضیحات	پیامدهای احتمالی
قشقرق و جیغ‌های ناگهانی	بروز واکنش شدید به محدودیت و “نه” شنیدن	خستگی والدین و شکل‌گیری رفتارهای ناسازگار در کودک در آینده
مقاومت در برابر دستورات ساده	خودداری مداوم از انجام کارهای روزمره مثل پوشیدن لباس	کشمکش مداوم در خانه و دشواری در نظم‌دهی
اصرار بر خواسته‌ها	پافشاری شدید بر انجام ندادن کاری مثل خوردن غذا	تقویت لجاجت در صورت تسلیم شدن والدین
مخالفت مداوم با والدین	“نه” گفتن یا برخلاف دستورات رفتار کردن، بدون دلیل مشخص	تضعیف اقتدار والدین و بی‌نظمی در محیط خانه
عصبانیت هنگام محدودیت	گریه کردن، لگد زد یا پرت کردن اشیاء در پاسخ به “نه”	بروز خشم ناسالم و مشکلات در تعامل با دیگران
بی‌توجهی به تذکرها	نادیدگرفتن‌های تکرارشونده هشدارها و تذکرهای والدین	کاهش اثر تربیت و بروز رفتارهای پرخطر در آینده
تقلید از رفتارهای مخالف‌گونه	تکرار رفتارهای ناشایست و عصبی‌کننده والدین	تثبیت رفتار برای جلب توجه یا کنترل فضا

 

بحران دو سالگی کودک

در سن 2 سالگی، کودکان به سنی می‌رسند که می‌خواهند مستقل باشند، اما نمی‌توانند به‌صورت کامل نیازهایشان را بیان کنند. با بروز این مشکل، کودکان رفتارهایی مثل قشقرق، «نه» گفتن‌های مداوم یا گریه و پرخاشگری را نشان می‌دهند.

بحران دو سالگی کودک طبیعی است و با رشد شخصیتی و زبانی از بین می‌رود.

با دادن انتخاب‌های محدود و قابل مدیریت به کودک، قابل‌پیش‌بینی بودن روال روزانه، حفظ خونسردی در زمان عصبانیت او و کاهش موقعیت‌های تقویت‌کننده عصبانیت کودک، می‌توانید بحران 2 سالگی فرزندتان را از بین ببرید.

راستی، ما یک مقاله با عنوان «علت جیغ زدن کودک» هم داریم که پیشنهاد می‌دهیم این مقاله را هم مطالعه کنید.

کلام آخر

به پایان مقاله‌ی دلیل لجبازی و علت عصبی بودن کودک دو ساله رسیدیم. اصلی‌ترین دلیل لجبازی در کودکان، نیازهای برطرف نشده و تلاش برای جلب توجه والدین است. بنابراین به عنوان والد باید سعی کنیم رابطه‌ی باکیفیت و صحیحی با فرزند خود داشته باشیم و به خواسته‌ها و احساسات او اهمیت دهیم.